Veldspaat is de naam voor een groep van gesteentevormende mineralen die naar schatting 60% van de aardkorst vormen. Het zijn aluminium-tectosilicaten; silicaten waarbij de silicatetraëders in een driedimensionaal patroon gerangschikt zijn. Het woord veldspaat komt oorspronkelijk van het Duitse 'Felsspalt' wat splijtbare rots betekent. Er zijn drie typen veldspaat:
Kalium-aluminium silicaten Natrium-aluminium silicaten Calcium-aluminium silicaten Ook de isomorfe (In de kristallografie zijn twee structuren isomorf als ze structureel en symmetrisch gelijk zijn opgebouwd) mengsels van deze drie verbindingen behoren tot de veldspaat groep. Gewoonlijk worden de veldspaten onderverdeeld in de:
Klik op een nummer in het raster om de aanwijzing of aanwijzingen voor dat nummer te zien. Als je vastzit, kun je op "Hint" klikken om een letter te krijgen. Men verliest dan wel punten. Vul het kruiswoordraadsel volledig in en klik vervolgens op de toets "CONTROLEER", om je antwoorden te controleren.
Men kan naargelang de gebruikte browser, de oefening opnieuw maken, door met de rechtermuistoets te klikken op het scherm. Er opent zich een nieuw venster. Als er in dat venster het woord "vernieuwen" staat kan men daar op klikken.
Een silicaat met de silicium-zuurstof tetraëders gerangschikt in een driedimensionaal patroon. Voorbeelden zijn de veldspaten, veldspaatvervangers en de zeolieten.
4.
De naam van het scheikundig element met symbool Ba en atoomnummer 56. Het is een zilverwit aardalkalimetaal.
6.
Een eiland nabij Grosseto, Italië. Het is het grootste eiland van de Toscaanse Archipel en na Sicilië en Sardinië het derde eiland van Italië.
8.
Al in de Oudheid ontdekte men dat magnetietkristallen elkaar afhankelijk van de oriëntatie aantrekken of afstoten. IJzer, nikkel, kobalt en gadolinium bezitten die eigenschap.
10.
De naam van een ruimtelijke figuur, bestaande uit een grondvlak dat een regelmatige of onregelmatige veelhoek is, en driehoekige zijvlakken vanuit elk van de zijden van de veelhoek naar een gemeenschappelijke punt.
11.
De naam van een éénwaardig kation met samenstelling NH4+. Het is het geconjugeerde zuur van ammoniak.
13.
Een stollingsgesteente dat bestaat uit zeer grote (meer dan 2,5 cm) kristallen. Komt van het Latijn: pegma = "schavot" of "boekenkast".
14.
De naam van het mineraal. het is een rubidium-kalium-aluminium-tectosilicaat met de chemische formule (Rb,K)AlSi3O8. Het behoort tot de veldspaten. De naam van het mineraal is afgeleid van de samenstelling; rubidium.
16.
De naam van een mineraal. Het is een lithium-aluminium-tectosilicaat met de chemische formule LiAlSi4O10. Het behoort tot de groep van de veldspaten. De naam van het mineraal is afgeleid van het Griekse woord petalon, dat "blad" betekent.
20.
De naam van het mineraal. Het is een calcium-aluminium-carbonaat-silicaat met de chemische formule Ca4Al6Si6O24(CO3). Het mineraal behoort tot de tectosilicaten. De naam van het mineraal is afgeleid van het Griekse woord voor "minder".
21.
Een mineraalgroep uit de isomorfe reeks tussen marialiet en mejoniet. Beide behoren tot de tectosilicaten. De naam van het mineraal is afgeleid van de Griekse woorden skapos ("staf") en lithos, dat "steen" betekent.
23.
De buitenste laag van de vaste Aarde, die voornamelijk bestaat uit gesteenten als granodioriet, gabbro en basalt. Ze vormt het bovenste deel van de lithosfeer, alle gesteenten en sedimenten die aan het oppervlak liggen behoren tot dat deel.
24.
De naam die men geeft voor de weerstand die het materiaal biedt tegen permanente mechanische vervorming.
25.
De naam voor een combinatie van twee of meer verschillende chemische stoffen die door elkaar worden gehusseld zonder dat daarbij de moleculen hun identiteit verliezen.
26.
De naam van het scheikundig element met symbool Rb en atoomnummer 37. Het is een zilverwit alkalimetaal.
Verticaal
1.
De kleur van het poeder dat achterblijft als een mineraal bekrast wordt door porselein.
3.
De naam voor zouten of esters van kiezelzuur (Si(OH)4).
4.
De naam van het mineraal. Het is een gehydrateerd ammonium-aluminium-tectosilicaat met de chemische formule NH4AlSi3O8·0.5(H2O). Het behoort tot de veldspaten. Is genoemd naar de Amerikaanse petroloog van Princeton, Arthur Francis Buddington (1890 - 1980).
5.
De naam van het scheikundig element met symbool K en atoomnummer 19. Het is een zilverwit alkalimetaal.
7.
De naam van het scheikundig element met symbool Al en atoomnummer 13. Het is een zilverwit hoofdgroepmetaal.
9.
De naam voor een stof die in homogene vaste vorm (in mineralogische terminologie: gedegen) in de vrije natuur voorkomt.
12.
Een ander woord voor siliciumdioxide.
15.
Bijvoeglijk naamwoord in een andere vorm kunnende overgaan, zoals bijv. meeldraden in bloembladen enz.; geologie gezegd van gesteenten die uit andere zijn ontstaan.
17.
Een ander woord voor viervlak. Het is een ruimtelijke figuur met 4 driehoekige vlakken, 4 hoekpunten en 6 ribben. Het is de 3-simplex, en een piramide met driehoekig grondvlak.
18.
De naam van het mineraal. Het is een barium-aluminium-tectosilicaat met de chemische formule BaAl2Si2O8. Het behoort tot de zeldzame groep der bariumveldspaten. Is genoemd naar de Zweedse astronoom Anders Celsius (1701 - 1744).
19.
De naam van een vulkaan aan de westkust van Italië ten zuidoosten van Napels.
22.
De naam van het scheikundig element met symbool Li en atoomnummer 3. Het is een zilverwit alkalimetaal.