Belangrijke uitgestorven dieren en planten uit het Perm

Zie
Wikipedia: paleontologie, klik hier.
Wikipedia: fossiel, klik hier.
Fossielnet: fossiel, klik hier.

Fossielen. Wat kunnen zij ons leren? Klik hier.

Het Perm

Perm: ca. 290 tot 250 miljoen jaar geleden. Deze periode is genoemd naar de stad Perm aan de westzijde van de Oeral. In dit gebied zijn de afzettingen uit het Perm goed te bestuderen. Alle continenten lagen bij elkaar en vormden één grote landmassa: Pangea. Door de grote omvang van Pangea heerste er een landklimaat en was het erg droog. Het grootste deel van het landschap bestond uit woestijn. Door de ijstijd was de zeespiegel erg laag, omdat het zeewater in de vorm van landijs werd vastgehouden. Langs de kusten werden door de droogte uitgestrekte zoutafzettingen (evaporieten) gevormd. Het zuurstofgehalte in de atmosfeer daalde weer tot zo'n 18 %, omdat veel organismen, zoals planten, uitstierven door de kou en de droogte. Het koolstofdioxide gehalte daalde ook, naar 1 % van de atmosfeer. De ijstijd, die halverwege het Carboon begon, zette door. Aan het eind van het Perm warmde het klimaat langzaam weer op. In het Perm nam de evolutie van reptielen en andere landdieren een vlucht. In het eropvolgende Mesozoïcum zouden hieruit de dinosauriërs en zoogdieren ontstaan.

Mariene fauna

Permische mariene afzettingen bevatten veel fossielen zoals:
mollusken (weekdieren) Zie wikipedia. Categorie: inktvissen en Categorie: slakken en Categorie: tweekleppigen

echinodermen (zee-egels) Zie schoolTV. Zee-egels
brachiopoden (armpotigen). Zie wikipedia. Neospirifer en Dictyoclostus en Marginifera

Twee soorten schelpen van ongewervelden (invertebraten) worden veel gebruikt om Permische gesteenten te correleren:
fusuliniden, een groep amoebe-achtige protisten die deel uitmaakt van de foraminifera (Granuloreticulosa of foraminiferen)
ammonieten (Ammonoidea)
een groep inktvissen verwant aan de hedendaagse nautilidae (nautilussen).

Continentale fauna

Op het land kwamen in het Perm diverse geleedpotigen (Arthropoda) en tetrapoden (viervoeters) voor. Onder de insecten waren in het Vroeg-Perm de dominante planten- en alleseters Blattodea (kakkerlakken), voorouders van de hedendaagse kakkerlakken. Vanwege de grote voordelen die deze hadden ten opzichte van andere soorten (zes snelle poten, twee goed ontwikkelde opvouwbare vleugels, goede ogen, goed ontwikkelde voelsprieten en een omnivoor spijsverteringssysteem) vormden ze ongeveer 90% van het totale aantal insecten. De Libellen (Odonata) ontstonden in het Perm en hebben zowel land als water nodig om te leven. Een aantal belangrijke nieuwe groepen insecten, waaronder de kevers en vliegen, ontstonden in het Perm. Zie ook wikipedia. kevers en vliegen

Grotere (tetrapode) landdieren uit het Perm waren of amfibieën of Amniota (reptielen en voorouders van de zoogdieren). Voorbeelden van amfibieën uit het Perm zijn Labyrinthodontia, Temnospondyli, Reptiliomorpha, Seymouria, Archeria, Eogyrinus, Lepospondyli of Batrachosauria (Kikkersauriërs).
Amniota uit het Perm zijn zowel Sauropsida als Synapsiden. Van de laatste groep (uit het Perm bijvoorbeeld Pelycosauria en Therapsida) wordt aangenomen dat ze de voorouders van de zoogdieren zijn. Tijdens het Perm ontwikkelde zich voor het eerst een fauna die volledig op het land kon leven. De landsoorten werden steeds groter, er ontstond een megafauna van zowel planten- als vleeseters.

Voorbeelden van de Orde Pelycosauria: Caseidae, Varanopseidae, Ophiacodontidae, Edaphosauridae, Sphenacodontidae.

Voorbeelden van de Orde Therapsida: Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodonten.

De cynodonten (Cynodontia) zijn een infraorde van de Synapsida. Tot de Cynodontia behoren de zoogdieren, en de andere leden van de groep tonen een morfologie die overeenkomsten heeft met die van de zoogdieren. Cynodontia leefden aan het einde van het Paleozoïcum en het begin van het Mesozoïcum en waren vooral talrijk op de zuidelijke continenten, die samen het supercontinent Gondwana vormden.

Taxonomie in de biologie. Klik hier.

De indeling van de Cynodontia is als volgt:
Amniota
Onderklasse Synapsida
Orde Therapsida
Suborde Cynodontia
Geslacht Charassognathus de oudst bekende vertegenwoordiger van de Cynodontia uit de Therapsida
Familie Dviniidae
Geslacht
Dvinia
Familie Procynosuchidae
Geslacht
Nanocynodon (Engels)
Procynosuchus
Parathrinaxodon
Familie Galesauridae
Geslacht
Cynosaurus
Nanictosaurus
Progalesaurus
Galesaurus
Thrinaxodon
Familie Chiniquodontidae
Geslacht
Chiniquodon
Familie Cynognathidae
Geslacht
Cynognathus
Familie Diademodontidae
Geslacht
Diademodon
Hazhenia (Engels)
Ordosiodon (Engels)
Titanogomphodon (Engels)
Familie Trirachodontidae (Engels)
Geslacht
Cricodon
Neotrirachodon (Engels)
Sinognathus
Trirarchodon
Familie Traversodontidae
Geslacht
Boreogomphodon (Engels)
Dadadon (Engels)
Exaeretodon
Gomphodontosuchus (Engels)
Luangwa
Massetognathus
Protuberum
Santacruzodon
Scalenodontoides
Traversodon (Engels)
Familie Tritylodontidae
Geslacht
Bienotherium
Bienotheroides
Bocatherium (Engels)
Chronoperates
Dianzhongia (Engels)
Dinnebitodon (Engels)
Kayentatherium (Engels)
Lufengia (Engels)
Oligokyphus
Polistodon (Is een geslacht van tritylodon therapsid uit de Bajocien of Callovien (Dogger) van China. Het type specimen is een schedel uit het Xiasha Ximiao Formation.)
Stereognathus (Engels)
Tritylodon (Engels)
Xenocretosuchus
Yuanotherium (Yuanotherium minor is een uitgestorven soort van synapsid die bestonden in China tijdens de late Jura-periode. Het is de enige soort in het geslacht Yuanotherium.)
Yunnanodon
Familie Probainognathidae
Geslacht
Probainognathus
Lepagia (Engels)
Familie Tritheledontidae
Geslacht
Chalimia (Was een tetrapod die leefde tijdens de late Trias. Het was een tritheledontid cynodonten. Fossielen zijn gevonden in de Los Colorados Formatie in NW Argentinië.)
Diarthrognathus (Engels)
Elliotherium (Engels)
Irajatherium (Engels)
Pachygenelus (Engels)
Riograndia (Engels)
Trithelodon (Engels)
Mammaliaformes (zoogdier-vormige) (Engels)

In het Vroeg-Perm werd het land gedomineerd door Pelycosauria (bijvoorbeeld Dimetrodon of Edaphosaurus) en amfibieën (Eryops, Temnospondyli), in het Midden-Perm werden primitieve Therapsida (zoals Dinocephalia) steeds belangrijker. In het Laat-Perm verschenen meer ontwikkelde soorten van Therapsida zoals Gorgonopsia, Inostrancevia, Estemmenosuchus en Dicynodontia. Een andere groep Therapsida die in het Midden-Perm verscheen zijn de Therocephalia (waaronder Trochosaurus).

Pristerognathus is een uitgestorven soort van therocephalia, bekend van het late Perm. Hij leent zijn naam aan de pristerognathus Assemblage Zone van de Beaufort Groep van Zuid-Afrikaanse geologische lagen. Pristerognathus was een middelgrote therocephalia met een 25 cm schedel en een totale lengte tot 1,5 m.
Deze dieren werden gekenmerkt door een lange, smalle schedel met grote hoektanden. Zij leefde waarschijnlijk in de bossen en aasde op kleinere therapsids (lijst van therapsids, Engelse tekst) en millerettids (Engelse tekst) van de tijd. Pristerognathus werd ontdekt in 1895 door Seeley.

Aan het einde van het Perm verschenen de eerste cynodonten, die zich verder zouden ontwikkelen tot zoogdieren. Tegelijkertijd ontwikkelden de reptielen zich ook verder. Een bekende soort uit het Midden-Perm is bijvoorbeeld Pareiasaurus. Aan het einde van het Perm verschenen de eerste archosauriërs (Thecodontia zoals Proterosuchidae); deze zouden tijdens het op het Perm volgende Trias verder evolueren tot de eerste dinosauriërs. Ook keerden bepaalde reptielen terug in het water, zoals Mesosaurus. Tijdens het Perm waren er nog geen gewervelde soorten die konden vliegen.

Flora

Het Vroeg-Perm had dezelfde flora als het Carboon, die rond het midden van het Perm overging in meer aride soorten. De in moerassen groeiende lycophytae uit het Carboon, zoals de Lepidodendron en Sigillaria werden vervangen door coniferen, die beter tegen het drogere klimaat bestand waren. Veel belangrijke groepen coniferen, ginkgo's en palmvarens ontwikkelden en verspreidden zich gedurende het Perm. Een uitzondering vormde het afgelegen continent Zuid-China, waar een warm en nat klimaat heerste vanwege de ligging rond de evenaar. Hier bleven de lycophyta-moerasbossen langer bestaan.

Extra uitleg over de ginkgo. Klik hier.
Extra uitleg over de palmvarens. Klik hier.

De Perm-Trias-massa-extinctie

De Perm-Trias-massa-extinctie was een zeer grote massa-extinctie van plant- en diersoorten die ca. 251 miljoen jaar geleden plaatsvond, bij de overgang van het Perm naar het Trias. Er zijn in de geschiedenis van de Aarde meerdere grootschalige extincties bekend, waarvan de Perm-Trias-massa-extinctie de grootste is.

Statistieken
95% van alle in zee levende soorten en ongeveer 70% van de gewervelde landdieren stierf uit bij de Perm/Trias-overgang. Het is daarnaast de enige keer dat ook de insecten op grote schaal uitstierven; ca. 1/3 van alle insectensoorten verdween tijdens de Perm-Trias-massa-extinctie.
Tegenwoordig wordt aangenomen dat deze uitstervingsgolf zich binnen naar geologische maatstaven zeer korte tijd (ca. 1 miljoen jaar) voltrokken heeft. In Groenland zijn ook bewijzen gevonden voor een minder hevige uitstervingsgolf, 9 miljoen jaar eerder. Door die extra gebeurtenis kon men tot voor kort denken dat het om een veel langduriger proces ging. Tegenwoordig weet men echter dat deze extinctiegolf een geheel eigen massa-extinctie was die niets te maken had met de extinctie die op het einde van het Perm volgde.

Voor de massa-extinctie zijn verschillende mogelijke oorzaken genoemd:

Platentektoniek. Ten tijde van de massa-extinctie waren alle continenten net verenigd in Pangea. Er waren daardoor veel minder ondiepe zeeën en de daarop aangewezen organismen kregen er veel concurrentie bij. Tegen deze verklaring wordt het bezwaar ingebracht dat Pangea tijdens de extinctie al te lang bestond.
Een inslag op Antarctica. In 2006 werd de ontdekking bekendgemaakt van een inslagkrater op Antarctica, de Wilkeslandkrater. Deze krater is meer dan twee keer zo groot als de Chicxulubkrater op het schiereiland Yucatán, die in verband wordt gebracht met de massa-extinctie aan de Krijt-Paleogeengrens, waarbij onder andere de dinosauriërs uitstierven.
Een supernova-uitbarsting of gammaflits. Een supernova-uitbarsting op een afstand van minder dan 10 parsec ofwel 32,6 lichtjaar zou de ozonlaag volkomen kunnen vernietigen, waarna het leven op aarde jarenlang blootgesteld zou zijn aan ultraviolette straling. Alleen diepzeeorganismen zouden daar zonder veel schade doorheen komen, de rest zou als gevolg van die blootstelling grotendeels uitsterven. Op grond van statistische overwegingen is een dergelijke supernova rond de Perm-Triasovergang mogelijk. Een gammaflits op een afstand van ongeveer 6000 lichtjaar zou hetzelfde effect kunnen hebben.
Vulkanische activiteit in Siberië. De Perm-Triasovergang werd gekenmerkt door intensief vulkanisme. In deze periode ontstonden de Siberische Trappen, een 200.000 km² groot basaltplateau of LIP, letterlijk het uitvloeisel van de omvangrijkste vulkanische activiteit uit de geschiedenis van de aarde. Als gevolg van dit vulkanisme kan het klimaat voldoende veranderd zijn om een massa-extinctie teweeg te brengen.
Waterstofsulfide in de dampkring. Weer een andere hypothese luidt dat koud water bij de polen zoveel zuurstof oploste dat er een tekort aan zuurstof in het zeewater ontstond waardoor anaerobe bacteriën de overhand kregen en de atmosfeer gingen verrijken met methaan en waterstofsulfide. De laatste stof is dodelijk voor landplanten en tast de ozonlaag aan.

Zie ook Kennislink. De Perm-Trias massa-extinctie. Klik hier.
Zie ook Henskens fossils. Klik hier.
Zie ook Hans Steur. Klik hier.

Voorbeelden van fossielen uit het Perm. Klik hier.

ONDERSTAANDE UITGESTORVEN DIEREN UIT HET PERM WORDEN IN DE OEFENING BEVRAAGD

Casea Varanops Archaeothyris Tetraceratops Edaphosaurus
Archeria Lydekkerina Gerrothorax Seymouria Eogyrinus
Moschops Estemmenosuchus Anteosaurus Titanosuchus Placerias
Lystrosaurus Dicynodon Aelurognathus Dinogorgon Gorgonops
Pristerognathus Scylacosaurus Moschorhinus Charassognathus Procynosuchus
Dvinia

De stad Perm ligt aan de
1. oostzijde van het Oeralgebergte.
2. zuidzijde van het Oeralgebergte.
3. westzijde van het Oeralgebergte.
4. noordzijde van het Oeralgebergte.
Een gebergte dat in Rusland ruwweg van noord naar zuid loopt en het noordelijke deel de scheiding vormt tussen Europa en Azië op het Eurazische vasteland.
1. Oeralgebergte.
2. zuidtzijde van het Oeralgebergte.
3. westzijde van het Oeralgebergte.
4. noordzijde van het Oeralgebergte.
Tijdens het Perm was er een supercontinent.
1. Pangaea.
2. Gondwana.
3. Pannotia.
4. Laurazië.
Tijdens het Perm heerste er voornamelijk een
1. landklimaat en woestijnklimaat..
2. zeeklimaat.
3. tropisch klimaat.
In het binnenland en langs de kusten van Pangaea waren grote
EEN WOORD INTIKKEN.
Een gesteente dat is ontstaan door indamping.
EEN WOORD INTIKKEN.
Een geologisch tijdvak waarin ijskappen voorkomen noemt men een
EEN WOORD INTIKKEN.
Het huidige zuurstofgehalte in de lucht op aarde bedraagt
1. 21 vol.-% uit zuurstofgas.
2. 31 vol.-% uit zuurstofgas.
3. 11 vol.-% uit zuurstofgas.
Het zuurstofgehalte in de lucht op aarde tijdens het Perm bedroeg
1. 18 %
2. 21%
3. 10%
Geef de naam van een anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO₂.
EEN WOORD INTIKKEN.
De periodes Trias, Jura, Krijt behoren tot het
1. Mesozoïcum.
2. Cenozoïcum.
3. Paleozoïcum.
Mollusken (Mollusca) vormen een stam van ongewervelde dieren met een week lichaam en in de regel een uitwendig kalkskelet (schelp). Nederlandse naam?
Zie lijst uitgestorven inktvissen. Klik hier.
Een uitgestorven geslacht van weekdieren, dat leefde van het Ordovicium tot het Perm.
1. Bactrites.
2. Belemnieten.
3. Cenoceras.
4. Estonioceras.
Zie lijst uitgestorven slakken. Klik hier.
Een uitgestorven geslacht van weekdieren, dat leefde van het Siluur tot het Perm.
1. Euomphalus.
2. Hormotoma.
3. Maclurites.
4. Velates.
Zie Uitgestorven tweekleppige
Een van de vier leefde in het Perm. Welke?
1. Aviculopecten.
2. Mytilus_antiquorum.
3. Yoldia semistriata.
4. Rudist.
zeeappels, zeeklitten; klasse (Echinoidea) zijn stekelige, ongewervelde dieren die behoren tot het fylum stekelhuidigen (Echinodermata). Het zijn
1. zee-egels.
2. zeelelies.
3. tweekleppigen.
4. inktvissen.
Een uitgestorven geslacht van brachiopoden, dat voorkwam van het Laat-Carboon tot het Perm. Deze 2,5 tot drie centimeter lange brachiopode kenmerkt zich door zijn grote, brede en krachtige schelp met een bolvormig profiel. Het heeft een duidelijke slotrand, krachtige ribben en een plooi, die sterk en veranderlijk is.
1. Neospirifer.
2. Dictyoclostus.
3. Lingulaanatina.
Het met elkaar in verband brengen in de geologie van gesteenten, fossiele flora's of fauna's die op een zekere afstand van elkaar liggen noemt men
1. correlatie.
2. chron.
3. relatieve chronologie.
4. depositiesequentie of depositiecyclus.
Een uitgestorven orde van eencelligen binnen de groep der foraminiferen.
1. Fusuliniden (Fusulinida).
2. Proteobacteriën (Proteobacteria).
3. Oerbacteriën of archaebacteriën.
Een protist is een eencellige
EEN WOORD INTIKKEN.
Een uitgestorven onderklasse van de inktvissen (Cephalopoda). Het waren zeedieren die wereldwijd in groten getale voorkwamen in het laat-Paleozoïcum en gedurende het gehele Mesozoïcum. Ze worden als fossiel teruggevonden.
1. Ammonieten (Ammonoidea).
2. Nautilidae (nautilussen).
3. Zee-egels.
Zie foto.
Een blaberus behoort tot de
EEN WOORD INTIKKEN
Een nederlands woord voor tetrapoden.
EEN WOORD INTIKKEN.
Geef de nederlandse benaming voor Arthropoda.
EEN WOORD INTIKKEN.
Geef de nederlandse benaming voor Odonata.
EEN WOORD INTIKKEN.
Een geslacht van uitgestorven stereospondyle temnospondyle Batrachomorpha (basale 'amfibieën'). Het is het typegeslacht van de familie Lydekkerinidae.
1. lyddekerina.
2. Gerrothorax.
3. Seymouria.
4. Archeria.
5. Eogyrinus.
In 1934 benoemde de Zweed Tage Nilsson een nieuw geslacht met de typesoort G. rhaeticus.
1. lyddekerina.
2. Gerrothorax.
3. Seymouria.
4. Archeria.
5. Eogyrinus.
Orde: Seymouriamorpha en Familie: Seymouriidae
1. lyddekerina.
2. Gerrothorax.
3. Seymouria.
4. Archeria.
5. Eogyrinus.
Onderorde: mbolomeri en Familie: Archeriidae
1. lyddekerina.
2. Gerrothorax.
3. Seymouria.
4. Archeria.
5. Eogyrinus.
Orde: Anthracosauria en Familie: Eogyrinidae
1. lyddekerina.
2. Gerrothorax.
3. Seymouria.
4. Archeria.
5. Eogyrinus.
In het Perm waren er reeds reptielen bv. de orde Pelycosauria. Behoort tot de familie Caseidae.
1. Casea.
2. Varanops.
3. Archaeothyris.
4. Tetraceratops.
5. Edaphosaurus.
In het Perm waren er reeds reptielen bv. de orde Pelycosauria. Behoort tot de familie Varanopidae.
1. Casea.
2. Varanops.
3. Archaeothyris.
4. Tetraceratops.
5. Edaphosaurus.
In het Perm waren er reeds reptielen bv. de orde Pelycosauria. De naam betekent 'oud venster' (Grieks) en verwijst naar de opening in de schedel, het tijdelijke fenestra, dat aangeeft dat dit een vroege synapside is.
1. Casea.
2. Varanops.
3. Archaeothyris.
4. Tetraceratops.
5. Edaphosaurus.
In het Perm waren er reeds reptielen bv. de orde Pelycosauria. Behoort tot de familie Tetraceratopsidae
1. Casea.
2. Varanops.
3. Archaeothyris.
4. Tetraceratops.
5. Edaphosaurus.
In het Perm waren er reeds reptielen bv. de orde Pelycosauria. Behoort tot de famlie Edaphosauridae.
1. Casea.
2. Varanops.
3. Archaeothyris.
4. Tetraceratops.
5. Edaphosaurus.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia.
Hieronder zie je 4 voorbeelden. Fossielen van deze dieren zijn voornamelijk gevonden in Rusland en Zuid-Afrika. De Dinocephalia omvatte zowel plantenetende (onder andere Moschops en Estemmenosuchus) als vleesetende vormen (onder andere Anteosaurus en Titanosuchus). Behoort tot de Moschopina, een subgroep van de familie Tapinocephalidae.
1. Moschops.
2. Estemmenosuchus.
3. Anteosaurus.
4. Titanosuchus.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia.
Hieronder zie je 4 voorbeelden. Fossielen van deze dieren zijn voornamelijk gevonden in Rusland en Zuid-Afrika. De Dinocephalia omvatte zowel plantenetende (onder andere Moschops en Estemmenosuchus) als vleesetende vormen (onder andere Anteosaurus en Titanosuchus). Behoort tot de familie Estemmenosuchidae.
1. Moschops.
2. Estemmenosuchus.
3. Anteosaurus.
4. Titanosuchus.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia.
Hieronder zie je 4 voorbeelden. Fossielen van deze dieren zijn voornamelijk gevonden in Rusland en Zuid-Afrika. De Dinocephalia omvatte zowel plantenetende (onder andere Moschops en Estemmenosuchus) als vleesetende vormen (onder andere Anteosaurus en Titanosuchus). Behoort tot de familie Anteosauridae.
1. Moschops.
2. Estemmenosuchus.
3. Anteosaurus.
4. Titanosuchus.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia.
Hieronder zie je 4 voorbeelden. Fossielen van deze dieren zijn voornamelijk gevonden in Rusland en Zuid-Afrika. De Dinocephalia omvatte zowel plantenetende (onder andere Moschops en Estemmenosuchus) als vleesetende vormen (onder andere Anteosaurus en Titanosuchus). Behoort tot de familie Titanosuchidae.
1. Moschops.
2. Estemmenosuchus.
3. Anteosaurus.
4. Titanosuchus.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia. Dicynodontia zijn een groep van de Therapsida en omvatten een groot aantal uitgestorven plantenetende vormen uit het Laat-Perm en Trias. Aan het einde van het Trias stierf de groep grotendeels uit door de opkomst van de dinosauriërs. Fossielen werden gevonden bij St. Johns, ten zuidoosten van het Versteende Woud in de Chinle-formatie van Arizona. Deze vindplaats is bekend geworden als de 'Placerias Quarry'
1. Placerias.
2. Lystrosaurus.
3. Dicynodon.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia. Dicynodontia zijn een groep van de Therapsida en omvatten een groot aantal uitgestorven plantenetende vormen uit het Laat-Perm en Trias. Aan het einde van het Trias stierf de groep grotendeels uit door de opkomst van de dinosauriërs. Komt uit de familie Lystrosauridae.
1. Placerias.
2. Lystrosaurus.
3. Dicynodon.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia. Dicynodontia zijn een groep van de Therapsida en omvatten een groot aantal uitgestorven plantenetende vormen uit het Laat-Perm en Trias. Aan het einde van het Trias stierf de groep grotendeels uit door de opkomst van de dinosauriërs. Behoort tot de familie van de Dicynodontidae.
1. Placerias.
2. Lystrosaurus.
3. Dicynodon.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia. Dicynodontia zijn een groep van de Therapsida en omvatten een groot aantal uitgestorven plantenetende vormen uit het Laat-Perm en Trias. Aan het einde van het Trias stierf de groep grotendeels uit door de opkomst van de dinosauriërs. De Gorgonopsia zijn een onderorde van vleesetende synapsiden binnen de orde Therapsida. Deze onderorde omvat één familie.
1. Aelurognathus.
2. Dinogorgon.
3. Gorgonops.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia. Dicynodontia zijn een groep van de Therapsida en omvatten een groot aantal uitgestorven plantenetende vormen uit het Laat-Perm en Trias. Aan het einde van het Trias stierf de groep grotendeels uit door de opkomst van de dinosauriërs. De Gorgonopsia zijn een onderorde van vleesetende synapsiden binnen de orde Therapsida. Deze onderorde omvat één familie. Zijn naam betekent verschrikkelijke (deinos) Gorgon (gorgoon).
1. Aelurognathus.
2. Dinogorgon.
3. Gorgonops.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia. Dicynodontia zijn een groep van de Therapsida en omvatten een groot aantal uitgestorven plantenetende vormen uit het Laat-Perm en Trias. Aan het einde van het Trias stierf de groep grotendeels uit door de opkomst van de dinosauriërs. De Gorgonopsia zijn een onderorde van vleesetende synapsiden binnen de orde Therapsida. Deze onderorde omvat één familie. Een van de onderstaande dieren leefde ongeveer 255 tot 250 miljoen jaar geleden in het Laat-Perm in zuidelijk Afrika. Het was een typisch lid van de onderorde Gorgonopsia, waarvan het de naamgever is.
1. Aelurognathus.
2. Dinogorgon.
3. Gorgonops.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia. De Therocephalia zijn een groep van "zoogdierreptielen" (onderklasse Synapsida, orde Therapsida) uit het Perm en Trias. Deze groep omvat zowel carnivore als herbivore soorten. Er zijn elf families. Een van de onderstaande dieren leent zijn naam aan de Pristerognathus Assemblage Zone van de Beaufortgroep van Zuid-Afrikaanse geologische lagen.
1. Pristerognathus.
2. Scylacosaurus.
3. Moschorhinus.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia. De Therocephalia zijn een groep van "zoogdierreptielen" (onderklasse Synapsida, orde Therapsida) uit het Perm en Trias. Deze groep omvat zowel carnivore als herbivore soorten. Er zijn elf families. Een van de onderstaande dieren werd in 1903 benoemd door Robert Broom. De geslachtsnaam is afgeleid van het Grieks skylax, 'puppy'.
1. Pristerognathus.
2. Scylacosaurus.
3. Moschorhinus.
De orde Therapsida is een orde van reptielen, die onder andere de directe voorouders van de zoogdieren omvat. Therapsida waren hoog ontwikkelde "zoogdierreptielen". De oudst bekende fossielen stammen uit het Vroeg-Perm (Tetraceratops). De Therapsida worden onderverdeeld in diverse subordes, waarvan de Cynodontia en Dicynodontia wisten te overleven tot in het Vroeg-Krijt, hoewel er fossielen van een mogelijke cynodont die Chronoperates genoemd is, gevonden zijn in Paleocene lagen. De meeste overige groepen stierven al tijdens het Trias uit. Tot de Orde van de Therapsida behoren bv. Dinocephalia, Dicynodontia, Gorgonopsia, Therocephalia, Cynodontia. De Therocephalia zijn een groep van "zoogdierreptielen" (onderklasse Synapsida, orde Therapsida) uit het Perm en Trias. Deze groep omvat zowel carnivore als herbivore soorten. Er zijn elf families.
1. Pristerognathus.
2. Scylacosaurus.
3. Moschorhinus.
De cynodonten (Cynodontia) zijn een infraorde van de Synapsida. Tot de Cynodontia behoren de zoogdieren, en de andere leden van de groep tonen een morfologie die overeenkomsten heeft met die van de zoogdieren. Cynodontia leefden aan het einde van het Paleozoïcum en het begin van het Mesozoïcum en waren vooral talrijk op de zuidelijke continenten, die samen het supercontinent Gondwana vormden. De oudst bekende vertegenwoordiger van de Cynodontia uit de Therapsida is de
1. Charassognathus gracilis.
2. Procynosuchus.
3. Dvinia.
Een zeer grote massa-extinctie van plant- en diersoorten die ca. 251 miljoen jaar geleden plaatsvond, bij de overgang van het Perm naar het Trias.
1. Perm-Trias-massa-extinctie.
2. Ordovicium-Siluurmassa-extinctie.
3. Trias-Jura-extinctie of massa-extinctie .
4. Laat-Devonische extinctie.
5. Eoceen-Oligoceen-massa-extinctie.
Een vermoedelijke inslagkrater in het Wilkeslandgebied op Antarctica die in 1962 voor het eerst werd beschreven door Richard A. Schmidt. Hij heeft een diameter die meer dan tweemaal zo groot als die van de Chicxulubkrater in Yucatán (Mexico). Hoe is de naam van die inslagkrater?
EEN WOORD INTIKKEN.
Het verschijnsel waarbij een ster op spectaculaire wijze explodeert. Dit noemt men een
EEN WOORD INTIKKEN.
Geef de naam voor de stof met de formule CH₄
EEN WOORD INTIKKEN.
Geef de naam voor de stof met de formule H₂S
EEN WOORD INTIKKEN.
De aardatmosfeer is de atmosfeer of lucht om de aarde. Ander woord?
EEN WOORD INTIKKEN.
Zonder lucht plaatsvindend of kunnen leven, waarbij met "lucht" zuurstof bedoeld wordt. Zulke organismen gebruiken geen zuurstof om energie op te wekken en kunnen zelfs worden gedood door zuurstof. Deze organismen gebruiken gisting of dissimilatie. Welke naam is juist?
1. Anaeroob.
2. Aeroob.
3. Adhesie.
Een heftige uitbarsting van hoogenergetische gammastraling en duurt van enkele milliseconden tot enkele minuten, noemt men een
EEN WOORD INTIKKEN.
Hoe noemt men de laag in de stratosfeer, tussen ongeveer 15 en 50 kilometer hoogte, waarin relatief veel O₃ aanwezig is?
EEN WOOR INTIKKEN.
Een uitgestorven reptiel uit het Perm en de enige familie van de orde Mesosauria die in het water leefde.
1. Mesosaurus.
2. Proterosuchidae.
3. Archosauria.
4. Pristerognathus.
Een groep in het plantenrijk met nu ruim zeshonderd soorten. Ze horen tot de naaktzadigen (Gymnospermae) en zijn daarvan de meest soortenrijke groep. Overheerste tijden het Perm. Wetenschappelijke naam is Coniferae. Hoe luidt de nederlandse naam?
EEN WOORD INTIKKEN.

Casea	Varanops	Archaeothyris	Tetraceratops	Edaphosaurus
Archeria	Lydekkerina	Gerrothorax	Seymouria	Eogyrinus
Moschops	Estemmenosuchus	Anteosaurus	Titanosuchus	Placerias
Lystrosaurus	Dicynodon	Aelurognathus	Dinogorgon	Gorgonops
Pristerognathus	Scylacosaurus	Moschorhinus	Charassognathus	Procynosuchus
Dvinia