Lanzhousaurus is een geslacht van dinosauriërs, behorend tot de groep van de
Euornithopoda, dat tijdens het vroege Krijt leefde in de provincie
Gansu van het huidige China. Het fossiel, bestaat uit belangrijke delen van het skelet — zes nekwervels, acht ruggenwervels, ribben, twee borstbeenderen en twee schaambenen — van een reusachtige planteneter, zo'n tien meter lang en ruim vijf ton zwaar. De geslachtsnaam verwijst naar
Lanzhou, de hoofdstad van Gansu. De soortaanduiding betekent "met grote tanden" en verwijst naar de enorme maaltanden van het dier, veertien centimeter lang en zeven breed: de grootste die ooit bij een dinosauriër zijn aangetroffen. Lanzhousaurus bevindt zich vermoedelijk of basaal in de
Iguanodontoidea, of nog basaler in de
klade Styracosterna, als verwant van
Lurdusaurus.
Pterodaustro is een monotypisch geslacht van Pterosauria, behorend tot de groep van de Pterodactyloidea, die tijdens het vroege Krijt leefden in het gebied van het huidige Argentinië. De enige soort is Pterodaustro guinazui. Het meest opvallende kenmerk van Pterodaustro is de vorm van de schedel die tot 29 centimeter lang werd. De kaken zijn zeer langgerekt — het gedeelte voor de oogkassen maakt 85% van de schedellengte uit — en buigen spits toelopend sterk naar boven, totdat de raaklijn van de punt van de snuit haaks op de lijn bij het kaakgewricht staat. Een driehoekige schedelopening, de fenestra nasoantorbitalis, vult een klein deel van die ruimte, 12% van de schedellengte. De snuit is ondiep, plat en draagt geen zichtbare kam.
Wuerhosaurus is een geslacht van plantenetende
ornithischische dinosauriërs, behorend tot de groep van de
Stegosauria dat tijdens het vroege Krijt leefde in het gebied van het huidige China. Het is een van de laatste bekende stegosauriërs, de meeste andere leefden tijdens het late Jura. Wuerhosaurus is waarschijnlijk een breedgebouwd dier, wat blijkt uit de omvang van het bekken. Men schatte in 2010 de lengte van Wuerhosaurus homheni op zeven meter, het gewicht op vier ton. De soort behoort daarmee tot de grootste stegosauriërs.
Harpymimus is een geslacht van
theropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de
Maniraptoriformes, dat tijdens het vroege Krijt leefde in het gebied van het huidige Mongolië. De enige benoemde soort is Harpymimus okladnikovi. Harpymimus werd een kleine vier meter lang. Hij liep op lange achterpoten en had lange armen. Een lange nek droeg een klein langwerpig hoofd. Harpymimus had enkele kenmerken die latere leden van de groep van zijn directe verwanten, de
Ornithomimosauria, zouden verliezen. In 1984 was hij de eerste bekende ornithomimosauriër die nog tanden had. Harpymimus verschaft zo belangrijke informatie over de vroege evolutie van die groep. Het is niet bekend waaruit zijn voedsel bestond.
Psittacosaurus ("papegaaireptiel") is een geslacht van dinosauriërs, behorend tot de
Ceratopia, dat zijn naam te danken heeft aan de scherp gebogen snavel, die leek op die van een papegaai. Binnen het geslacht zijn twintig soorten benoemd. Die leefden zo'n 125-110 miljoen jaar geleden, in het Vroeg-Krijt. Restanten van deze dinosauriërs zijn gevonden in Mongolië, Noord- en West-China, Thailand en Centraal-Rusland.
Anhanguera (pterosauriër) is een
pterosauriër behorend tot de groep van de
Pterodactyloidea die tijdens het vroege Krijt leefde in het gebied van het huidige Brazilië. Hoe men Anghanguera wil beschrijven, hangt opnieuw af van welke soorten men er mee wil omvatten. A. blittersdorffi, A. santanae, en A. piscator zijn middelgrote soorten met een spanwijdte van vier à vijf meter en een geschat gewicht van een twaalf kilo, een lange kop, een kam op de schedel en onderkaak, en kleine tanden. Ze leefden door vis te vangen, zeker op meren maar vermoedelijk ook in de kustwateren.
| Enkele dieren die leefde tijdens de Boven Krijt periode |
Bactrosaurus is een geslacht van plantenetende
ornithischische dinosauriërs, behorend tot de groep van de
Euornithopoda, dat in het oosten van Azië leefde gedurende het late Krijt. Bactrosaurus werd ongeveer zes meter lang en was robuust gebouwd. Het dijbeen van het grootste exemplaar, in dit geval het holotype, heeft een lengte van tachtig centimeter, wat duidt op een heuphoogte van ongeveer twee meter en een gewicht van ruim een ton.
Ichthyornis is een uitgestorven geslacht van getande zeevogels met een hoogte van twintig centimeter dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika. Dit geslacht behoorde tot de
Ichthyornithes en was een vrij nauwe verwant van de huidige vogels, de
Neornithes. Hoe Ichthyornis eruitzag is afgeleid uit fossielen die gevonden werden in Kansas, Alberta en Texas. Het dier had de bouw van de hedendaagse sterns maar met een grotere kop en snavel. Ook de reeds genoemde tanden waren natuurlijk afwijkend. Ichthyornis had een groot borstbeen, de plaats waar de vleugelspieren bij vogels aangehecht zijn, wat aangeeft dat het een goede vlieger was.
Nothronychus is een geslacht van plantenetende
theropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de
Maniraptora, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika. Nothronychus geef ons de meest volledige indruk van hoe meer afgeleide therizinosauriërs gebouwd waren. De nek is langgerekt. De romp is gedrongen en wordt in een vrij opgeheven houding gebracht waarbij langere doornuitsteeksels van de achterste ruggenwervels als hefboom dienen. De buikholte is diep en wordt ondersteund door een breed en hoog bekken; vergroeide buikribben verstevigen de constructie verder. Door de opgerichte lichaamshouding hoeft de staart maar kort te zijn om het torso in evenwicht te brengen — de precieze lengte is overigens onbekend. De voorpoten zijn kort. De bovenarm is zwak gebouwd. De onderarm is kort maar stevig. De hand is kort maar robuust en draagt enorme gekromde klauwen. De achterpoten zijn relatief kort met vooral een korte voet. De eerste teen is verlengd, de voetklauwen niet.
Zuniceratops is een geslacht van plantenetende
ornithischische dinosauriërs uit de groep van de
Ceratopia, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige New Mexico, Noord-Amerika. Zuniceratops is een kleinere ceratopiër. Hoewel de oorspronkelijke schatting van een lengte van drie tot drieënhalve meter spreekt en een heuphoogte van één meter, vielen latere schattingen lager uit.
Gregory S. Paul gaf in 2010 een lichaamslengte van 2,2 meter met een gewicht van 175 kilogram.
Giganotosaurus is een geslacht van
theropode dinosauriërs, behorend tot de
Carnosauria, een onderverdeling van Avetheropoda, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Argentinië. iganotosaurus was een reusachtige roofsauriër die ruim dertien meter lang kon worden en zeven ton zwaar. Zijn voorpoten waren vermoedelijk erg klein. Zijn lange romp werd in evenwicht gehouden door een horizontale staart terwijl hij op zijn achterpoten liep. Ook die waren niet zo groot omdat Giganotosaurus joeg op nogal langzame
sauropoden als
Andesaurus. Die viel hij aan met zijn zeer grote kop die voorzien was van langwerpige kaken en scherpe tanden om lange snijwonden toe te brengen.
Bakonydraco is een pterosauriër, behorend tot de groep van de
Pterodactyloidea, die tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Hongarije. De vleugelspanwijdte van Bakonydraco is geschat op drie à vier meter. De beschrijvers vermoeden een levenswijze als viseter maar speculeren dat hij misschien ook vruchten at, hoewel ze toegeven dat hij te groot was om daartoe door het gebladerte heen te bewegen: ze stellen zich voor dat hij al lopende langs bomen daarvan de vruchten plukte.
Dolichorhynchops was een geslacht van zeereptielen behorend tot de groep der
Plesiosauria, dat leefde in het Laat-Krijt. Fossielen van Dolichorhynchops zijn alleen gevonden in Noord-Amerika. Dolichorhynchops had de kop en de korte nek van de pliosauriër, maar behoorde tot de Plesiosauroidea. Ook het lijf was iets meer gestroomlijnd dan dat van een langnekkige plesiosauriër. De flippers laten echter zien dat het hier wel een plesiosauriër betreft: de voorflippers zijn groter dan de achterflippers. De schedel is niet zo robuust als die van pliosauriërs, maar is echter wel langer en lijkt daarom ook oppervlakkig op die van een pliosauriër.
Graciliceratops is een plantenetende
ornithischische dinosauriër, behorend tot de
Ceratopia, die tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Mongolië. Graciliceratops is een klein dier, wat ook samenhangt met de jonge leeftijd van het exemplaar. De lichaamslengte van het holotype kan niet hoger gelegen hebben dan een driekwart meter. Het dijbeen is vijfennegentig millimeter lang. Sereno meende dat de volwassen vorm veel groter kon zijn, wellicht zo zwaar als
Protoceratops.
Gryposaurus is een geslacht van plantenetende
ornithischische dinosauriërs, behorend tot de
Euornithopoda, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika. n 2010 schatte
Gregory S. Paul de lichaamslengte van G. notabilis op acht meter, het gewicht op drie ton. Dit was identiek aan zijn schatting van G. momumentensis. ROM 764 schatte hij kleiner, op zeven meter en 2,2 ton. G. latidens zou een tussenpositie hebben ingenomen met een lengte van 7,5 meter en een gewicht van 2,5 ton.
Nipponosaurus is een geslacht van plantenetende
ornithischische dinosauriërs, behorend tot de groep van de
Euornithopoda, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Rusland. De typesoort is Nipponosaurus sachalinensis. Het holotype betreft een onvolwassen dier met een geschatte totale lengte van ongeveer vier meter. De schedel is opvallend kort met een licht afhangende snuit en grote oogkassen.
Bambiraptor is een geslacht van vleesetende
theropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de
Deinonychosauria, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika. De typesoort is Bambiraptor feinbergi. Een volwassen bambiraptor was een warmbloedige bevederde roofsauriër van een kleine anderhalve meter lengte. De armen van Bambiraptor waren erg lang en droegen een soort vleugels waarmee de jonge dieren veiliger uit bomen konden springen. De lange achterpoot was voorzien van een vervaarlijke sikkelklauw om dodelijke wonden toe te brengen aan de prooi die uit vrij grote dieren bestaan kan hebben. De middenin stijve staart werkte als een roer om haakse bochten te kunnen slaan.
Pinacosaurus is een geslacht van plantenetende
ornithischische dinosauriërs, behorend tot de
Ankylosauridae, dat tijdens het late Krijt, zo'n tachtig miljoen jaar geleden, leefde in het grensgebied van het huidige China en Mongolië, de Gobiwoestijn. Pinacosaurus is een middelgrote ankylosauriër. Paul schatte in 2010 de lichaamslengte op vijf meter, het gewicht op 1,9 ton.
Albertaceratops s een geslacht van dinosauriërs, behorende tot de groep van de Ceratopidae, dat tijdens het Late Krijt leefde in het huidige Canada. Albertaceratops is een vrij forse ceratopide. In 2010 schatte Gregory S. Paul de lichaamslengte op 5,8 meter, het gewicht op drieënhalve ton. Wegens de vermenging van materiaal van Medusaceratops is Ryans diagnose uit 2007 niet geheel bruikbaar. Zij verwijst daarbij naar de nogal variabele bouw van de wenkbrauwhoorns. Uniek bij Albertaceratops is in ieder geval de vorm van het nekschild.
Anchiceratops Anchiceratops is een vrij kleine ceratopide. Gregory S. Paul schatte in 2010 de maximale lichaamslengte op 4,3 meter, het gewicht op 1,3 ton. Vooral de staart is relatief kort. Het dier heeft echter geen bijzonder gedrongen bouw. De nek is opvallend lang en het nekschild is lang en tamelijk smal.
Archelon is een geslacht van uitgestorven, in zee levende schildpadden uit de eveneens volledig uitgestorven familie
Protostegidae. Het geslacht is een van de grootste schildpadden ooit gevonden en kon zo'n 4 meter lang worden. De spanwijdte van de voorpoten was bijna 5 meter. Volgens schattingen hadden dergelijke exemplaren een gewicht van meer dan twee ton.
Elasmosaurus is een uitgestorven geslacht van de Plesiosauria dat leefde gedurende het Laat-Krijt. Er zijn verschillende soorten in het geslacht benoemd. Fossiele resten zijn gevonden in Azië en Noord-Amerika. Dit zeereptiel had een lange hals van vijf meter, veel langer dan die van andere
Plesiosauria, die bestond uit circa veertig nekwervels en langer was dan de romp en kop samen. De kop was klein en in de bek zaten kleine, scherpe tanden. Deze waren geschikt voor het grijpen van kleine vissen en pijlinktvissen. Het lichaam was gestroomlijnd en de vier vinnen waren groot en peddelvormig. Door op- en neergaande bewegingen te maken met de zwempoten, bewoog Elasmosaurus zich voort door het water.
Kritosaurus is een uitgestorven geslacht van plantenetende ornithischische dinosauriërs, behorend tot de Euornithopoda, dat tijdens het Laat-Krijt voorkwam in Noord-Amerika. Men schatte in 2010 de lichaamslengte op negen meter, het gewicht op vier ton. Kritosaurus leefde in matig natte bosrijke kustgebieden. De brede snavel wijst op een dieet van laagwaardig plantenmateriaal. Het dier bewoog zich op zijn sterke achterpoten voort.
Protoceratops is een geslacht van plantenetende
ornithischische dinosauriërs, behorend tot de
Neoceratopia, dat tijdens het late Krijt leefde in het huidige gebied van Mongolië en de Volksrepubliek China. Protoceratops is middelgroot voor een basale neoceratopiër. Gregory S. Paul schatte in 2010 de lichaamslengte op tweeënhalve meter en het gewicht op 175 kilogram.
Styracosaurus is een plantenetende
ornithischische dinosauriër, behorend tot de groep van de
Ceratopia, die 75 miljoen jaar geleden tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Canada. Styracosaurus is een middelgrote centrosaurine. Gregory S. Paul schatte in 2010 de lichaamslengte op 5,1 meter, het gewicht op 1,8 ton. Net zoals andere ceratopiërs, zoals de
chasmosaurinen Triceratops en
Chasmosaurus, heeft Styracosaurus een hoorn op de neus en een nekschild. Hij heeft een wat gedrongen bouw met een zelfs voor een ceratopiër relatief grote kop en een vrij slanke staartbasis. Zijn geslachtsnaam vindt haar oorsprong in het meest opvallende kenmerk: de naar achter gerichte stekels die zich op de achterzijde van het nekschild bevonden.
Xiphactinus is een geslacht van uitgestorven
beenvissen uit het late Krijt (93-63 miljoen jaar geleden). Xiphactinus was een
predator die in de
pelagische zone leefde. Van Xiphactinus zijn fossielen gevonden in Noord-Amerika, Europa en Australië. De vis leefde in de ondiepe zeeën die in het Krijt grote delen van deze continenten bedekten, zoals de
Western Interior Seaway ten oosten van de
Noord-Amerikaanse Cordillera.
Mosasaurus ook wel maashagedis genoemd, is een geslacht uit de familie
Mosasauridae, een groep van uitgestorven sauriërs die in zee leefden. De eerste fossiele overblijfselen werden gevonden bij Maastricht in de
Sint-Pietersberg, die aan de oever van de rivier de Maas (Latijn: Mosa) ligt, en Mosasaurus is naar de rivier vernoemd. De soorten uit het geslacht leefden in het
Maastrichtien, het laatste deel van het Krijt, 71,3 tot 65,4 miljoen jaar geleden. Mosasaurus had net als de andere mosasauriërs een langgerekt maar stevig lichaam met een ruggengraat waarvan ongeveer 46 wervels de rug vormden en de ongeveer tachtig wervels in het verlengde daarvan een lange staart.
Tyrannosaurus is een geslacht van vleesetende
theropode dinosauriërs. Tyrannosaurus behoort tot de groep van de
Tyrannosauridae en leefde ongeveer zeventig tot vijfenzestig miljoen jaar geleden, tijdens het late Krijt, in het westelijk deel van het huidige Noord-Amerika. Tyrannosaurus was een reusachtige vleeseter, die tot veertien meter lang en acht ton zwaar kon worden. Hij liep op sterke, hoge achterpoten waarbij de horizontale, brede romp in evenwicht gehouden werd door een korte, zware staart. De voorpoten waren heel klein. De prooi werd aangevallen met de grote, zwaargebouwde kop. Uitgerust met lange tanden en zware spieren konden de kaken een enorme bijtkracht uitoefenen. Tyrannosaurus joeg op grote plantenetende dinosauriërs, waarvan sommige, zoals
Triceratops en
Ankylosaurus, zich goed wisten te verdedigen zodat ze snel met enkele krachtige beten uitgeschakeld moesten worden.
Purgatorius Purgatorius is een uitgestorven geslacht van vroege zoogdieren, dat voorkwam in het Laat-Krijt en Vroeg-Paleoceen. Er zijn ten minste vier soorten benoemd. Dit 10 cm lange dier met een gewicht van 20 gram was een van de oudste bekende
primaten. Purgatorius was een
omnivoor, hetgeen duidelijk werd door de vondst van een complexer gebit van een verwant dier. De geringe afmeting van het dier doet echter vermoeden, dat het hoofdzakelijk een insecteneter was.
