Uitgestorven dinosaurussen uit het Jura (deel B en C)

Zie
Wikipedia: paleontologie, klik hier.
Wikipedia: fossiel, klik hier.
Fossielnet: fossiel, klik hier.
Fossielen. Wat kunnen zij ons leren? Klik hier.
dinosaurussen.weebly.com. klik hier.
Wikipedia: classificatie van de dinosaurussen, klik hier

Jura-dinosaurussen. Klik hier.


Lijst van dinosaurussen uit de Jura periode (deel B)

Barapasaurus is een uitgestorven monotypisch geslacht van dinosauriërs dat leefde in India tijdens het Vroeg Jura. Barapasaurus had een groot dik lichaam en een lange hals. De totale lengte was zo'n achttien meter. De schedel is onbekend maar wel zijn in de formatie losse lepelvormige tanden aangetroffen van een sauropode. Met zulke tanden werden dennenaalden van hoge naaldbomen afgeschraapt. Ermee kauwen is onmogelijk, daarom slikten sauropoden wellicht stenen in om te dienen als maagstenen of gastrolieten.

Barosaurus s een geslacht van plantenetende sauropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Diplodocidae, dat leefde gedurende het late Jura. Barosaurus was zeer lang, zo'n zevenentwintig meter. Die lengte werd grotendeels gevormd door de staart en vooral de nek. De hals was niet alleen erg lang, ongeveer negen meter, maar ook bijzonder breed, door eigenaardig afgeplatte halswervels die veel wijder waren dan bij verwante soorten in de Diplodocinae. Door die afplatting kon de nek niet ver omhoog bewegen maar wel goed zijwaarts. Misschien gebruikte het dier dit om zonder veel inspanning een grote oppervlakte van de bodem te begrazen. De vermoedelijk kleine kop rukte stukken van lage coniferen en varens af die zonder te kauwen werden ingeslikt, in de maag door maagstenen vermalen en in de grote buikholte verder verteerd. De horizontale staart werkte wellicht als een zweep om zich te verdedigen tegen roofsauriërs als Allosaurus.

a style="cursor: pointer; text-decoration: underline;" onclick="window.open('https://nl.wikipedia.org/wiki/Bellusaurus');return false;">Bellusaurus is een geslacht van plantenetende sauropode dinosauriërs, behorende tot de Eusauropoda, dat tijdens het Midden-Jura leefde in het gebied van de huidige Volksrepubliek China. Het holotype van Bellusaurus is ongeveer vijf meter lang. Dit duidt op een gewicht van een halve ton. Het bestaat echter uit een jong dier. Het dijbeen is vijfenvijftig centimeter lang. De Chinese onderzoekers gaan ervan uit dat het volwassen dier niet heel veel groter werd. Gregory S. Paul suggereerde echter in 2010 dat Klamelisaurus uit dezelfde formatie de volwassen vorm van Bellusaurus vertegenwoordigt, in welk geval een lengte van vijftien meter en een gewicht van vijf ton bereikt werd en de nek uiteindelijk een stuk langer uitgroeide.

Berberosaurus is een geslacht van theropode dinosauriërs behorend tot de groep van de Ceratosauria, dat tijdens het Vroege Jura leefde in het gebied van het huidige Marokko. Berberosaurus was volgens een eerste kladistische analyse het meest basale bekende lid van de Abelisauroidea. Hij vormt in dat geval de oudste bekende soort uit die clade; alle andere bekende vormen van de groep stammen uit het Krijt, minstens vijftig miljoen jaar later. De vondst duidt op een vroege verspreiding van de Abelisauroidea in Gondwana. Dezelfde analyse had als uitkomst dat de Coelophysoidea en de Ceratosauroidea zustergroepen waren, iets wat op grond van eerdere analyses betwijfeld werd.

Bienosaurus is een plantenetende ornithischische dinosauriër, behorend tot de Thyreophora, die in het vroege Jura leefde in het gebied van het huidige China. Bienosaurus is een kleine viervoetige planteneter. De schedel was vermoedelijk een kleine zeven centimeter lang, wat wijst op een lichaamslengte van rond de één meter. Dong gaf enkele onderscheidende kenmerken. Het predentarium, de gezamenlijke beenkern van de voorste onderkaken, is kort en breed. Het voorhoofdsbeen is dik met kleine osteodermen ( is een harde insluiting van de huid), er aan vastgegroeid. De tanden zijn klein en bladvormig met een symmetrische kroon en een goed ontwikkelde verdikte tandbasis, het cingulum (dwarsgroeve). Deze kenmerken zijn geen unieke afgeleide eigenschappen, autapomorfieën, maar worden door de meeste thyreoforen gedeeld. Het dentarium is relatief dik en draagt een gekromde tandrij. Behalve op het voorhoofdsbeen zaten er ook osteodermen op het vermoedelijke postorbitale (achter het oogbot).

Bothriospondylus is een geslacht van plantenetende sauropode dinosauriërs dat leefde tijdens het Jura. De wervels door Owen beschreven zijn tamelijk plat, sterk geërodeerd, en licht opisthocoel: bol van voren en hol van achteren. Aan Bothriospondylus is wel een lengte toegeschreven van twintig meter maar die schatting is volledig speculatief. Volgens Émilie Läng en Florent Goussard zou Bothriospondylus madagascariensis zich onderscheiden door het hoge aantal van vijf polsbeenderen, geordend in drie rijen.

Brachiosaurus is een geslacht van plantenetende sauropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Macronaria, dat leefde tijdens het late Jura, ongeveer 150 miljoen jaar geleden. Brachiosaurus toont een aantal typische kenmerken van de groep waartoe hij behoort: de Sauropoda. Zo heeft hij een kleine kop in verhouding tot zijn lichaam, een grote romp, rechte poten en een lange nek. In absolute zin hebben sauropoden vooral een zeer gróót lichaam: ze behoren tot de grootste landdieren die ooit op Aarde geleefd hebben. Ook in dat opzicht is Brachiosaurus een typische sauropode die slechts in zoverre afwijkt dat hij ook nog eens uitzonderlijk groot was. Janensch bepaalde de lengte van de wervelkolom plus schedel van B. brancai op 22,16 meter — maar gaf door een optelfout de vaak vermelde lengte van 22,46 meter. Brachiosaurus heeft echter ook eigenschappen die kenmerkend waren voor de meer beperkte groep van de Brachiosauridae, waarin Brachiosaurus zelf en enkele verwante soorten verenigd waren. Anders dan veel andere sauropoden, hebben de brachiosauriden een vrij korte staart. Daarentegen hebben ze zeer lange voorpoten. De romp liep daardoor vrij schuin naar achteren af, misschien de reden dat de staart zo kort is. Door de lange ledematen maakt Brachiosaurus en zeker ook Giraffatitan ondanks de absolute grootte een vrij elegante indruk. Geen van beide vormen is bijzonder massief gebouwd. Ook in letterlijke zin was het skelet niet massief: veel wervels zijn sterk uitgehold om gewicht te besparen.

Brachypodosaurus is de naam gegeven aan een mogelijke plantenetende ornithischische dinosauriër behorend tot de Thyreophora. Resten van het dier zijn gevonden in India. De identificatie als dinosauriër is omstreden. Brachypodosaurus zou dan een voorloper zijn van Dravidosaurus, een andere plesiosauriër uit India die voor een stegosauriër werd aangezien.

Brachytrachelopan is een geslacht van sauropode dinosauriërs uit de groep van de Neosauropoda en meer in het bijzonder de Diplodocoidea, dat tijdens het late Jura voorkwam in het huidige Patagonië. Het beest met een lengte van slechts tien meter was desalniettemin volwassen en had een voor een sauropode zeer korte nek ("Brachy-trachelo~") van slechts zo'n 120 centimeter.

Brontosaurus is een geslacht van plantenetende sauropode dinosauriërs, behorend tot de Neosauropoda, dat tijdens het late Jura leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika. De verschillende soorten van Brontosaurus zijn vaak ondergebracht in het geslacht Apatosaurus. Hij was een zwaargebouwde viervoeter die ruim twintig meter lang werd en vijftien ton woog. Hij had een vrij lange maar stevige nek met een klein hoofd. Daarmee rukte hij stukken af van naaldbomen die zonder te kauwen werden ingeslikt en in de enorme buikholte verteerd. Achter uit de romp stak een lange horizontale staart die het dier als een zweep gebruikte om zich tegen roofsauriërs als Allosaurus te verdedigen. Ondanks zijn hoge gewicht was Brontosaurus aangepast om op het land te lopen. Zijn sterke spieren werden goed van zuurstof voorzien doordat zijn ademhaling ondersteund werd door luchtzakken. Uitlopers daarvan drongen in de wervels zodat het skelet een stuk lichter was dan het reusachtige formaat zou doen vermoeden.

Callovosaurus is een geslacht van ornithischische dinosauriërs, behorend tot de groep van de Euornithopoda, dat tijdens het midden van het Jura leefde in het gebied van het huidige Engeland. Callovosaurus is een kleine tweevoetige planteneter. Galton schatte de lichaamslengte op ongeveer 2,5 meter. In 2007 stelde Galton enkele onderscheidende kenmerken vast. De voorste trochanter van het dijbeen is breed en overdwars afgeplat. De voorste groeve tussen de onderste gewrichtsknobbels van het dijbeen is ondiep. De onderkant van het dijbeen heeft aan de binnenzijde een licht uitgehold oppervlak. Callovosaurus was, gezien de kenmerken van het dijbeen die een krachtiger retractie mogelijk maakten, sterk aangepast was aan een rennende levenswijze, waarmee hij kon ontsnappen aan roofdieren.

Camarasaurus is een geslacht van plantenetende sauropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Camarasauromorpha, dat tijdens het late Jura leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika. Camarasaurus werd vijftien tot achttien meter lang. amarasaurus is een middelgrote tot grote sauropode. In 2010 schatte Gregory S. Paul de lichaamslengte van C. lentus op vijftien meter, het gewicht op vijftien ton. Voor C. supremus lagen deze schattingen op achttien meter en drieëntwintig ton. C. grandis zou veertien meter lang zijn en dertien ton wegen. De afwijkende en oudere C. lewisi is duidelijk kleiner met dertien meter en tien ton. Camarasaurus heeft een wat gedrongen bouw, in de zin dat de nek en de staart tamelijk kort zijn. De poten zijn echter weer relatief lang. De voorpoten hebben voldoende lengte om de schoften hoger te brengen dan het bekken. De buik is zeer breed. De brede en lage nek draagt een korte, bolle en vrij grote kop met grote hoge tanden.

Camptosaurus is een geslacht van plantenetende dinosauriërs, behorend tot de groep van de Euornithopoda, dat tijdens het late Jura leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika. Camptosaurus was een middelgrote tweevoetige planteneter, vijf meter lang en een halve ton zwaar. Zijn krachtige achterpoten droegen een stevige romp waarin de planten verteerd werden die de spitse kop dicht bij de grond met een snavel afbeet. Daarbij kon hij steunen op zijn korte voorpoten. Ter verdediging droeg de duim een stekelvormige klauw.

Cardiodon is een geslacht van plantenetende sauropode dinosauriërs dat tijdens het Jura leefde in het gebied van het huidige Engeland. De enige benoemde soort is Cardiodon rugulosus.

Cathetosaurus is een plantenetende sauropode dinosauriër, behorend tot de Camarasauromorpha, die tijdens het late Jura leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika.

Ceratosaurus is een geslacht van uitgestorven theropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Neoceratosauria, dat leefde tijdens het late Jura. Ceratosaurus had vier vingers, terwijl de meeste andere theropoden uit de late Jura er drie hadden. In het vroege Jura en het late Trias kwamen wel meer viervingerige theropoden voor (ook vijfvingerige). Deze basale eigenschap toont in samenhang met vele andere kenmerken aan dat Ceratosaurus een theropode was uit één van de twee hoofdvertakkingen van de Theropoda, die zelfs naar deze soort genoemd is: de Ceratosauria; de andere vertakking heet de Tetanurae. De vierde vinger was wel kleiner, en had wellicht geen klauw; van Ceratosaurus zijn überhaupt geen handklauwen bekend.

Cetiosauriscus s een geslacht van plantenetende sauropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Eusauropoda, dat tijdens het Jura leefde in het gebied van het huidige Engeland. De totale lengte van het dier is geschat op zo'n vijftien meter en het gewicht op negen ton. Daarbij gaat men uit van de veronderstelling dat Cetiosauriscus verwant was aan groepen met een vrij lange nek en dat orgaan ruim vier meter lang was. De heuphoogte was zo'n tweeënhalf à drie meter.

Cetiosaurus is een uitgestorven geslacht van plantenetende sauropode dinosauriërs, behorend tot de Eusauropoda, dat tijdens het midden-Jura, het Bathonien, leefde in het gebied van het huidige Europa. Cetiosaurus oxoniensis werd ongeveer zestien meter lang en elf ton zwaar. Net als alle sauropoden had hij een lange nek en staart en liep op vier poten. Zijn nek was niet heel langgerekt maar de voorpoten waren wel vrij hoog. Die combinatie wijst erop dat hij zowel van de grond als van lagere boomtakken at. C. oxoniensis leefde 167 miljoen jaar geleden, ver voor de meeste bekende sauropoden, en zijn botten zijn nog niet zo sterk uitgehold als bij latere soorten van die groep.

Chaoyangsaurus is een plantenetende ornithischische dinosauriër, behorend tot de Ceratopia, die tijdens het late Jura leefde in het gebied van het huidige China. Chaoyangosaurus is een klein dier. De schedel heeft een lengte van veertien centimeter. De beschrijvers wisten enkele onderscheidende kenmerken vast te stellen. De bult op het jukbeen is zwak ontwikkeld en glad. Het quadratojugale overlapt de achterzijde van de schacht van het quadratum. Het quadratum (vierkantsbeen) heeft geen brede zijkant.

Chebsaurus is een geslacht van sauropode dinosauriërs behorend tot de groep van de Neosauropoda en meer in het bijzonder de Cetiosauridae dat tijdens het midden van het Jura leefde in het huidige Algerije. Het fossiel, holotype D001-01 — 78, bestaat uit delen van de schedel en de rest van het skelet van een nog onvolwassen exemplaar van ongeveer negen meter lang. De geslachtsnaam "Cheb" betekent "jongeman", de soortaanduiing verwijst naar Algerije. Zijn bijnaam is de "Reus van Ksour", aangezien hij gevonden is in het Ksourgebergte bij de grens met Marokko.

Chialingosaurus is een uitgestorven monotypisch geslacht van plantenetende ornithischische dinosauriërs, behorend tot de Stegosauria, dat tijdens het Laat-Jura leefde in het gebied van het huidige China. Volgens Yang was Chialingosaurus een opvallend lichtgebouwde stegosauriër. Meestal wordt een lichaamslengte gegeven van vier meter. Gecombineerd met de lichte bouw zou dit een gewicht opleveren van ongeveer een halve ton. Wat de omvang zou zijn geweest van een volwassen dier, is onduidelijk.

Chilesaurus is een plantenetende theropode dinosauriër, behorend tot de groep van de Tetanurae, die tijdens het late Jura leefde in het gebied van het huidige Chili. Chilesaurus werd tot 3,2 meter lang. Het dier heeft een korte kop, een lange flexibele nek, lange voorpoten en stevige achterpoten. Het meest opvallende kenmerk is dat het, hoewel behorend tot de meest carnivore Theropoda, zelf een planteneter is, zoals blijkt uit het gebit.

Chuandongocoelurus is een geslacht van vleesetende theropode dinosauriërs, behorend tot de Tetanurae, dat tijdens het middelste Jura leefde in het gebied van de huidige Volksrepubliek China. De enige benoemde soort is Chuandongocoelurus primitivus. Chuandongocoelurus is een vrij kleine roofsauriër. Het holotype heeft een geschatte lengte van 2,4 meter. Het dijbeen is 201 millimeter lang waaruit een lichaamsgewicht van 21,8 kilogram is afgeleid; een schatting van Michael Mortimer uit 2001 kwam op twaalf kilogram. Het tweede individu is veel groter. Enkele onderscheidende kenmerken zijn vastgesteld: de basis van het voorblad van het darmbeen is half zo hoog als de doorsnede van het heupgewricht; er is op het dijbeen een accessoire trochanter aanwezig voor de trochanter minor; van de onderste gewrichtsknobbels van het scheenbeen is de binnenste verreweg het grootst. Het scheenbeen is 231 millimeter lang.

Chuanjiesaurus is een plantenetende sauropode dinosauriër, behorend tot de Eusauropoda, die tijdens het middelste Jura leefde in het gebied van het huidige China. Chuanjiesaurus is een middelgrote sauropode met een lengte van zo'n vijftien meter en een gewicht van vijf ton.

Chungkingosaurus is een plantenetende ornithischische dinosauriër, behorend tot de Stegosauria, die tijdens het late Jura leefde in het gebied van het huidige China. Bewaard zijn gebleven: de snuit en voorkant van de onderkaken, tien ruggenwervels, een heiligbeen met bekkengordel, een reeks van drieëntwintig staartwervels, de onderkant van een opperarmbeen, drie middenhandsbeenderen, beide dijbeenderen en scheenbeenderen en vijf beenplaten. Chungkingosaurus jiangbeiensis een erg kleine stegosauriër, met een lengte van nog geen vier meter.

Chuxiongosaurus is een geslacht van sauropode dinosauriërs dat tijdens het vroege Jura leefde in het gebied van de huidige Volksrepubliek China. Chuxiongosaurus is een vrij kleine sauropode. De schedel is 34 centimeter lang waaruit een schatting voor de lichaamslengte is afgeleid van twaalf meter. De kop is bol met driehoekige neusgaten die bijna even groot zijn als de ook al driehoekige fenestrae antorbitales (grote openingen in de schedel van vogels) die voor de eivormige oogkassen gelegen zijn. De onderste slaapvensters zijn spatelvormig.

Coelurus is een monotypisch geslacht van vleesetende theropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Tetanurae, dat tijdens het late Jura leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika. De enige soort is Coelurus fragilis. Coelurus is een kleine roofsauriër met een geschatte lengte van 2,4 meter, een heuphoogte van zeventig centimeter en een gewicht van dertien kilogram. Hij heeft een lange nek en lange ledematen. De schedel is onbekend maar wordt meestal als licht en langwerpig ingeschat. In 2005 wist Carpenter enkele kenmerken te bepalen die Coelurus onderscheiden van Tanycolagreus en Ornitholestes. De onderkaak is zeer lichtgebouwd. Sommige halswervels hebben gepaarde pleurocoelen. De zijuitsteeksels van de halswervels zijn driehoekig en buigen scherp schuin naar beneden. De "voet" van het schaambeen heeft een sterk bolle onderkant. Het achteruitsteeksel van deze "voet" is schuin naar boven gericht. Het plaatvormige samengroeiingsvlak van beide schaambeenderen heeft op de helft van de hoogte middenin een verticale opening. De middenvoet is ongeveer net zo lang als het dijbeen.

Compsognathus is een geslacht van kleine vleesetende theropode dinosauriërs, behorende tot de groep van de Coelurosauria, dat tijdens het late Jura, 150 miljoen jaar geleden, in het gebied van het huidige Europa leefde. Compsognathus is een kleine tweevoetige roofsauriër die ongeveer anderhalve meter lang kon worden en drie kilogram zwaar. Vaak wordt hij nog in de boeken vermeld als de kleinste bekende dinosauriër maar de laatste jaren zijn er dinosauriërs gevonden die een stuk kleiner waren — en ook is duidelijk geworden dat de vogels dinosauriërs zijn. Compsognathus hield zijn romp horizontaal, in evenwicht gehouden door een lange staart. Hij had lange achterpoten waarmee hij hard kon rennen. De voorpoten waren veel korter en hadden drie vingers, niet twee zoals vroeger werd gedacht. Een lange soepele nek droeg een langwerpig hoofd, uitgerust met dolkvormige tandjes. Compsognathus was warmbloedig. Misschien dat hij ook een primitief verenkleed had, net als sommige van zijn verwanten, de Compsognathidae, maar op het Franse exemplaar zijn schubben op de staart gevonden.

Condorraptor is een geslacht van vleesetende theropode dinosauriërs, basaal geplaatst in de Tetanurae, dat in het middelste Jura leefde in het gebied van het huidige Argentinië, in Patagonië. Condorraptor is een middelgrote roofsauriër. In 2010 schatte Gregory S. Paul de lichaamslengte op vierenhalve meter, het gewicht op tweehonderd kilogram.

Cruxicheiros is een geslacht van theropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Tetanurae, dat tijdens het middelste Jura leefde in het gebied van het huidige Engeland. Cruxicheiros was een vleeseter. Het is moeilijk vast te stellen waarop deze middelgrote roofsauriër joeg omdat er niet veel planteneters uit die periode uit Engeland bekend zijn.

Cryolophosaurus is een uitgestorven monotypisch geslacht van vleesetende theropode dinosauriërs, dat tijdens het Vroeg-Jura leefde in Antarctica. De typesoort is Cryolophosaurus ellioti. De lichaamslengte van Crylophosaurus werd door Hammer op zes à zeven meter geschat, het gewicht op een halve ton. In 2010 kwam Gregory S. Paul tot een wat lagere schatting: zes meter lang en driehonderdvijftig kilogram zwaar. Dit vleesetende dier leefde in bergachtige gebieden en hoogvlakten. Antarctica was tijdens het Mesozoïcum gemiddeld wel vrij koel maar niet met ijs bedekt. Het maakte deel uit van het supercontinent Gondwana en was bebost. Tijdens de zomers was het relatief warm, ook doordat het lang licht bleef. De winters waren koud en veel planten stierven geheel of gedeeltelijk af. Cryolophosaurus was een van de grootste predatoren die uit het vroege Jura bekend zijn en moet de apexpredator, het roofdier aan de top van de voedselketen, geweest zijn van zijn leefgebied. De dwarskam was waarschijnlijk felgekleurd. Waarschijnlijk gebruikte het dier de kam om te pronken en wijfjes aan te lokken, niet om te vechten.

Cryptosaurus is een geslacht van plantenetende ornithischische dinosauriërs, behorend tot de groep van de Ankylosauria, dat tijdens het late Jura leefde in het gebied van het huidige Engeland. De typesoort is Cryptosaurus eumerus. Een vergelijking met ander ankylosauriërs wijst op een lengte van zo'n drie meter, een heuphoogte van ongeveer tachtig centimeter en een gewicht van enkele honderden kilogram.

Cumnoria is een plantenetend geslacht van ornithischische dinosauriërs, behorend tot de groep van de Euornithopoda, dat tijdens het late Jura leefde in het gebied van het huidige Engeland. De enige bekende soort is Cumnoria prestwichii. Cumnoria is een vrij klein dier. Galton schatte de lengte van het holotype op ongeveer drieënhalve meter. In 2010 gaf Gregory S. Paul een schatting van 3,2 meter bij een gewicht van hondervijftig kilogram. De bouw ervan is veel lichter dan bij Camptosaurus dispar. Het is gezien de vergroeiing van de beennaden echter waarschijnlijk dat het een jong dier betreft. Seeley baseerde zijn geslacht op een vrij minimale diagnose. De tanden zijn eenvoudiger gebouwd dan bij Iguanodon. De wervelbogen van de voorste ruggenwervels zijn hoog. Er zijn vier sacrale wervels. Zelfs dat laatste kenmerk bleek achteraf niet eenduidig te zijn.

Bestudeer eerst bovenstaande cursus.
IN ONDERSTAANDE GEGEVENS STAAN ER VAAK HYPERLINKS. KLIK ER OP EN LEES OOK DIE TEKSTEN.
ER WORDEN DAAR VRAGEN OVER GESTELD.

Antwoorden te halen uit bovenstaande gegevens. Selecteer het antwoord dat je het meest juist lijkt en/of vul in.

MEN KAN DE OEFENING OOK OPNIEUW MAKEN, DOOR MET DE RECHTERMUISTOETS OP HET SCHERM TE KLIKKEN EN DAN IN HET GEOPENDE VENSTER, INDIEN HET WOORD ER STAAT, TE KLIKKEN OP "VERNIEUWEN"