De Aarde, de blauwe planeet

De Aarde is de derde planeet vanaf de Zon. De planeet is uniek in ons zonnestelsel, omdat het de enige planeet is waarop vloeibaar water kan voorkomen en welke een zuurstofrijke atmosfeer heeft. Zo'n 70% van de planeet is bedekt met water.
Geologisch gezien is de Aarde zeer actief: vulkanen barsten uit, aardbevingen komen veelvuldig voor, bergen worden gevormd, enz. Dit wordt veroorzaakt, doordat de, uit vele platen bestaande, aardkorst als het ware drijft op een hete steenmassa, de aardmantel. De aardmantel is zo heet dat het gesteente zich gedraagd als ware het een dikke vloeibare pap. Hierop drijven dus de platen, die tegen elkaar botsen, langs elkaar schuiven en van elkaar af bewegen. Dit is wat aardbevingen en vulkaanuitbarstingen veroorzaakt.
De Aarde heeft een as die 23,5 graden gekanteld is. Hierdoor staat de Aarde in verschillende delen van haar omloop rond de Zon met verschillende halfronden naar de Zon toe, wat de seizoenen veroorzaakt. Op het halfrond dat naar de Zon staat toegekeerd, komen de zonnestralen rechter aan, waardoor het er warmer wordt. Het is er zomer. Op het andere halfrond komen zonnestralen schuiner aan, waardoor het er niet zo warm wordt. Daar is het winter.
Op Aarde is een uniek kringloopsysteem van water. Water verdampt, valt elders neer als neerslag, stroomt naar zee en de kringloop begint opnieuw. Hierdoor wordt de hele Aarde voorzien van water, nodig om planten, dieren en mensen in leven te houden.
Tegenwoordig onderzoekt men de Aarde vooral vanuit kunstmatige satellieten, die in een baan om de Aarde gebracht worden. Hiermee heeft men bijvoorbeeld ontdekt, dat er ook op de Aarde kraters zijn, littekens van inslagen van planetoïden, kometen of soortgelijke objecten. De meeste van deze kraters zijn echter door toedoen van weer en wind verdwenen. Dit wordt erosie genoemd. De Aarde heeft, naast vele kunstmatige satellieten, een natuurlijke begeleider, de Maan.

Uitleg over de planeet Aarde. Klik hier of Klik hier of Klik hier.

Geschiedenis van de Aarde. Klik hier.
Over de opwarming van de Aarde. Klik hier.


DE MASSA VAN DE AARDE BEREKENEN
Om iets te berekenen heeft men eerst input-gegevens nodig. Men zal dus eerst een meting moeten doen om aan de hand daarvan de massa van de Aarde te berekenen. De beste manier om de aardmassa te bepalen is door te kijken naar hoe een satelliet om de Aarde draait. Als men de omloopperiode en de baanstraal van een satelliet weet, kan men de massa van de Aarde namelijk uitrekenen.

De bekendste en oudste satelliet van de Aarde is natuurlijk de Maan. Die heeft als enig nadeel dat 'ie een relatief grote massa heeft ten opzichte van de Aarde (de Aarde is slechts 81 keer zo zwaar, veel minder dan bij een kunstsatelliet), dit maakt het resultaat een klein beetje onnauwkeurig, maar het gaat om de methode. De omloopperiode van de Maan kan men natuurlijk meten, net als z'n afstand (met behulp van radar). Het zijn namelijk P = 27,3216614 dagen en r = 384.401 km.

Deze afstand is een gemiddelde, omdat de maanbaan elliptisch is. Wanneer men 'doen alsof' de maanbaan cirkelvormig is, met die straal r, is het rekenen veel gemakkelijker en de uitkomst hetzelfde. Bij een cirkelbaan zijn namelijk de centrifugaalkracht (Fc) en de zwaartekracht (Fg) in evenwicht, dus aan elkaar gelijk:
Fc = m x v2/r
Fg = G x M x m/r2

Hierin is:
M: de massa van de Aarde
m: de massa van de satelliet (hier de Maan)
v: de snelheid van de satelliet
G: gravitatieconstante: 6,67259 ± 0,00030) × 10−11 m3 s−2 kg−1

Gelijkstellen levert:
m x v2/r = G x M x m/r2
v2 = G x M/r
M = r x v2/G

Men zal dus de baansnelheid van de Maan moeten uitrekenen uit de baanstraal en de periode, uiteraard is die snelheid gelijk aan de omtrek van de baan, gedeeld door de periode:
v = 2π x r/P

Invullen geeft:
M = r x (2π x r/P)2/G
M = 4π2 x r3/(G x P2)

De 'meetwaarden' invullen (P in seconden, r in meters) geeft dan:
M = 6,03 x 1024 kg, (dicht bij de literatuurwaarde: M = 5,97 x 1024 kg.)


Atmosfeer van de aarde


De waterkringloop of hydrologische cyclus

Bestudeer eerst bovenstaande cursus.
IN ONDERSTAANDE GEGEVENS STAAN ER VAAK HYPERLINKS. KLIK ER OP EN LEES OOK DIE TEKSTEN.
ER WORDEN DAAR VRAGEN OVER GESTELD.
Combineer een element links met een element rechts. Je kan selecteren uit het uitrolmenu.
ALLES VERWERKT? KLIK DAN PAS OP DE TOETS CONTROLEER.

MEN KAN DE OEFENING OOK OPNIEUW MAKEN, DOOR MET DE RECHTERMUISTOETS OP HET SCHERM TE KLIKKEN EN DAN, ALS HET WOORD BESTAAT, IN HET GEOPENDE VENSTER TE KLIKKEN OP "VERNIEUWEN"
Je kan extra uitleg lezen over onderstaande gegevens door te klikken op "klik hier"


Het begrip wereld, klik hier.

De Zon, klik hier.

Het begrip planeet, klik hier.

Het zonnestelsel, klik hier.

Aardse planeten, klik hier.

Het begrip organisme, klik hier.

Het begrip soorten, klik hier.

Het begrip toxononie, klik hier.

Het heelal, klik hier.

De aardatmosfeer, klik hier.

Dizuurstof, klik hier.

De biosfeer, klik hier.

De hydrosfeer, klik hier.

De lithosfeer, klik hier.

Aerobe organismen, klik hier.

De ozonlaag, klik hier.

Het oppervlaktewater, klik hier.

De zee, klik hier

De oceaan, klik hier.

Het begrip continent, klik hier.

Het begrip eiland, klik hier.

Het begrip rigiditeit, klik hier.

Tectonische platen, klik hier.

Geologische tijdschaal, klik hier.

Het aardoppervlak, klik hier.

Gebergten, klik hier.

Vulkanisme, klik hier.

Het begrip convectie, klik hier.

De buitenkern, klik hier.

Aardmagnetisme, klik hier.

De binnenkern, klik hier.

De zonnewind, klik hier.

De kosmische straling, klik hier.

Een siderisch jaar, klik hier.

Een synodische dag, klik hier.

De seizoenen, klik hier.

De getijden, klik hier.

De aardrotatie, klik hier.
*
De Aarde (soms de wereld of Terra genoemd) is vanaf de Zon gezien de
*
Radiometrische dateringen hebben uitgewezen dat de Aarde 4,57 miljard jaar geleden is ontstaan en het leven
*
Sinds het ontstaan van leven op Aarde heeft de biosfeer (het leven) de
*
Andere namen voor Aarde zijn
*
Planeten waarvan het oppervlak is opgebouwd uit vaste stoffen noemt men
*
De ster waar de Aarde omheen draait en het helderste object aan de hemel is
*
Het zonnestelsel bestaat uit de Zon en die hemellichamen die door de zwaartekracht
*
Op de Aarde komt leven voor: ze is de woonplaats
*
Met leven worden over het algemeen organismen aangeduid
*
Een organisme kan worden gedefinieerd als een levend wezen
*
In de biologie is een soort een basisbegrip, een bouwsteen
*
Taxonomie is de wetenschap van
*
Het heelal of universum in de astronomie ofwel de kosmos in de kosmologie zijn synoniemen voor alle materie en energie binnen het gehele
*
Radiometrische datering is een techniek om de ouderdom van materialen te bepalen, die gebaseerd is op
*
De biosfeer is het gedeelte van de Aarde waar leven mogelijk is en bevindt zich in de
*
De hydrosfeer is binnen de fysische geografie het geheel van water op, onder
*
De lithosfeer of steenschaal is het buitenste gedeelte van de
*
Dank zij zuurstof kunnen
*
Aeroob betekent dat een organisme onder aanwezigheid
*
Anaerobe organismen hebben geen
*
De ozonlaag is een laag in de stratosfeer, tussen ongeveer 15 en 30 kilometer hoogte,
*
De ozonlaag beschermt het aardoppervlak tegen schadelijke ultravioletstraling,
*
Het aardoppervlak is voor 71% bedekt met water in de vorm van zeeën en oceanen, de rest
*
Oppervlaktewater is al het water dat zich in vloeibare vorm aan de
*
Een zee is een grote hoeveelheid zout water, die in verbinding staat
*
Een oceaan is een min of meer zelfstandige wereldzee tussen de continenten, en kan
*
Een continent is een zeer grote landmassa die niet of vrijwel niet
*
Een eiland is een landoppervlakte dat aan alle kanten omringd is door water, maar kleiner is dan een continent
*
De lithosfeer, de buitenste laag van de vaste Aarde, is verdeeld in een aantal rigide platen of schollen, die op een geologische tijdschaal
(over miljoenen jaren)
*
Een tektonische plaat of schol is een stuk van de aardkorst
*
Een geologische tijdschaal is een indeling van de geschiedenis van de Aarde
*
Deze beweging van de platen of schollen veroorzaakt
*
Het aardoppervlak is het grensvlak tussen de vaste aardkorst samen met het erop gelegen water
*
Een gebergte is een verzameling vrij aaneengesloten bergen die met elkaar
*
Vulkanisme is een geologisch en geomorfologisch proces waarbij gesmolten
*
Onder de lithosfeer bevindt zich de langzaam
*
De stroming in de aardmantel veroorzaakt de bewegingen van de
*
Convectie is warmtetransport
*
Onder de mantel bevinden zich een vloeibare buitenkern (waarin het aardmagnetisch veld wordt opgewekt)
*
De buitenkern of bovenkern is een zone in het binnenste van de Aarde die zich bevindt
*
De buitenkern van de Aarde bestaat waarschijnlijk voornamelijk uit vloeibaar nikkel en ijzer en heeft
*
Het aardmagnetisch veld (ook wel aardmagneetveld genoemd) is het magnetisch
*
Het aardmagnetisch veld, dat vermoedelijk ontstaan is door stroming van magnetische mineralen en elementen in de aardkern, beschermt de planeet tegen de
*
De binnenkern van de Aarde is een vaste bol met een straal van ongeveer 1220 km in het midden van de Aarde,
*
De zonnewind is een stroom van geladen deeltjes die
*
Kosmische straling (vroeger ook hoogtestraling genoemd) is een verzamelnaam voor hoog-energetische
*
De Aarde draait om de Zon in dezelfde tijd dat ze 366,26 maal om haar eigen as draait. Deze tijdsduur
*
Een siderisch jaar is de hoeveelheid tijd waarin de Aarde een maal om de Zon beweegt, ten opzichte van de sterren. Het is de kortste
hoeveelheid tijd tussen twee momenten dat de Zon vanaf Aarde gezien op precies dezelfde plek aan de
*
Omdat de rotatie van de Aarde om haar as en de baan van de Aarde om de Zon dezelfde richting volgen (vanaf de noordpool gezien tegen
de wijzers van de klok in) is de lengte van het jaar in zonnedagen gemeten
*
Een synodische dag of zonnedag is de periode die een planeet nodig heeft om eenmaal om zijn as te roteren gezien vanaf
*
De aardas maakt een hoek van 23,439281° met het vlak waarin de aardbaan ligt,
*
Een seizoen of jaargetijde is een jaarlijks
*
De Aarde heeft één natuurlijke satelliet, de Maan, die vlak na de vorming
*
Een natuurlijke maan of natuurlijke satelliet is een hemellichaam dat rond een planeet, dwergplaneet of planetoïde,
*
De aantrekkingskracht van de Maan veroorzaakt getijden in de oceanen, stabiliseert de hellingshoek van de aardas en doet de rotatiesnelheid
*
Het getijde of getij is de verticale waterbeweging die optreedt onder invloed van de zwaartekracht van de maan en in mindere mate de zon en de
*
Rotatie, is in de natuurkunde de beweging van een star lichaam waarbij punt(en) van het lichaam in rust blijven, en de andere
*
Omtrek van de aarde is
*
Diameter van de Aarde is
*
De massa van de Aarde is