STERRENBEELDEN (deel 2)
Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormt als men ze door lijnen zou verbinden. De sterren van een sterrenbeeld lijken dichtbij elkaar te staan aan het hemelgewelf in een herkenbare vorm. Sterrenbeelden krijgen de naam die de menselijke fantasie heeft gegeven aan de vorm. Reeds in de oude tijden herkende men bepaalde patronen aan de nachtelijke hemel waaraan men macht toeschreef. Meestal bevinden zich een of meer heldere sterren in de figuur. De samenstand is in de meeste gevallen slechts een schijnbare: het is zo dat de ene ster veel verder weg staat dan de andere.
Naamgeving
In de klassieke oudheid was er een lijst van sterrenbeelden die opgesteld was door Ptolemeus. Veel van de sterrenbeelden die vanaf het noordelijk halfrond te zien zijn hebben nog steeds de namen die hij gebruikte. Het enige sterrenbeeld van Ptolemeus dat 'vervallen' is is het Schip Argo (Argo Navis). Omdat dit een onpraktisch groot stuk van de hemel beslaat is het opgedeeld in vier kleinere beelden, t.w. Carina (Kiel), Puppis (Achtersteven), Pyxis (Kompas) en Vela (Zeilen).
De sterrenbeelden die te zien zijn vanaf de landen van de klassieke oudheid hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. Vanaf de breedte van de Middellandse Zee is echter niet de gehele hemel te zien. Naarmate de ontdekking van de wereld en dus ook van de hemelkoepel vorderde zijn de nieuwe sterrenbeelden vaak genoemd naar navigatiehulpmiddelen of andere zaken die toen "high-tech" waren, zoals het slingeruurwerk en de microscoop.
De huidige indeling in sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door Johannes Bayer. Hierbij maakte hij al gebruik van gegevens die door ontdekkingsreizigers zoals Cornelis de Houtman verzameld waren.
De Internationale Astronomische Unie (IAU) heeft rond 1930 de exacte begrenzingen en aanduidingen van alle 88 sterrenbeelden vastgesteld. Hierbij is niet meer de vorm van het sterrenbeeld bepalend maar het gebied aan de hemel. Op die manier kan het sterrenbeeld gebruikt worden om objecten in dat gebied te benoemen.
Tekens van de dierenriem
Twaalf van de bekendste sterrenbeelden zijn de tekens van de dierenriem of Zodiak: dit zijn 12 sterrenbeelden waardoor de Zon schijnbaar beweegt gedurende het jaar, de ecliptica. De klassieke verdeling van één sterrenbeeld per maand klopt niet helemaal, de Zon staat niet even lang in alle sterrenbeelden en er is een 13de sterrenbeeld Slangendrager (Ophiuchus) waar de ecliptica ook doorheen loopt. Ook verschuift het lentepunt door de precessie met ongeveer één sterrenbeeld (30°) per 2150 jaar, waardoor de tijdstippen dat de Zon in een sterrenbeeld staat verschuiven. De klassieke verdeling berekende het jaar met de Aarde als middelpunt, de huidige verdeling van twaalf maanden is van het zonnejaar.
Namen van sterren in sterrenbeelden
Niet alle sterren hebben een unieke naam. Johannes Bayer heeft met zijn atlas ook de methode geïntroduceerd om de sterren van een sterrenbeeld te noemen naar het sterrenbeeld waar ze in staan, en ze naargelang hun helderheid of magnitude een Griekse letter mee te geven in volgorde van het Grieks alfabet. Alpha is dan de helderste, beta de op één na helderste en zo verder. Tevens speelde de volgorde van opkomen aan de horizon en positie van de ster in het sterrenbeeld mee. Zo is b.v. alpha Ursa Majoris de ster Dubhe in de Grote Beer (Ursa Major) en beta Ursa Majoris de ster Merak.
Hoewel epsilon Ursae Majoris (Alioth) nog net een fractie helderder is dan Dubhe (alpha), is Dubhe door Bayer als alpha aangewezen vanwege de positie van de ster in het sterrenbeeld. Hetzelfde is gebeurd in het sterrenbeeld Tweelingen (Gemini). Hoewel Pollux (beta Geminorum) helderder is dan Castor (alpha Geminorum), is eerstgenoemde de tweede ster van het sterrenbeeld, omdat Castor eerder opkomt dan Pollux in het oosten.
Later bleek overigens het aantal letters onvoldoende en zijn er verschillende andere systemen verzonnen. John Flamsteed gebruikte nummers in plaats van Griekse letters, en latere stercatalogi hebben meestal een nummersysteem dat onafhankelijk is van de sterrenbeelden.
CIRCUMPOLAIRE STERREN NOORDELIJK HALFROND. Klik hier.
Sterren en sterrenbeelden die het gehele jaar zichtbaar zijn aan de hemel noemt men circumpolair. Weliswaar worden sterren overdag overstraald door de Zon, maar het gaat erom dat hun min of meer dagelijkse banen helemaal boven de horizon liggen. Normaal heeft het begrip circumpolair betrekking op de Aarde, maar een ster kan ook circumpolair zijn ten opzichte van een waarnemer op een ander hemellichaam. Of een object circumpolair is, hangt af van de breedtegraad van de waarnemer.
Een sterrenbeeld of sternevel kan op het laagste punt van zijn baan gedeeltelijk achter de horizon schuilgaan. Zo'n object wordt gedeeltelijk circumpolair genoemd. Ten opzichte van de Benelux is bijvoorbeeld Andromeda deels circumpolair.
Principe
Omdat de Aarde dagelijks om haar as wentelt, lijkt elke ster en elk sterrenbeeld in een siderische dag of sterrendag (iets minder dan 24 uur) een cirkelvormige baan aan de hemel te beschrijven, en bij sommige sterren ligt een deel van die cirkel beneden de horizon. Maar omdat de aardas nagenoeg gericht is op de poolster, zullen de sterren die daar in de buurt staan nooit ondergaan of opkomen. Omdat zij een volledig zichtbare cirkel beschrijven rond de hemelpool, noemt men deze sterren circumpolair, in tegenstelling tot sterren die men in het oosten ziet opgaan en in het westen ondergaan, zoals de sterrenbeelden van de dierenriem. Sterrenbeelden en sternevels kunnen deels circumpolair zijn, omdat ze zichtbare afmetingen hebben.
De grootte van het circumpolaire gebied is afhankelijk van de plaats op Aarde (of op een andere planeet) waar men zich bevindt: vanaf de evenaar kan de hemelpool niet worden gezien. Alle sterren komen daar op en gaan weer onder. De beide hemelpolen liggen daar namelijk op de horizon. Op de polen is de hele zichtbare hemelkoepel circumpolair. Ten zuiden van de evenaar zullen sterrenbeelden rond de zuidelijke hemelpool circumpolair zijn.
Berekening
Wie weet op welke breedtegraad hij zich bevindt, kan de grens eenvoudig bepalen: men trekt van 90 (graden) de geografische breedte van de waarnemer af. Sterren met een declinatie groter dan het gevonden getal zijn circumpolair. Sterren die op het andere halfrond op dezelfde breedte circumpolair zijn, komen op de plaats van de waarnemer nooit boven de horizon.
Veranderende circumpolariteit
Op hoge breedtes, boven de poolcirkel, gaat de Zon in een gedeelte van het jaar niet onder, dus men zou de Zon daar 's zomers als circumpolair kunnen beschouwen, maar normaal gesproken heeft de term geen betrekking op de Zon, gezien vanaf de Aarde. Voor alle andere sterren hangt het niet van het seizoen af of ze circumpolair zijn. Wel verandert de stand van de aardas en van de Aarde sterk ten opzichte van de sterren, in een cyclus van een kleine 26 000 jaar. Door deze precessie verandert de declinatie van alle sterren en worden dus andere sterren circumpolair. Andere bewegingen van de Aarde, zoals de nutatie, zijn veel kleiner en hebben nauwelijks invloed.
Geheel circumpolair in de België, Nederland, Groot Hertogdom Luxemburg
Cassiopeia: klik hier of klik hier of klik hier.
Cepheus: klik hier of klik hier.
Giraffe: klik hier of klik hier.
Kleine Beer met de Poolster: klik hier of klik hier of klik hier.
Gedeeltelijk circumpolair in de België, Nederland, Groot Hertogdom Luxemburg
Andromeda: klik hier of klik hier of klik hier.
Draak: klik hier of klik hier of klik hier.
Grote Beer: klik hier of klik hier.
Hagedis: klik hier of klik hier.
Hercules: klik hier of klik hier.
Kleine Leeuw (zeer klein deel): klik hier of klik hier of klik hier.
Lier met Wega: klik hier of klik hier of klik hier.
Lynx: klik hier of klik hier.
Noorderkroon (zeer klein deel): klik hier of klik hier.
Ossenhoeder: klik hier of klik hier.
Perseus: klik hier of klik hier.
Voerman: klik hier of klik hier.
Zwaan: klik hier of klik hier.
DE DIERENREIM OF ZODIAK
De dierenriem of zodiak is een ongeveer 20 graden brede zone aan de hemelbol, waarbinnen de schijnbare banen van de Zon, de maan en de planeten verlopen.
De beweging van de Zon en de voortdurende verandering van de sterrenhemel heeft de mens van oudsher gefascineerd. De sterrenhemel draait iedere dag van oost naar west om een vaste pool. Op het noordelijk halfrond is deze pool op minder dan 1 graad van de poolster verwijderd, wat het gemakkelijk maakt om zich te oriënteren. De sterren rond de poolster bewegen zich in een concentrische cirkel om haar heen, zodat aan de oostelijke horizon voortdurend nieuwe sterrenbeelden opduiken die in het westen weer ondergaan. Zoals de Zon dag en nacht markeert, zo keert ze ook na verloop van een jaar terug op dezelfde plaats aan de sterrenhemel. Op basis van deze waarnemingen werden door verschillende oude beschavingen kalenders opgesteld, waarbij de maan de maanden aangaf en de baan van de Zon de periode van een jaar bepaalde. Tot de oudst bekende sterrenbeelden behoren de twaalf van de dierenriem. Aan deze tekens werd een bijzondere betekenis toegekend, omdat zij de achtergrond, het decor vormden waartegen Zon, maan en planeten zich schijnbaar voortbewogen. Deze baan, die in werkelijkheid de baan is die de Aarde om de zon beschrijft, wordt ecliptica genoemd.
De ecliptica
Deze ecliptica, de gordel van de dierenriem, ligt scheef op de hemelequator, de denkbeeldige lijn van de aarde-equator in het oneindige doorgetrokken. Daardoor vormen die twee vlakken een hoek van 23,5 graden: de 'helling' van de ecliptica. Als gevolg daarvan zijn slechts 2 dagen per jaar dag en nacht even lang tijdens de zogenaamde 'equinoxen': bij het begin van de lente (ca. 21 maart) op 0 graden Ram en bij het begin van de herfst (ca. 23 september) op 0 graden Weegschaal.
Als startpunt van de dierenriem werd ca. 300 v.Chr. het lentepunt op 0 graden Ram gekozen. Dit is dus het tijdstip (omstreeks 21 maart) waarop de Zon in het snijpunt van dierenriem en de hemelequator treedt. Iemand die dus zegt 'Ik ben een Ram' is geboren in de maand volgend op 21 maart. Reeds de Griekse astronoom Hipparchus (2e eeuw v.Chr.) had opgemerkt dat het lentepunt stilaan verschoof in 'achterwaartse richting' langs de ecliptica. Hij berekende dat deze verschuiving ongeveer 1 graad per 72 jaar bedroeg. Van hem komt ook de naam van het verschijnsel dat hij 'precessie' doopte. Pas veel later zouden moderne natuurkundigen deze precessie vanuit een beweging van de Aarde zelf kunnen verklaren. De aardas staat immers scheef op haar omloopbaan, waardoor ze tijdens haar rotatie een soort 'kegelmantel' beschrijft. Ze wiebelt als het ware als een tol. Door deze beweging die 25800 jaar duurt voor hetzelfde uitgangspunt weer wordt bereikt, blijft de poolster niet precies in het noorden staan.
Het probleem van de precessie
Terwijl voor de astronomie deze precessie van groot belang is, heeft zij voor de astrologie geen betekenis. Voor haar zijn immers alleen de 'veranderlijke sterren' van belang, de planeten en hoe die zich vanuit de Aarde gezien lijken voort te bewegen langs de schijnbare baan van de Zon. Volgens oude astrologische tradities verdeelde men de weg die de Zon aflegde in twaalf parten of tekens met een lengte van 30 graden. In de loop van het jaar beweegt de Zon zich dan door alle tekens die voornamelijk levende wezens of dieren voorstellen. Omdat de tekens hoofdzakelijk dieren zijn, werd de strook van sterrenbeelden 'dierenriem' of zodiak genoemd (uit het Grieks: zooion = levend wezen of dier). Het enige niet-levende wezen uit de dierenriem, de Weegschaal, is pas in latere tijden toegevoegd. Aanvankelijk werden de schalen van de Weegschaal gezien als de klauwen van de Schorpioen.
TEKENS VAN DE DIERENRIEM
Naamgeving
In de klassieke oudheid was er een lijst van sterrenbeelden die opgesteld was door Ptolemeus. Veel van de sterrenbeelden die vanaf het noordelijk halfrond te zien zijn hebben nog steeds de namen die hij gebruikte. Het enige sterrenbeeld van Ptolemeus dat 'vervallen' is is het Schip Argo (Argo Navis). Omdat dit een onpraktisch groot stuk van de hemel beslaat is het opgedeeld in vier kleinere beelden, t.w. Carina (Kiel), Puppis (Achtersteven), Pyxis (Kompas) en Vela (Zeilen).
De sterrenbeelden die te zien zijn vanaf de landen van de klassieke oudheid hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. Vanaf de breedte van de Middellandse Zee is echter niet de gehele hemel te zien. Naarmate de ontdekking van de wereld en dus ook van de hemelkoepel vorderde zijn de nieuwe sterrenbeelden vaak genoemd naar navigatiehulpmiddelen of andere zaken die toen "high-tech" waren, zoals het slingeruurwerk en de microscoop.
De huidige indeling in sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door Johannes Bayer. Hierbij maakte hij al gebruik van gegevens die door ontdekkingsreizigers zoals Cornelis de Houtman verzameld waren.
De Internationale Astronomische Unie (IAU) heeft rond 1930 de exacte begrenzingen en aanduidingen van alle 88 sterrenbeelden vastgesteld. Hierbij is niet meer de vorm van het sterrenbeeld bepalend maar het gebied aan de hemel. Op die manier kan het sterrenbeeld gebruikt worden om objecten in dat gebied te benoemen.
Tekens van de dierenriem
Twaalf van de bekendste sterrenbeelden zijn de tekens van de dierenriem of Zodiak: dit zijn 12 sterrenbeelden waardoor de Zon schijnbaar beweegt gedurende het jaar, de ecliptica. De klassieke verdeling van één sterrenbeeld per maand klopt niet helemaal, de Zon staat niet even lang in alle sterrenbeelden en er is een 13de sterrenbeeld Slangendrager (Ophiuchus) waar de ecliptica ook doorheen loopt. Ook verschuift het lentepunt door de precessie met ongeveer één sterrenbeeld (30°) per 2150 jaar, waardoor de tijdstippen dat de Zon in een sterrenbeeld staat verschuiven. De klassieke verdeling berekende het jaar met de Aarde als middelpunt, de huidige verdeling van twaalf maanden is van het zonnejaar.
Namen van sterren in sterrenbeelden
Niet alle sterren hebben een unieke naam. Johannes Bayer heeft met zijn atlas ook de methode geïntroduceerd om de sterren van een sterrenbeeld te noemen naar het sterrenbeeld waar ze in staan, en ze naargelang hun helderheid of magnitude een Griekse letter mee te geven in volgorde van het Grieks alfabet. Alpha is dan de helderste, beta de op één na helderste en zo verder. Tevens speelde de volgorde van opkomen aan de horizon en positie van de ster in het sterrenbeeld mee. Zo is b.v. alpha Ursa Majoris de ster Dubhe in de Grote Beer (Ursa Major) en beta Ursa Majoris de ster Merak.
Hoewel epsilon Ursae Majoris (Alioth) nog net een fractie helderder is dan Dubhe (alpha), is Dubhe door Bayer als alpha aangewezen vanwege de positie van de ster in het sterrenbeeld. Hetzelfde is gebeurd in het sterrenbeeld Tweelingen (Gemini). Hoewel Pollux (beta Geminorum) helderder is dan Castor (alpha Geminorum), is eerstgenoemde de tweede ster van het sterrenbeeld, omdat Castor eerder opkomt dan Pollux in het oosten.
Later bleek overigens het aantal letters onvoldoende en zijn er verschillende andere systemen verzonnen. John Flamsteed gebruikte nummers in plaats van Griekse letters, en latere stercatalogi hebben meestal een nummersysteem dat onafhankelijk is van de sterrenbeelden.
Een sterrenbeeld of sternevel kan op het laagste punt van zijn baan gedeeltelijk achter de horizon schuilgaan. Zo'n object wordt gedeeltelijk circumpolair genoemd. Ten opzichte van de Benelux is bijvoorbeeld Andromeda deels circumpolair.
Principe
Omdat de Aarde dagelijks om haar as wentelt, lijkt elke ster en elk sterrenbeeld in een siderische dag of sterrendag (iets minder dan 24 uur) een cirkelvormige baan aan de hemel te beschrijven, en bij sommige sterren ligt een deel van die cirkel beneden de horizon. Maar omdat de aardas nagenoeg gericht is op de poolster, zullen de sterren die daar in de buurt staan nooit ondergaan of opkomen. Omdat zij een volledig zichtbare cirkel beschrijven rond de hemelpool, noemt men deze sterren circumpolair, in tegenstelling tot sterren die men in het oosten ziet opgaan en in het westen ondergaan, zoals de sterrenbeelden van de dierenriem. Sterrenbeelden en sternevels kunnen deels circumpolair zijn, omdat ze zichtbare afmetingen hebben.
De grootte van het circumpolaire gebied is afhankelijk van de plaats op Aarde (of op een andere planeet) waar men zich bevindt: vanaf de evenaar kan de hemelpool niet worden gezien. Alle sterren komen daar op en gaan weer onder. De beide hemelpolen liggen daar namelijk op de horizon. Op de polen is de hele zichtbare hemelkoepel circumpolair. Ten zuiden van de evenaar zullen sterrenbeelden rond de zuidelijke hemelpool circumpolair zijn.
Berekening
Wie weet op welke breedtegraad hij zich bevindt, kan de grens eenvoudig bepalen: men trekt van 90 (graden) de geografische breedte van de waarnemer af. Sterren met een declinatie groter dan het gevonden getal zijn circumpolair. Sterren die op het andere halfrond op dezelfde breedte circumpolair zijn, komen op de plaats van de waarnemer nooit boven de horizon.
Veranderende circumpolariteit
Op hoge breedtes, boven de poolcirkel, gaat de Zon in een gedeelte van het jaar niet onder, dus men zou de Zon daar 's zomers als circumpolair kunnen beschouwen, maar normaal gesproken heeft de term geen betrekking op de Zon, gezien vanaf de Aarde. Voor alle andere sterren hangt het niet van het seizoen af of ze circumpolair zijn. Wel verandert de stand van de aardas en van de Aarde sterk ten opzichte van de sterren, in een cyclus van een kleine 26 000 jaar. Door deze precessie verandert de declinatie van alle sterren en worden dus andere sterren circumpolair. Andere bewegingen van de Aarde, zoals de nutatie, zijn veel kleiner en hebben nauwelijks invloed.
Geheel circumpolair in de België, Nederland, Groot Hertogdom Luxemburg
Cassiopeia: klik hier of klik hier of klik hier.
Cepheus: klik hier of klik hier.
Giraffe: klik hier of klik hier.
Kleine Beer met de Poolster: klik hier of klik hier of klik hier.
Gedeeltelijk circumpolair in de België, Nederland, Groot Hertogdom Luxemburg
Andromeda: klik hier of klik hier of klik hier.
Draak: klik hier of klik hier of klik hier.
Grote Beer: klik hier of klik hier.
Hagedis: klik hier of klik hier.
Hercules: klik hier of klik hier.
Kleine Leeuw (zeer klein deel): klik hier of klik hier of klik hier.
Lier met Wega: klik hier of klik hier of klik hier.
Lynx: klik hier of klik hier.
Noorderkroon (zeer klein deel): klik hier of klik hier.
Ossenhoeder: klik hier of klik hier.
Perseus: klik hier of klik hier.
Voerman: klik hier of klik hier.
Zwaan: klik hier of klik hier.
De beweging van de Zon en de voortdurende verandering van de sterrenhemel heeft de mens van oudsher gefascineerd. De sterrenhemel draait iedere dag van oost naar west om een vaste pool. Op het noordelijk halfrond is deze pool op minder dan 1 graad van de poolster verwijderd, wat het gemakkelijk maakt om zich te oriënteren. De sterren rond de poolster bewegen zich in een concentrische cirkel om haar heen, zodat aan de oostelijke horizon voortdurend nieuwe sterrenbeelden opduiken die in het westen weer ondergaan. Zoals de Zon dag en nacht markeert, zo keert ze ook na verloop van een jaar terug op dezelfde plaats aan de sterrenhemel. Op basis van deze waarnemingen werden door verschillende oude beschavingen kalenders opgesteld, waarbij de maan de maanden aangaf en de baan van de Zon de periode van een jaar bepaalde. Tot de oudst bekende sterrenbeelden behoren de twaalf van de dierenriem. Aan deze tekens werd een bijzondere betekenis toegekend, omdat zij de achtergrond, het decor vormden waartegen Zon, maan en planeten zich schijnbaar voortbewogen. Deze baan, die in werkelijkheid de baan is die de Aarde om de zon beschrijft, wordt ecliptica genoemd.
De ecliptica
Deze ecliptica, de gordel van de dierenriem, ligt scheef op de hemelequator, de denkbeeldige lijn van de aarde-equator in het oneindige doorgetrokken. Daardoor vormen die twee vlakken een hoek van 23,5 graden: de 'helling' van de ecliptica. Als gevolg daarvan zijn slechts 2 dagen per jaar dag en nacht even lang tijdens de zogenaamde 'equinoxen': bij het begin van de lente (ca. 21 maart) op 0 graden Ram en bij het begin van de herfst (ca. 23 september) op 0 graden Weegschaal.
Als startpunt van de dierenriem werd ca. 300 v.Chr. het lentepunt op 0 graden Ram gekozen. Dit is dus het tijdstip (omstreeks 21 maart) waarop de Zon in het snijpunt van dierenriem en de hemelequator treedt. Iemand die dus zegt 'Ik ben een Ram' is geboren in de maand volgend op 21 maart. Reeds de Griekse astronoom Hipparchus (2e eeuw v.Chr.) had opgemerkt dat het lentepunt stilaan verschoof in 'achterwaartse richting' langs de ecliptica. Hij berekende dat deze verschuiving ongeveer 1 graad per 72 jaar bedroeg. Van hem komt ook de naam van het verschijnsel dat hij 'precessie' doopte. Pas veel later zouden moderne natuurkundigen deze precessie vanuit een beweging van de Aarde zelf kunnen verklaren. De aardas staat immers scheef op haar omloopbaan, waardoor ze tijdens haar rotatie een soort 'kegelmantel' beschrijft. Ze wiebelt als het ware als een tol. Door deze beweging die 25800 jaar duurt voor hetzelfde uitgangspunt weer wordt bereikt, blijft de poolster niet precies in het noorden staan.
Het probleem van de precessie
Terwijl voor de astronomie deze precessie van groot belang is, heeft zij voor de astrologie geen betekenis. Voor haar zijn immers alleen de 'veranderlijke sterren' van belang, de planeten en hoe die zich vanuit de Aarde gezien lijken voort te bewegen langs de schijnbare baan van de Zon. Volgens oude astrologische tradities verdeelde men de weg die de Zon aflegde in twaalf parten of tekens met een lengte van 30 graden. In de loop van het jaar beweegt de Zon zich dan door alle tekens die voornamelijk levende wezens of dieren voorstellen. Omdat de tekens hoofdzakelijk dieren zijn, werd de strook van sterrenbeelden 'dierenriem' of zodiak genoemd (uit het Grieks: zooion = levend wezen of dier). Het enige niet-levende wezen uit de dierenriem, de Weegschaal, is pas in latere tijden toegevoegd. Aanvankelijk werden de schalen van de Weegschaal gezien als de klauwen van de Schorpioen.
| Naam | Symbool | Astrologisch teken | Zon in teken vanaf ca. | Astronomisch sterrenbeeld | Zon in sterrenbeeld vanaf ca. |
| Aries |  | Ram | 21 maart | Ram | 19 april |
| Taurus |  | Stier | 20 april | Stier | 14 mei |
| Gemini |  | Tweelingen | 21 mei | Tweelingen | 21 juni |
| Cancer |  | Kreeft | 21 juni | Kreeft | 21 juli |
| Leo |  | Leeuw | 23 juli | Leeuw | 11 augustus |
| Virgo |  | Maagd | 23 augustus | Maagd | 17 september |
| Libra |  | Weegschaal | 23 september | Weegschaal | 31 oktober |
| Scorpius* |  | Schorpioen | 23 oktober | Schorpioen | 21 november |
| Sagittarius |  | Boogschutter | 22 november | Boogschutter | 18 december |
| Capricornus |  | Steenbok | 22 december | Steenbok | 21 januari |
| Aquarius |  | Waterman | 20 januari | Waterman | 17 februari |
| Pisces |  | Vissen | 19 februari | Vissen | 13 maart |
STERRENBEELDEN OP HET NOORDELIJK HALFROND IN DE HERFST
Herfstvierkant
Dit noordelijke sterrenbeeld, net boven de hemelevenaar gelegen, is één van de herkenbaarste noordelijke sterrenbeelden. Dit komt door een asterisme (Een asterisme is een compacte verzameling van sterren die niet fysiek bij elkaar horen, zoals dat wel het geval is bij een sterhoop, maar toevallig in dezelfde richting aan de hemel staan.) van sterren die het Grote Vierkant van Pegasus of het Herfstvierkant van Pegasus heet. Dit vierkant wordt gemarkeerd door 4 heldere sterren, waarvan er een behoort tot het sterrenbeeld Andromeda: alfa Andromedae. Het asterisme wordt gevormd door alfa Pegasi, alfa Andromedae, bèta Andromedae en gamma Andromedae. Het sterrenbeeld wordt omringd door Andromeda, Lacerta (Hagedis), Cygnus (Zwaan), Vulpecula (Vosje), Delphinus (Dolfijn), Equuleus (Veulen), Aquarius (Waterman) en Pisces (Vissen).
Sterren in Pegasus
Mythologie
Pegasus werd geboren uit het bloed van Medusa, nadat de Griekse held Perseus het had gedood. Een andere legende zegt dat Hercules één van de vier wilde merries moest stelen.
Sterren in Pegasus
- Bèta Pegasi, in het Herfstvierkant van Pegasus, is een veranderlijke rode reus, zonder periode. Het varieert onregelmatig varieert tussen magnitude 2,3 en 2,7.
- Gamma Pegasi is een pulserende veranderlijke ster van magnitude 2,8.
- Epsilon Pegasi is een oranje superreus, van magnitude 2,4, met een begeleider van magnitude 8,4.
Mythologie
Pegasus werd geboren uit het bloed van Medusa, nadat de Griekse held Perseus het had gedood. Een andere legende zegt dat Hercules één van de vier wilde merries moest stelen.
Andromeda
Andromeda is een bekend noordelijke sterrenbeeld, hoewel het in het zuidelijk halfrond ook gedeeltelijk laag aan de hemel te zien is. Het sterrenbeeld is beroemd door een naburig melkwegstelsel, M31, dat schijnt met een visuele magnitude van 4. De sterren zijn niet echt helder maar het sterrenbeeld is gemakkelijk te herkennen omdat de helderste ster van het sterrenbeeld, Alfa Andromedae of Sirrah of Alpheratz, het sterrenbeeld verbind met het Herfstvierkant van Pegasus. Het sterrenbeeld is in de Benelux gedeeltelijk circumpolair. De Andromedanevel is circumpolair in België en Nederland. Geheel zichtbaar op een geografische breedte op Aarde tussen 90°NB en 37°ZB. Het sterrenbeeld wordt omringd door: Perseus, Cassiopeia, Lacerta (Hagedis), Pegasus, Pisces (Vissen) en Triangulum (Driehoek).
Mythologie
Andromeda was de dochter van koning Cepheus en koningin Cassiopeia. Koningin Cassiopeia schepte op met haar schoonheid en daarom werd de zeegod Poseidon woest op haar. Ze werd verplicht haar dochter te offeren aan het zeemonster Ceto of Cetus (Walvis). Uiteindelijk bevrijdde prins Perseus haar en trouwden ze.
Mythologie
Andromeda was de dochter van koning Cepheus en koningin Cassiopeia. Koningin Cassiopeia schepte op met haar schoonheid en daarom werd de zeegod Poseidon woest op haar. Ze werd verplicht haar dochter te offeren aan het zeemonster Ceto of Cetus (Walvis). Uiteindelijk bevrijdde prins Perseus haar en trouwden ze.
Lacerta (Hagedis)
Lacerta is een vaag noordelijk gedeeltelijk circumpolair sterrenbeeld, gelegen op de Melkweg, en is zeer belangrijk omdat het het prototype bevat van blazars (Actief sterrenstelsel, waarvan de naam is samengesteld uit BL Lacertae-object en quasar. Blazars behoren tot de meest energierijke actieve sterrenstelsels. Ze zijn vermoedelijk nauw verwant aan radiosterrenstelsels. Volgens sommige astronomen zijn blazars radiosterrenstelsels waarvan een van de radio-jets naar de Aarde wijst.). Het sterrenbeeld ie gedeeltelijk circumpolair in de Benelux. Geheel zichtbaar op een geografische breedte op aarde tussen 90°NB en 33°ZB. Het sterrenbeeld wordt omringd door Cassiopeia, Cepheus, Cygnus (Zwaan), Pegasus en Andromeda.
Cygnus (Zwaan)
Cygnus is één van de mooiste noordelijke sterrenbeelden, door de heldere ster Deneb die een hoek van de Zomerdriehoek vormt samen mat Altair in Aquila (Arend) en Vega in Lyra (Lier). Het sterrenbeeld wordt ook wel eens Noorderkruis genoemd. Omdat het aan de hemel de vorm heeft van een helder kruis. Door een verrekijker of telescoop is de hemel binnen in de Zwaan indrukwekkend, door de open sterrenhopen en sterrenvelden. Het sterrebeeld is in de Benelux gedeeltelijk circumpolair. Geheel zichtbaar op een geografische breedte op Aarde van 90°NB tot 28°ZB. De omringende sterrenbeelden zijn Cepheus, Draco (Draak), Lyra (Lier), Vulpecula (Vosje) en Lacerta (Hagedis).
Sterren in Cygnus
Mythologie
Dit sterrenbeeld vertegenwoordigt de vermomming waarin Zeus (Jupiter), de oppergod, om koningin Leda van Sparta te verleiden. Uit hun verloving kwamen onder meer Castor en Pollux voor en Helena van Troje.
Sterren in Cygnus
- Alfa Cygni, of te wel Deneb, is een uitzonderlijke superreus op 1800 lichtjaar met schijnbare magnitude 1,3.
- Bèta Cygni, ook wel Albireo genoemd, is een prachtige dubbelster.
- chi Cygni. Het is een ster van het Mira-type met lange periode. Hij kan een magnitude van 3 bereiken, maar na 407 dagen zwakt hij af naar magnitude 14.
Mythologie
Dit sterrenbeeld vertegenwoordigt de vermomming waarin Zeus (Jupiter), de oppergod, om koningin Leda van Sparta te verleiden. Uit hun verloving kwamen onder meer Castor en Pollux voor en Helena van Troje.
Vulpecula (Vosje)
Zichtbaar van mei tot november voor waarnemers tussen de 90ste en de -5de breedtegraad. In grootte is Vulpecula het 54ste sterrenbeeld. Het sterrenbeeld wordt omringd door Cygnus (Zwaan), Lyra (lier), Hercules, Sagitta (Boogschutter), Delphinus (Dolfijn) en Pegasus. Vulpecula is één van de sterrenbeelden van Johannes Hevelius uit zijn stercatalogus van 1690. Het sterrenbeeld heette eigenlijk Vulpecula cum Anser: de Vos en de Gans. De gans die in de bek van de vos hing heeft de tand des tijds niet doorstaan en is verdwenen maar de ster Anser (Gans) herinnert nog steeds aan de oude benaming. Het is een zwak sterrenbeeld; de meeste sterren zijn van magnitude vier en vijf.
Delphinus (Dolfijn)
Zichtbaar van februari tot november voor waarnemers tussen de 90ste en de -70ste breedtegraad. In grootte is Delphinus het 69-ste sterrenbeeld. Het sterrenbeeld wordt omringd door Vulpecula (Vosje), Sagitta (Boogschutter), Aquila (Arend), Aquarius, Equuleus (Veulen)en Pegasus.
Mythologie
In de Griekse mythologie was Amphitrite de vrouw van Poseidon, en de godin van de zee. Poseidon verkoos haar tot zijn vrouw toen zij met haar zusters een rituele dans uitvoerde. Ze weigerde echter en vluchtte. Poseidon stuurde daarop een dolfijn achter haar aan. Het lukte de dolfijn haar mee terug te brengen. Nadat hij haar huwde, beloonde hij de dolfijn door hem te veranderen in een sterrenbeeld en plaatste hem aan de hemel.
Mythologie
In de Griekse mythologie was Amphitrite de vrouw van Poseidon, en de godin van de zee. Poseidon verkoos haar tot zijn vrouw toen zij met haar zusters een rituele dans uitvoerde. Ze weigerde echter en vluchtte. Poseidon stuurde daarop een dolfijn achter haar aan. Het lukte de dolfijn haar mee terug te brengen. Nadat hij haar huwde, beloonde hij de dolfijn door hem te veranderen in een sterrenbeeld en plaatste hem aan de hemel.
Equuleus (Veulen)
Equuleus is het op één na kleinste sterrenbeeld (Crux is het kleinste). Ondanks zijn kleine grootte werd het wel opgenomen in de 48 sterrenbeelden van Ptolemaeus. Het sterrenbeeld wordt omringd door Triangulum (Driehoek), Andromeda, Pegasus, Aquarius (Waterman), Cetus (Walvis) en Aries (Ram).
Aquarius (Waterman)
De verschillende constellaties zijn slechts waarneembaar wanneer ze vanaf de Aarde gezien niet in dezelfde richting staan als de Zon. Omdat de Aarde in een jaar tijd rond de Zon reist, is er voor elk sterrenbeeld dus een periode waarin het beter kan worden waargenomen. Op het noordelijk halfrond is Waterman zichtbaar vanaf september tot januari. Doordat het slechts weinig heldere sterren bevat is het niet gemakkelijk te vinden. Bovendien valt de figuur ook niet meteen op. Het sterrenbeeld wordt omringd door Pisces (Vissen), Pegasus, Equuleus (Veulen), Aquila (Arend), Capricornus (Steenbok), Piscis Austrinus (Zuidervis), Sculptor (Beeldhouwer) en Cetus (Walvis).
Mythologie
De oude Grieken zagen Aquarius als de man die de Aarde onder liet lopen tijdens de mythologische grote vloed. Het sterrenbeeld wordt ook gezien als de verpersoonlijking van Ganymedes, die door oppergod Zeus uit liefde werd ontvoerd naar de berg Olympus.
Mythologie
De oude Grieken zagen Aquarius als de man die de Aarde onder liet lopen tijdens de mythologische grote vloed. Het sterrenbeeld wordt ook gezien als de verpersoonlijking van Ganymedes, die door oppergod Zeus uit liefde werd ontvoerd naar de berg Olympus.
Pisces (Vissen)
De verschillende constellaties zijn slechts waarneembaar wanneer ze vanaf de Aarde gezien niet in dezelfde richting staan als de Zon. Omdat de Aarde in een jaar tijd rond de Zon reist, is er voor elk sterrenbeeld dus een periode waarin het beter kan worden waargenomen. Vissen kan op het noordelijk en zuidelijk halfrond worden waargenomen van september tot januari. De beste tijd om deze sterrengroep te zien is begin november omstreeks negen uur 's avonds. Vissen is wel moeilijk te identificeren omdat er geen echt heldere sterren in te vinden zijn.
Mythologie
Het sterrenbeeld stelt twee vissen voor, ze zijn aan elkaar verbonden door een lang koord. In de Grieks-Romeinse mythologie werden Aphrodite en haar zoon Eros eens achtervolgd door het monster Typhon. Om aan hen te ontkomen verandereden ze zich in vissen, bonden hun staarten aaneen om elkaar niet kwijt te raken en zwommen weg.
Mythologie
Het sterrenbeeld stelt twee vissen voor, ze zijn aan elkaar verbonden door een lang koord. In de Grieks-Romeinse mythologie werden Aphrodite en haar zoon Eros eens achtervolgd door het monster Typhon. Om aan hen te ontkomen verandereden ze zich in vissen, bonden hun staarten aaneen om elkaar niet kwijt te raken en zwommen weg.
Perseus
Tussen Andromeda en Voerman ligt het sterrenbeeld Perseus. De merkwaardigste ster van Perseus is Algol. Hij verandert elke drie dagen in helderheid. Naar die eigenaardigheid kreeg hij zijn naam, want Algol betekent duivel. Het is een bedekkingsveranderlijke en reeds 300 jaar bekend. Om de hoofdster cirkelt in 2 dagen, 20 uur en 48,9 minuten een donkere begeleider die hem regelmatig gedeeltelijk bedekt. Daardoor daalt het licht van Algol in die periode van magnitude 2,2 tot 3,5. Bij dit stelsel horen nog twee sterren, zodat men hier te maken heeft met een viervoudig stelsel.
Mythologie
In de Griekse mythologie was Perseus de zoon van de oppergod Zeus en de vrouw Danaë. Het orakel (daar voorspellen de goden de toekomst) had aan de vader van Danaë voorspelt dat Perseus hem zou doden. Daarom stopte hij Perseus als baby met zijn moeder in een kist en gooide hem in zee. Maar de vader van Perseus, de god Zeus, beschermde zijn zoon en Danaë en liet de kist aanspoelen op het strand. Daar groeide Perseus op en hij werd heel sterk en dapper. Hij wilde een heldendaad plegen en ging toen naar Medusa (spreek uit: Medoesa) toe. Medusa was zó lelijk dat iedereen die naar haar keek, meteen versteend werd. Perseus kreeg van de goden een spiegelend schild en een helm die hem onzichtbaar maakte. Zo kon Perseus, zonder dat de slapende Medusa hem opmerkte, Medusa's hoofd afhakken. Doordat hij in zijn schild keek, versteende hij niet. Toen Perseus het hoofd van Medusa had afgehakt, kwam uit het bloed dat uit de hals kwam een paard met vleugels. Dat paard heette Pegasus. Perseus stopte het hoofd van Medusa in zijn jagerstas. men kan dat hoofd nóg zien: de ster Algol is het oog. Toen Perseus op de terugweg was langs de kust, zag hij daar aan de rotsen Andromeda hangen. Perseus vroeg of hij Andromeda mocht trouwen als hij haar redde. Dat mocht en toen het monster dat Andromeda op zou eten, er aan kwam, pakte Perseus zijn zwaard en liet zich van de rots naar beneden vallen, boven op het monster. Hij doodde het monster en toen mocht hij met Andromeda trouwen.
Mythologie
In de Griekse mythologie was Perseus de zoon van de oppergod Zeus en de vrouw Danaë. Het orakel (daar voorspellen de goden de toekomst) had aan de vader van Danaë voorspelt dat Perseus hem zou doden. Daarom stopte hij Perseus als baby met zijn moeder in een kist en gooide hem in zee. Maar de vader van Perseus, de god Zeus, beschermde zijn zoon en Danaë en liet de kist aanspoelen op het strand. Daar groeide Perseus op en hij werd heel sterk en dapper. Hij wilde een heldendaad plegen en ging toen naar Medusa (spreek uit: Medoesa) toe. Medusa was zó lelijk dat iedereen die naar haar keek, meteen versteend werd. Perseus kreeg van de goden een spiegelend schild en een helm die hem onzichtbaar maakte. Zo kon Perseus, zonder dat de slapende Medusa hem opmerkte, Medusa's hoofd afhakken. Doordat hij in zijn schild keek, versteende hij niet. Toen Perseus het hoofd van Medusa had afgehakt, kwam uit het bloed dat uit de hals kwam een paard met vleugels. Dat paard heette Pegasus. Perseus stopte het hoofd van Medusa in zijn jagerstas. men kan dat hoofd nóg zien: de ster Algol is het oog. Toen Perseus op de terugweg was langs de kust, zag hij daar aan de rotsen Andromeda hangen. Perseus vroeg of hij Andromeda mocht trouwen als hij haar redde. Dat mocht en toen het monster dat Andromeda op zou eten, er aan kwam, pakte Perseus zijn zwaard en liet zich van de rots naar beneden vallen, boven op het monster. Hij doodde het monster en toen mocht hij met Andromeda trouwen.
Cassiopeia
Het sterrenbeeld Cassiopeia is een van de meer opvallende sterrenbeelden aan de hemel. Het lijkt op een 'W' of als het omgedraaid staat een 'M'. De sterren van deze letters zijn opvallend en het sterrenbeeld is daarom niet te missen. Wat betreft positie is Cassiopeia ook een tegenhanger van de Ursa Maior want het sterrenbeeld staat vrijwel op dezelfde afstand van Polaris als de Grote Beer, maar dan aan de andere kant tussen Cepheus en Camelopardalis (Giraffe) in. Het bevindt zich midden in de melkweg en is daarom een van de rijkere sterrenbeelden aan de hemel. Het sterrenbeeld is circumpolair, en is zelfs op het laagste punt, midden mei nog redelijk goed waar te nemen. Vanaf oktober tot en met maart staat het sterrenbeeld op zijn kop en is dus een 'M'. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Perseus, Giraffe (Camelopardalis), Hagedis (Lacerta), Andromeda, Cepheus.
Mythologie
In de Griekse mythologie was Cassiopeia de vrouw van de koning van Ethiopië, Cepheus. Cassiopeia schepte graag op met haar uiterlijk en met dat van haar al even prachtige dochter Andromeda maar deze ijdelheid werkte op de zenuwen van de zeenimfen, de Nereïden. Deze zeenimfen wendden zich tot de god van de zee Poseidon en deze geselde de kusten van Cassiopeia's rijk tot dat ze haar dochter wou offeren om opnieuw rust te kunnen brengen bij de goden. Toen Andromeda bijna werd geofferd kon Perseus dit op het laatste nippertje vermijden en toen later Cassiopeia aan de sterrenhemel werd verheven moest ze als straf voor het offeren van haar eigen dochter voor eeuwig rond de hemelpool blijven draaien.
Mythologie
In de Griekse mythologie was Cassiopeia de vrouw van de koning van Ethiopië, Cepheus. Cassiopeia schepte graag op met haar uiterlijk en met dat van haar al even prachtige dochter Andromeda maar deze ijdelheid werkte op de zenuwen van de zeenimfen, de Nereïden. Deze zeenimfen wendden zich tot de god van de zee Poseidon en deze geselde de kusten van Cassiopeia's rijk tot dat ze haar dochter wou offeren om opnieuw rust te kunnen brengen bij de goden. Toen Andromeda bijna werd geofferd kon Perseus dit op het laatste nippertje vermijden en toen later Cassiopeia aan de sterrenhemel werd verheven moest ze als straf voor het offeren van haar eigen dochter voor eeuwig rond de hemelpool blijven draaien.
Lacerta (Hagedis)
Lacerta is een klein, weinig opvallend sterrenbeeld dat rond middernacht in het zenit staat. Men moet een goed donkere plaats uitzoeken om dit diertje te bekijken omdat de sterren van deze constellatie niet erg helder zijn. Omdat er niet veel plaats was tussen Andromeda (naar het oosten) en de Zwaan (naar het westen) heeft men voor dit klein diertje gekozen om dit plekje aan de hemel te laten bewonen. Aangrenzende sterrenbeelden zijn Andromeda, Cassiopeia, Cepheus, Cygnus (Zwaan), Pegasus.
Triangulum (Driehoek)
Aangrenzende sterrenbeelden zijn Andromeda, Vissen (Pisces), Ram (Aries), Perseus. Het kleine sterrenbeeld Triangulum is door de zwakheid van zijn sterren niet zo makkelijk terug te vinden en bevindt zich onder de constellatie Andromeda en boven het sterrenbeeld Ram. In de wintermaanden is Triangulum, wanneer er geen volle maan is, hoog in het zuiden terug te vinden aan de noordelijke sterrenhemel. Dit sterrenbeeld wordt gevormd door slechts drie zwakke sterren en is hiermee dan ook moeilijk terug te vinden aan de nachtelijke sterrenhemel. Van deze drie sterren is Beta met magnitude 3 de helderste waarna Alfa, magnitude 3,4, en Ypsilon, magnitude 4, volgen. Naast deze sterren bevat dit sterrenbeeld ook één vrij heldere Mira veranderlijke, R Trianguli, die varieert van magnitude 5,4 tot 12,6 en dit in een tijdspanne van 267 dagen.
Draco (Draak)
Het sterrenbeeld Draak is een vrij grote constellatie die voor sterrenkundigen een zeer belangrijk punt bevat. Zoals de Kleine Beer de noordpool van de nachtelijke hemel bevat zo bezit Draak de noordpool van de ecliptica. Dit is het middelpunt waar de hemelpool in ongeveer 26.000 jaar omheen lijkt te lopen door de bewegingen van de aardas. Men kan dit uitgestrekte sterrenbeeld het makkelijkst herkennen aan zijn kop dat gevormd wordt door een vierkant van 4 sterren en zich tussen de sterrenbeelden Hercules en Kleine Beer bevindt. De rest van dit sterrenbeeld, het lichaam van de Draak, bevindt zich ten westen van zijn kop tussen de twee sterrenbeelden Kleine en Grote Beer. Dit sterrenbeeld is van uit België en Nederland niet het jaar en de hele nacht boven de horizon te zien en de kop van de Draak behaald zijn hoogste positie omstreeks middernacht tussen 20 en 30 juni.
Mythologie
De Draak was een monster die de wacht hield voor de tuin der Hesperiden die befaamd was om zijn levensboom met gouden appelen en een bruidsgeschenk was van de Gaia aan Zeus en Hera. De Griekse held Hercules kreeg tijdens één van zijn vele opdrachten de taak om enkele gouden appels te stelen uit deze boom en hiervoor moest hij dus de Draak proberen doden. Dit gebeurde zonder enig probleem doordat Hercules het monster kon uitschakelen met giftige pijlen en beide figuren werden aan de sterrenhemel geplaatst zó dat Hercules op het punt staat de kop van de Draak te verpletteren.
Mythologie
De Draak was een monster die de wacht hield voor de tuin der Hesperiden die befaamd was om zijn levensboom met gouden appelen en een bruidsgeschenk was van de Gaia aan Zeus en Hera. De Griekse held Hercules kreeg tijdens één van zijn vele opdrachten de taak om enkele gouden appels te stelen uit deze boom en hiervoor moest hij dus de Draak proberen doden. Dit gebeurde zonder enig probleem doordat Hercules het monster kon uitschakelen met giftige pijlen en beide figuren werden aan de sterrenhemel geplaatst zó dat Hercules op het punt staat de kop van de Draak te verpletteren.
Lyra (Lier)
Een klein sterrenbeeld dicht bij de Melkweg. Het stelt een lier voor, een oud snaarinstrument. Wega (uit het Arabisch en betekent 'stotende adelaar'), de helderste ster in Lyra, is tevens de helderste ster in de Zomerdriehoek en de op vier na helderste ster aan de hemel. Sheliak is een meervoudige ster met een gele en een blauwe ster. De helderste gele ster is een eclipserende dubbelster die elke 12.9 dagen varieert van mag. 3.5 tot 4.3. De sterren liggen zo dicht bij elkaar dat ze door de zwaartekracht worden vervormd. De Dubbele Dubbelster is een beroemde viervoudige ster, bestaande uit twee dubbelsterren die zich bijna in een rechte hoek ten opzichte van elkaar bevinden, een zeldzame combinatie.
Mythologie
In de mythologie was Lyra een lier. De boodschapper van de Goden. Hermes maakte de eerste lier van een schild van een schilpad, die hij bespande met de snaren van koeiendarmen. Hermes gaf de lier aan Apollo, wiens zoon Orpheus er zo mooi op leerde spelen, dat de wilde dieren toesnelden om te luisteren en zelfs de bomen hem volgden. Orpheus vergezelde de Argonauten op hun zoektocht naar het Guldenvlies: door zijn prachtig gezang viel de bewakerdraak in slaap, en later overstemde hij de Sirenen, die met hun verleidelijke stemmen de Argonauten naar de zee wilden lokken met het doel ze laten te verdrinken.
Het beroemste verhaal van Orpheus gaat echter over zijn liefde voor de nimf Eurydice, met wie hij trouwde. Op een dag probeerde Eurydice te ontkomen aan de avances van Aristaeus, ook een zoon van Apollo, en werd ze gebeten door een giftige slang. Ze stierf. Orpheus kon niet zonder Eurydice en daalde af naar de onderwereld om haar weer naar de Aarde te brengen. Hij smeekte Hades, de god van de onderwereld, haar te laten gaan en die stemde uiteindelijk geroerd door de prachtige muziek toe. Er was echter één voorwaarde. Orpheus mocht niet omkijken naar zijn geliefde Eurydice voor ze op Aarde waren. Ze hadden bijna de poort van Hades bereikt, toen Orpheus omkeek of Eurydice er nog wel was. Ze verdween onmiddellijk weer naar de onderwereld en deze keer voorgoed.
Mythologie
In de mythologie was Lyra een lier. De boodschapper van de Goden. Hermes maakte de eerste lier van een schild van een schilpad, die hij bespande met de snaren van koeiendarmen. Hermes gaf de lier aan Apollo, wiens zoon Orpheus er zo mooi op leerde spelen, dat de wilde dieren toesnelden om te luisteren en zelfs de bomen hem volgden. Orpheus vergezelde de Argonauten op hun zoektocht naar het Guldenvlies: door zijn prachtig gezang viel de bewakerdraak in slaap, en later overstemde hij de Sirenen, die met hun verleidelijke stemmen de Argonauten naar de zee wilden lokken met het doel ze laten te verdrinken.
Het beroemste verhaal van Orpheus gaat echter over zijn liefde voor de nimf Eurydice, met wie hij trouwde. Op een dag probeerde Eurydice te ontkomen aan de avances van Aristaeus, ook een zoon van Apollo, en werd ze gebeten door een giftige slang. Ze stierf. Orpheus kon niet zonder Eurydice en daalde af naar de onderwereld om haar weer naar de Aarde te brengen. Hij smeekte Hades, de god van de onderwereld, haar te laten gaan en die stemde uiteindelijk geroerd door de prachtige muziek toe. Er was echter één voorwaarde. Orpheus mocht niet omkijken naar zijn geliefde Eurydice voor ze op Aarde waren. Ze hadden bijna de poort van Hades bereikt, toen Orpheus omkeek of Eurydice er nog wel was. Ze verdween onmiddellijk weer naar de onderwereld en deze keer voorgoed.
Orion
Het sterrenbeeld Orion is het beroemdste sterrenbeeld aan de hemel. Het staat iets rechts van de wintermelkweg. Het is overal op de wereld zichtbaar en zelfs een leek zal er bepaalde vormen in herkennen. De schouder wordt gevormd door Betelgeuse, de voet door Rigel, allebei zeer heldere sterren. Vanaf Betelgeuse lopen sterren omhoog als een arm met een knots. Vanaf de andere schouderster Bellatrix loopt een vergelijkbare arm horizontaal die eindigt in een halfronde cirkel. Deze cirkel stelt een boog voor. Om het geheel nog heroïscher te maken zijn er ook nog 3 sterren op een rij ter hoogte van het middel van de figuur te zien. Vanaf deze riem hangt nog een zwaard in de vorm van nog eens 3 sterren. Tussen de twee onderste sterren van het zwaard is een neveligheid te zien. Dit is de grote Orionnevel, die met het blote oog waarneembaar is. Hij is daarmee de helderste nevel zichtbaar vanuit het noordelijk halfrond.
De sterren van het sterrenbeeld Orion liggen natuurlijk niet in één plat vlak! Om dit te zien, klik hier.
Mythologie
Orion (Oudgrieks: Ωρίων of Ὠαρίων) is een figuur uit de Griekse mythologie. Hij was volgens de overlevering een uitmuntend jager afkomstig uit Thebe en de enige persoon op wie Artemis, de godin van de jacht, verliefd raakte. De broer van Artemis, Apollon, keurde echter deze liefde af, en stuurde een reusachtige schorpioen achter Orion aan. In een poging om aan het monster te ontsnappen dook Orion in zee en zwom in de richting van Delos. Apollo zag dat, riep zijn zuster en wees naar het hoofd van Orion. "Zie je die man daar zwemmen?" vroeg hij. "Dat is een misdadiger die één van je nimfen heeft verkracht! Wedden dat je hem niet kunt raken?" Dit liet Artemis zich geen tweemaal zeggen. Zonder verder na te denken greep zij haar boog en trof de stip in de verte. Toen zij merkte wat zij had aangericht, was zij ontroostbaar en probeerde Orion op haar manier onsterfelijk te maken. Zij zette zijn sterrenbeeld aan de nachtelijke hemel, waar hij voor eeuwig de Schorpioen probeert te ontvluchten. Zelf besloot zij nooit meer op iemand verliefd te worden.Volgens Homeros (in diens epos Ilias) was Seirios (Σείριος) de favoriete jachthond van Orion. Toen de laatste in een sterrenbeeld veranderde, geschiedde dit ook met diens hond. Zo ontstond de hondster Sirius.
De sterren van het sterrenbeeld Orion liggen natuurlijk niet in één plat vlak! Om dit te zien, klik hier.
Mythologie
Orion (Oudgrieks: Ωρίων of Ὠαρίων) is een figuur uit de Griekse mythologie. Hij was volgens de overlevering een uitmuntend jager afkomstig uit Thebe en de enige persoon op wie Artemis, de godin van de jacht, verliefd raakte. De broer van Artemis, Apollon, keurde echter deze liefde af, en stuurde een reusachtige schorpioen achter Orion aan. In een poging om aan het monster te ontsnappen dook Orion in zee en zwom in de richting van Delos. Apollo zag dat, riep zijn zuster en wees naar het hoofd van Orion. "Zie je die man daar zwemmen?" vroeg hij. "Dat is een misdadiger die één van je nimfen heeft verkracht! Wedden dat je hem niet kunt raken?" Dit liet Artemis zich geen tweemaal zeggen. Zonder verder na te denken greep zij haar boog en trof de stip in de verte. Toen zij merkte wat zij had aangericht, was zij ontroostbaar en probeerde Orion op haar manier onsterfelijk te maken. Zij zette zijn sterrenbeeld aan de nachtelijke hemel, waar hij voor eeuwig de Schorpioen probeert te ontvluchten. Zelf besloot zij nooit meer op iemand verliefd te worden.Volgens Homeros (in diens epos Ilias) was Seirios (Σείριος) de favoriete jachthond van Orion. Toen de laatste in een sterrenbeeld veranderde, geschiedde dit ook met diens hond. Zo ontstond de hondster Sirius.
Lepus (Haas)
Lepus is eeen sterrenbeeld dat zich net ten zuiden van de hemelequator bevindt, onder het sterrenbeeld Orion en stelt wellicht een haas voor waarop gejaagd wordt door Orion de jager. Lepus was een van de 48 sterrenbeelden van Ptolemeus en bevindt zich ook in de 88 moderne sterrenbeelden. Het sterrenbeeld mag niet verward worden met Lupus. Aangrenzende sterrenbeelden zijn Orion, Monoceros (Eenhoorn), Canis Major (De Grote Hond), Columba (Duif), Caelum (Graveerstift), Eridanus (De Rivier).De sterren van de Haas zijn van magnitude drie en vier. Net als Orion is dit sterrenbeeld het beste te bekijken in de wintermaanden
Eridanus (De Rivier)
Een lang, vaag en bochtig sterrenbeeld dat net onder Rigel, de rechtervoet van Orion, bevindt, vervolgens westwaarts kronkelt onder Taurus en daarna zuidwaarts draait, diep het zuidelijk halfrond op om te eindigen in de heldere ster van de eerste magnitude, Archernar, vlak bij Phoenix. Eridanus is het langste sterrenbeeld en kronkelt zich een weg van Orion naar de zuidelijke sterenhemel. Het is in de loop der jaren met verschillende rivieren, zowel echte als mythische, vereenzelvigd. Het was een van de rivieren die stroomde in de grote rivieroceaan. Oceanus, die het heelal omringde. Voor de Babyloniërs was het de hemelse voorstelling van de Eufraat, een van de twee rivieren in Mesopotamië. Voor de Egyptenaren stelde het de Nijl voor.
Mythologie
De mythische Eridanus-rivier komt voor in de angstaanjagende avondturen van Phaëthon, een van de zonen van de god van het licht, Helius of Helios. Op een dag smeekte hij zijn vader om de zonnewagen te mogen rijden om zijn afkomst van de Zon te bewijzen. Helios stemde uiteindelijk toe en gaf de teugels over. Maar de onstuimige paarden merkten de onervaren handen op en zetten het op een draf. Ze galoppeerden door de ruimte en kwamen gevaarlijk dicht bij de Aarde; zo dichtbij dat deze begon te schroeien en de rivieren begonnen uit te drogen. Het heelal liep het gevaar vlam te vatten. Om een volledige ramp te voorkomen, raakt Zeus Phaëthon met een bliksem, waarop deze naar de Aarde tuimelt en in de Eridanus stort, waar hij verdrinkt. Zijn zusters, de Heliaden, rouwden om hem en hun tranen veranderden in barnsteen, dat op de oever van de rivier terechtkwam.
Mythologie
De mythische Eridanus-rivier komt voor in de angstaanjagende avondturen van Phaëthon, een van de zonen van de god van het licht, Helius of Helios. Op een dag smeekte hij zijn vader om de zonnewagen te mogen rijden om zijn afkomst van de Zon te bewijzen. Helios stemde uiteindelijk toe en gaf de teugels over. Maar de onstuimige paarden merkten de onervaren handen op en zetten het op een draf. Ze galoppeerden door de ruimte en kwamen gevaarlijk dicht bij de Aarde; zo dichtbij dat deze begon te schroeien en de rivieren begonnen uit te drogen. Het heelal liep het gevaar vlam te vatten. Om een volledige ramp te voorkomen, raakt Zeus Phaëthon met een bliksem, waarop deze naar de Aarde tuimelt en in de Eridanus stort, waar hij verdrinkt. Zijn zusters, de Heliaden, rouwden om hem en hun tranen veranderden in barnsteen, dat op de oever van de rivier terechtkwam.
Cetus (Walvis)
Het sterrenbeeld Walvis is in oppervlakte het 4e grootste sterrenbeeld. Heeft slechts 2 heldere sterren in dat grote gebied. Cetus is wel makkelijk te vinden. Het komt voor Orion op en staat maar een paar graden lager aan de hemel. De ster Diphda of Deneb Kaitos wil ook wel eens voor verwarring zorgen in de wintermaanden. De ster staat met magnitude 2 zo'n 20 graden boven de horizon in een relatief sterloos gebied. In november staat het sterrenbeeld als geheel op zijn hoogst. Aangrenzende sterrenbeelden zijn Taurus (Stier), Aries (Arend), Pisces (Vissen), Eridanus (De Rivier), Fornax (Het fornuis of de Oven), Aquarius (Waterman), Sculptor (Beeldhouwer).
Mira (omikron Ceti) is een ster in het sterrenbeeld Walvis (Cetus). De ster is een rode reus en is het prototype van de langperiodieke variabelen. De naam betekent "de Wonderbaarlijke", omdat de ster soms wel, en soms niet met het blote oog zichtbaar is. Dit gedrag is in 1596 ontdekt en beschreven door David Fabricius. Deze ster is voor het eerst benoemd door Johannes Hevelius in zijn boek Historiola Mirae (1662). Mira beweegt met een voor een rode reus bijzonder grote snelheid door het heelal, ongeveer 130 km per seconde. Omdat de ster veel gas uitstoot is achter Mira een komeetachtige staart van gas gevormd van 13 lichtjaar lengte en voor de ster is een soort boeggolf te zien. Deze verschijnselen zijn alleen in ultraviolet licht te zien en zijn pas in 2007 ontdekt met opnamen van de satelliet Galaxy Evolution Explorer. Mira heeft nog een partnerster, een witte dwerg. De hoofdster wordt Mira A genoemd, de witte dwerg Mira B.
Mythologie
Ceto, "grote vis, enorm groot dier dat in het water leeft; in het bijzonder: walvis"; het sterrenbeeld Walvis (Cetus) is dan ook naar Ceto vernoemd) is in de Griekse mythologie een zeemonster. Ze is de dochter van Gaia en Pontus. Voor de Grieken personifieerde zij de gevaren van de zee en de monsters die erin huisden.
Mira (omikron Ceti) is een ster in het sterrenbeeld Walvis (Cetus). De ster is een rode reus en is het prototype van de langperiodieke variabelen. De naam betekent "de Wonderbaarlijke", omdat de ster soms wel, en soms niet met het blote oog zichtbaar is. Dit gedrag is in 1596 ontdekt en beschreven door David Fabricius. Deze ster is voor het eerst benoemd door Johannes Hevelius in zijn boek Historiola Mirae (1662). Mira beweegt met een voor een rode reus bijzonder grote snelheid door het heelal, ongeveer 130 km per seconde. Omdat de ster veel gas uitstoot is achter Mira een komeetachtige staart van gas gevormd van 13 lichtjaar lengte en voor de ster is een soort boeggolf te zien. Deze verschijnselen zijn alleen in ultraviolet licht te zien en zijn pas in 2007 ontdekt met opnamen van de satelliet Galaxy Evolution Explorer. Mira heeft nog een partnerster, een witte dwerg. De hoofdster wordt Mira A genoemd, de witte dwerg Mira B.
Mythologie
Ceto, "grote vis, enorm groot dier dat in het water leeft; in het bijzonder: walvis"; het sterrenbeeld Walvis (Cetus) is dan ook naar Ceto vernoemd) is in de Griekse mythologie een zeemonster. Ze is de dochter van Gaia en Pontus. Voor de Grieken personifieerde zij de gevaren van de zee en de monsters die erin huisden.
Sculptor (Beeldhouwer)
Beeldhouwer (Sculptor, ook wel Beeldhouwerswerkplaats, afkorting Scu) is een onopvallend sterrenbeeld aan de zuidelijke hemel, gelegen tussen 23u04m en 01u44m rechte klimming en -25° en -40° declinatie. Het komt op de breedte van de Benelux nooit helemaal boven de zuidelijke horizon uit en is slecht te zien. Het sterrenbeeld heeft in 1752 zijn naam gekregen van de Franse astronoom Nicolas Louis de Lacaille.
Aquila (Arend)
Het sterrenbeeld Arend (of Adelaar) kun je in de zomer en een groot deel van de herfst zien. Het sterrenbeeld staat dan hoog in het zuiden. De meeste sterren zijn niet zo helder, maar één springt er uit: Altaïr, dat «de stijgende» betekent, omdat de arend soms ontzettend hoog vliegt.
Mythologie
Eén van de legendes vertelt dat Ganymedes naar de Olympus gebracht werd door een arend om daar te kunnen werken als schenker voor de goden. In een ander mythologisch verhaal zou Aphrodite zichzelf veranderd hebben in een arend om Zeus te kunnen helpen. Zeus was inmiddels verliefd geworden op Nemesis en wilde haar overtuigen van zijn liefde doordat hij zichzelf had verandert in een zwaan. Zeus vroeg aan Aphrodite of zij hem wilde opwachten in de gedaante van een arend, waarna Nemesis de zwaan redde uit de klauwen van deze arend. Op deze manier liep Nemesis in de val van Zeus.
Mythologie
Eén van de legendes vertelt dat Ganymedes naar de Olympus gebracht werd door een arend om daar te kunnen werken als schenker voor de goden. In een ander mythologisch verhaal zou Aphrodite zichzelf veranderd hebben in een arend om Zeus te kunnen helpen. Zeus was inmiddels verliefd geworden op Nemesis en wilde haar overtuigen van zijn liefde doordat hij zichzelf had verandert in een zwaan. Zeus vroeg aan Aphrodite of zij hem wilde opwachten in de gedaante van een arend, waarna Nemesis de zwaan redde uit de klauwen van deze arend. Op deze manier liep Nemesis in de val van Zeus.
Sagitta (Pijl)
Dit derde kleinste sterrenbeeld, dat slechts bestaat uit 4 sterren, bevindt zich aan de noordelijke sterrenhemel en ligt in een rijk deel van de Melkweg. Sagitta is het best waar te nemen in de maand Augustus en dit sterrenbeeld kan vrijwel van overal op Aarde worden waargenomen maar doordat het aan heldere sterren ontbreekt vergt het even moeite om deze constellatie te herkennen. In het noorden grenst Sagitta met het sterrenbeeld Vosje (Vulpecula) en de pijl die dit sterrenbeeld voorstelt wijst naar het sterrenbeeld Zwaan (Cygnus). Aangrenzende sterrenbeelden Vosje (Vulpecula), Hercules, Arend (Aquila), Dolfijn (Delphinus).
Mythologie
Volkeren, zoals de Perzen, de Grieken of de Romeinen zagen in dit strrenbeeld een pijl in en dit verklaart dan ook waarom zoveel verhalen en legenden bestaan rond dit sterrenbeeld. Wellicht speelt één van de bekendste mythologische verhalen over dit sterrenbeeld zich af rond de Titaan Prometheus die het vuur had gestolen van de goden en dit bij de stervelingen onder gebracht had. Zeus was zo boos op Prometheus dat hij besloot deze vast te hangen aan de rotsen waar een arend (Aquila) elke dag een stukje van zijn lever zou opeten. Aangezien Prometheus onsterfelijk was groeide zijn lever elke dag terug aan waardoor Aquila elke dag opnieuw at van zijn lever. Eén van de Twaalf Werken die de Griekse god Heracles (bij de Romeinen gekend als Hercules) moest uitvoeren was Prometheus redden uit zijn pijnlijke situatie en Heracles slaagde hier in door Aquila te doden met een pijl.
Mythologie
Volkeren, zoals de Perzen, de Grieken of de Romeinen zagen in dit strrenbeeld een pijl in en dit verklaart dan ook waarom zoveel verhalen en legenden bestaan rond dit sterrenbeeld. Wellicht speelt één van de bekendste mythologische verhalen over dit sterrenbeeld zich af rond de Titaan Prometheus die het vuur had gestolen van de goden en dit bij de stervelingen onder gebracht had. Zeus was zo boos op Prometheus dat hij besloot deze vast te hangen aan de rotsen waar een arend (Aquila) elke dag een stukje van zijn lever zou opeten. Aangezien Prometheus onsterfelijk was groeide zijn lever elke dag terug aan waardoor Aquila elke dag opnieuw at van zijn lever. Eén van de Twaalf Werken die de Griekse god Heracles (bij de Romeinen gekend als Hercules) moest uitvoeren was Prometheus redden uit zijn pijnlijke situatie en Heracles slaagde hier in door Aquila te doden met een pijl.
Capricornus (Steenbok)
De verschillende constellaties zijn slechts waarneembaar wanneer ze vanaf de Aarde gezien niet in dezelfde richting staan als de Zon. Omdat de Aarde in een jaar tijd rond de Zon reist, is er voor elk sterrenbeeld dus een periode waarin het beter kan worden waargenomen. Steenbok is op de noordelijke hemisfeer zichtbaar aan de nachthemel van augustus tot november. De beste tijd om deze sterrengroep te zien is midden september omstreeks negen uur 's avonds. De sterren die er deel van uitmaken zijn echter niet zo helder waardoor het vrij moeilijk te zien is. Aangrenzende sterrenbeelden zijn Waterman (Aquarius), Arend (Aquila), Boogschutter (Sagittarius), Microscoop (Microscopium), Zuidervis (Piscis Austrinus).
Mythologie
In de Griekse mythologie is de Steenbok niemand minder dan de god Pan, die overigens vaak met bokkenpoten wordt afgebeeld. Pan speelde samen met zijn vrienden aan de oevers van de Nijl toen ze plotseling werden aangevallen door de afschrikwekkende reus Typhon. Om aan de reus te ontkomen sprong Pan de rivier in, waarbij zijn onderlichaam veranderde in dat van een vis, terwijl zijn bovenlichaam de gedaante van een steenbok aannam. In die merkwaardige dubbelgedaante werd hij later door Zeus aan de sterrenhemel geplaatst.
Mythologie
In de Griekse mythologie is de Steenbok niemand minder dan de god Pan, die overigens vaak met bokkenpoten wordt afgebeeld. Pan speelde samen met zijn vrienden aan de oevers van de Nijl toen ze plotseling werden aangevallen door de afschrikwekkende reus Typhon. Om aan de reus te ontkomen sprong Pan de rivier in, waarbij zijn onderlichaam veranderde in dat van een vis, terwijl zijn bovenlichaam de gedaante van een steenbok aannam. In die merkwaardige dubbelgedaante werd hij later door Zeus aan de sterrenhemel geplaatst.
Serpens (Slang)
(Serpens, Latijn voor 'slang', afkorting Ser) is een sterrenbeeld dat uit twee delen bestaat, Serpens Caput (caput betekent kop of hoofd) en Serpens Cauda (cauda betekent staart). De splitsing in twee sterrenbeelden is uniek voor de moderne sterrenbeelden. De twee afzonderlijke sterrenbeelden zijn:
Serpens Caput (Kop van de Slang) ligt tussen rechte klimming 15u08m en 16u20m en tussen declinatie +26º en -3º.
Serpens Cauda (Staart van de Slang) ligt tussen rechte klimming 17u15m en 18u56m en tussen declinatie +6º en -16º.
Het sterrenbeeld dat beide delen scheidt is de Slangendrager (Ophiuchus).
Het sterrenbeeld slang is één van de 48 sterrenbeelden genoemd door Ptolemaeus en is één van de 88 moderne sterrenbeelden.
Aangrenzende sterrenbeelden zijn voor
Kop van de Slang: Noorderkroon (Corona Borealis), Ossenhoeder (Boötes), Maagd (Virgo), Weegschaal (Libra), Slangendrager (Ophiuchus), Hercules.
Staart van de Slang: Slangendrager (Ophiuchus), Boogschutter (Sagittarius), Schild (Scutum), Arend (Aquila).
Serpens Caput (Kop van de Slang) ligt tussen rechte klimming 15u08m en 16u20m en tussen declinatie +26º en -3º.
Serpens Cauda (Staart van de Slang) ligt tussen rechte klimming 17u15m en 18u56m en tussen declinatie +6º en -16º.
Het sterrenbeeld dat beide delen scheidt is de Slangendrager (Ophiuchus).
Het sterrenbeeld slang is één van de 48 sterrenbeelden genoemd door Ptolemaeus en is één van de 88 moderne sterrenbeelden.
Aangrenzende sterrenbeelden zijn voor
Kop van de Slang: Noorderkroon (Corona Borealis), Ossenhoeder (Boötes), Maagd (Virgo), Weegschaal (Libra), Slangendrager (Ophiuchus), Hercules.
Staart van de Slang: Slangendrager (Ophiuchus), Boogschutter (Sagittarius), Schild (Scutum), Arend (Aquila).
Scutum (Schild)
Schild (Scutum, ook wel Scutum Sobieskii, afkorting Scu) is een klein sterrenbeeld in de Melkweg, liggende in de buurt van de hemelequator tussen 18u18m en 18u56m rechte klimming en -4° en -16° declinatie.
Tot de 17e eeuw maakten deze sterren deel uit van het -later verworpen- sterrenbeeld Antinous, maar Jan Hewelcke van Danzig (Johannes Hevelius) hernoemde het naar zijn broodheer koning Jan III Sobieski van Polen. Aangrenzende sterrenbeelden zijn Slang (Serpens), Boogschutter (Sagittarius), Arend (Aquila).
Tot de 17e eeuw maakten deze sterren deel uit van het -later verworpen- sterrenbeeld Antinous, maar Jan Hewelcke van Danzig (Johannes Hevelius) hernoemde het naar zijn broodheer koning Jan III Sobieski van Polen. Aangrenzende sterrenbeelden zijn Slang (Serpens), Boogschutter (Sagittarius), Arend (Aquila).
Aries (Ram)
De ram is het eerste sterrenbeeld van de dierenriem. Het is een oud sterrenbeeld, dat waarschijnlijk uit de Griekse mythologie stamt. Daarin was de Ram het gouden, vliegende wezen dat de kinderen Phrixus en Helle redde van hun kwaadaardige stiefmoeder. Phrixus offerde het Ram later en liet de waardevollge gouden vacht bewaken door een rusteloze draak.
Aries (teken: ♈) is het eerste teken van de zodiac, de riem van sterrenbeelden waar de Zon zich gedurende het jaar bevindt. In de oudheid vierde men het lentefeest zodra de Zon in de ram stond. Tegenwoordig is het echter zo dat, vanwege de wenteling van de aardas (de zogenaamde 'precessie'), de Zon in vissen staat tijdens de lente-equinox.
Aries (teken: ♈) is het eerste teken van de zodiac, de riem van sterrenbeelden waar de Zon zich gedurende het jaar bevindt. In de oudheid vierde men het lentefeest zodra de Zon in de ram stond. Tegenwoordig is het echter zo dat, vanwege de wenteling van de aardas (de zogenaamde 'precessie'), de Zon in vissen staat tijdens de lente-equinox.
STERRENBEELDEN OP HET NOORDELIJK HALFROND IN DE WINTER
Orion
Zie gegevens bij sterren in de herfst!
Aries (Ram)
Zie gegevens bij sterren in de herfst!
Pisces (Vissen)
Zie gegevens bij sterren in de herfst!
Triangulum (Driehoek)
Zie gegevens bij sterren in de herfst!
Perseus
Zie gegevens bij sterren in de herfst!
Lepus (Haas)
Zie gegevens bij sterren in de herfst!
Eridanus (De Rivier)
Zie gegevens bij sterren in de herfst!
Cetus (Walvis)
Zie gegevens bij sterren in de herfst!
Auriga (Voerman)
De vijf sterren die dit sterrenbeeld vormen zijn vrij helder en om deze te vinden moet men eerst op zoek gaan naar de sterrenbeelden Orion en Stier (Taurus). Hoog aan de hemel en boven deze twee sterrenbeelden vindt men dan de heldere ster Capella terug die ongeveer het midden markeert van Auriga en doordat deze ster de op 6 na helderste is aan de hemel kan deze makkelijk terug gevonden worden. Auriga is één van de belangrijkste sterrenbeelden aan de noordelijke sterrenhemel omdat de Melkweg er doorheen loopt en hier tal van objecten in terug te vinden zijn. In de wintermaanden is de Voerman makkelijk terug te vinden recht boven het hoofd van de waarnemer tussen Perseus en de Tweelingen en de hoofdster Capella is niet ver verwijderd van het zenit.
Mythologie
Auriga wordt vaak vereenzelvigd met Erichthonius, die koning van Athene werd. Zijn vader was de zoon van Hephaestus, de god van het vuur (Vulcanus bij de Romeinen), maar hij had geen moeder. Volgens de mythologie kwam dit doordat Hephaestus de maagdgodin Athena begeerde en op een dag had geprobeerd haar te verleiden. Ze bood weerstand en vluchtte, waarop Hephaestus zijn zaad over de aarde verspreidde. Enige tijd later schonk de aarde het leven aan een jongen Erichthonius. Athena vond hem bij toeval, ze voedde hem op en bracht hem de beginselen van de ruiterkunst bij. Erichthonius ontwierp de strijdwagen met vier paarden. Later werd hij de koning van Athene en riep hij de Athena verering in het leven.
Mythologie
Auriga wordt vaak vereenzelvigd met Erichthonius, die koning van Athene werd. Zijn vader was de zoon van Hephaestus, de god van het vuur (Vulcanus bij de Romeinen), maar hij had geen moeder. Volgens de mythologie kwam dit doordat Hephaestus de maagdgodin Athena begeerde en op een dag had geprobeerd haar te verleiden. Ze bood weerstand en vluchtte, waarop Hephaestus zijn zaad over de aarde verspreidde. Enige tijd later schonk de aarde het leven aan een jongen Erichthonius. Athena vond hem bij toeval, ze voedde hem op en bracht hem de beginselen van de ruiterkunst bij. Erichthonius ontwierp de strijdwagen met vier paarden. Later werd hij de koning van Athene en riep hij de Athena verering in het leven.
Gemini (Tweelingen)
Het sterrenbeeld Tweelingen met de heldere sterren Castor en Pollux is één van de twaalf sterrenbeelden van de dierenriem. Dat betekent dus dat de Zon een tijdje in dit sterrenbeeld komt te staan. Op het noordelijk halfrond is Tweelingen te observeren vanaf december tot maart. De beste tijd om deze sterrengroep te zien is midden februari om 9 u 's avonds. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Voerman (Auriga), Stier (Taurus), Orion, Eenhoorn (Monoceros), Kleine Hond (Canis Minor), Kreeft (Cancer), Lynx.
Mythologie
Castor en Pollux waren twee broers. Eigenlijk waren ze géén Tweelingen: ze hadden zelfs allebei een andere vader, maar wel dezelfde moeder. Castor was een gewoon mens, maar Pollux kon niet sterven. Toen Castor in een gevecht gedood werd, vroeg Pollux of hij met zijn broer mee mocht naar het dodenrijk. Dat mocht van Zeus voor de helft van de tijd.
Mythologie
Castor en Pollux waren twee broers. Eigenlijk waren ze géén Tweelingen: ze hadden zelfs allebei een andere vader, maar wel dezelfde moeder. Castor was een gewoon mens, maar Pollux kon niet sterven. Toen Castor in een gevecht gedood werd, vroeg Pollux of hij met zijn broer mee mocht naar het dodenrijk. Dat mocht van Zeus voor de helft van de tijd.
Canis Minor (Kleine Hond)
Canis Minor, de kleine hond, is een klein sterrenbeeld met slechts 2 sterren. Deze sterren zijn zeker imposant, zowel met het blote oog als door een telescoop. Samen met Betelgeuse en Sirius vormt de hoofdster van Canis Minor (Procyon) de winterdriehoek. Deze sterren zijn in de late maanden van de winter goed te zien. Procyon is de 8e helderste ster aan het firmament en staat ook nog eens erg dichtbij, op zo'n 11 lichtjaar. In maart is het sterrenbeeld ook nog goed te zien, maar moet dit iets later op de avond bekeken worden in verband met latere schemering. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Tweelingen (Gemini), Eenhoorn (Monoceros), Waterslang (Hydra), Kreeft (Cancer).
Mythologie
Canis Minor was de kleiner van de twee jagende honden van Orion. Hoewel de Grieken het niet erkenden als sterrenbeeld en daardoor gezien werd dat Orion maar 1 hond had.
Mythologie
Canis Minor was de kleiner van de twee jagende honden van Orion. Hoewel de Grieken het niet erkenden als sterrenbeeld en daardoor gezien werd dat Orion maar 1 hond had.
Canis Major (Grote Hond)
Een van de twee honden die Orion, de jager, op de voet volgen. De riem van Orion wijst naar Sirius, de helderste ster aan de hemel en een van de sterren die het dichtst bij onze Zon liggen. Er is een fraaie open sterrenhoop bestaande uit circa 50 sterren, M41, net onder Sirius; ongeveer 25 hiervan zijn zichtbaar door een kleine telescoop. De sterrenhoop ligt ongeveer 2500 lichtjaren van ons vandaan. Canis Minor, de Kleine Hond, is een klein sterrenbeeld boven en links van Canis Major, aan de tegenovergestelde zijde van de Melkweg. Het wordt ook wel het Een-sters Sterrenbeeld genoemd en die "enige ster" is Procyon, de op zeven na helderste ster aan de hemel. Het is een wit-gele ster, 11.3 lichtjaren van de Aarde, met een magnitude van 0.38. De drie sterren Procyon, Sirius en Betelgeuze (in Orion) vormen een opvallende driehoek van heldere sterren.
Monoceros (Eenhoorn)
Het sterrenbeeld is bijna onzichtbaar met slechts enkele sterren van de vierde magnitude. α Mo,ocerotis heeft een visuele magnitude van 3,93, dit is een beetje helderder dan γ Monocerotis welke een visuele magnitude heeft van 3,98. Hoewel dit sterrenbeeld niet veel interessante zaken bevat is β Monocerotis een boeiend driesterrensysteem, de drie sterren vormen een driehoek, de visuele magnitudes van deze sterren zijn 4,7; 5,2 en 6,1. William Herschel ontdekte deze in 1781 en zij daarbij dat het een van de mooiste zichten was aan de hemel. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Tweelingen (Gemini), Orion, Haas (Lepus), Grote Hond (Canis Major), Achtersteven (Puppis), Waterslang (Hydra), Kleine Hond (Canis Minor).
Camelopardalis (Giraffe)
Giraffe (Camelopardalis, afkorting Cam) is een onopvallend sterrenbeeld aan de noorderhemel. De sterren zijn alle circumpolair, dat wil zeggen dat zij op de breedte van de Benelux niet ondergaan en dus een kring beschrijven gedurende hun 'omloop' om de Poolster. Het beeld ligt tussen rechte klimming 3u11m en 14u25m en tussen declinatie +53º en +85º. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Cepheus, Cassiopeia, Perseus, Voerman (Auriga), Lynx, Grote Beer (Ursa Major), Draak (Draco), Kleine Beer (Ursa Minor). Extra uitleg, klik hier.
Lynx
Aan het eind van de zeventiende eeuw werd het sterrenbeeld Lynx ingevoerd door Johannes Hevelius. Hij noemde het Lynx omdat je het gezichtsvermogen van een lynx moet hebben om dit sterrenbeeld te kunnen zien. Het sterrenbeeld ligt tussen Grote Beer, Voerman en Tweelingen en heeft slechts één ster die helderder is dan magnitude 4. Dat is de ster Alfa van dit sterrenbeeld. Deze ster heeft een schijnbare magnitude van 3,30 en staat op een afstand van 172 lichtjaar.
De Latijnse naam van het sterrenbeeld Lynx is precies het zelfde als de Nederlandse naam. Bij gebruik van de tweede naamval zegt men Lyncis. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Giraffe (Camelopardalis), Voerman (Auriga), Tweelingen (Gemini), Kreeft (Cancer), Leeuw (Leo) (raakt maar op één punt), Kleine Leeuw (Leo Minor), Grote Beer (Ursa Major).
De Latijnse naam van het sterrenbeeld Lynx is precies het zelfde als de Nederlandse naam. Bij gebruik van de tweede naamval zegt men Lyncis. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Giraffe (Camelopardalis), Voerman (Auriga), Tweelingen (Gemini), Kreeft (Cancer), Leeuw (Leo) (raakt maar op één punt), Kleine Leeuw (Leo Minor), Grote Beer (Ursa Major).
Leo Minor (Kleine Leeuw)
Dit kleinere en minder bekende sterrenbeeld staat tussen enkele opvallende sterrenbeelden en het bevindt zich halverwege het sterrenbeeld Leeuw en de achterpoten van de Grote Beer. Doordat dit sterrenbeeld weinig of geen heldere sterren bevat is dit gebied moeilijk terug te vinden en net als het sterrenbeeld Leeuw is dit het best waar te nemen tegen het einde van de winter. De Kleine Leeuw is iets beter waar te nemen vanaf het noordelijk halfrond dan de Leeuw doordat het iets hoger boven de horizon uitkomt. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Grote Beer (Ursa Major), Lynx, Kreeft (Cancer), Leeuw (Leo).
Leo (Leeuw)
Dit oude sterrenbeeld die deel uitmaakt van de dierenriem werd vaak bij oude volkeren in verband gebracht met vuur of hitte en zijn naam werd toen gebruikt in uitdrukkingen voor de heetste periode van het jaar omdat de zon zich enkele duizenden jaren terug toen op het heetst van de zomer bevond in dit sterrenbeeld. Op onze breedtegraad is dit sterrenbeeld het best te zien in het voorjaar omdat het tijdens de avonduren zich dan hoog genoeg aan hemel bevindt. Naarmate de lente vordert zakt dit sterrenbeeld naar de horizon en in de winter is het wachten tot na middernacht om het te kunnen zien. Deze constellatie is makkelijk terug te vinden omdat het zich ongeveer 40° ten zuiden van de Grote Beer bevindt en zijn helderste ster (Regulus) stelt de borst van de leeuw voor met iets noordelijker 4 sterren die de kop en de manen voorstellen. Aangrenzende sterrenbeelden zijn; Grote Beer (Ursa Major), Kleine Leeuw (Leo Minor), Sextant (Sextans), Maagd (Virgo), Hoofdhaar Van Berenice (Coma Berenices), Kreeft (Cancer), Lynx, Beker (Crater), Waterslang (Hydra).
Mythologie
In de mythologie kent dit sterrenbeeld zijn oorsprong bij de mythische leeuw van Nemea die door geen enkel wapen kon verwond of gedood worden omdat zijn huid onkwetsbaar leek te zijn. Dit dier viel iedereen aan die het probeerde te vangen of te doodden maar gelukkig konden vele gered worden door de mythologische held Hercules die over bovenmenselijke krachten beschikte. Het eerste van de bekende Twaalf Werken die Hercules opgelegd kreeg omdat deze zijn eigen vrouw en kinderen had gedood was de burgers van Nemea verlossen van deze leeuw en Hercules slaagde hier in door het dier te wurgen en hij maakte later van zijn vacht een mantel.
Mythologie
In de mythologie kent dit sterrenbeeld zijn oorsprong bij de mythische leeuw van Nemea die door geen enkel wapen kon verwond of gedood worden omdat zijn huid onkwetsbaar leek te zijn. Dit dier viel iedereen aan die het probeerde te vangen of te doodden maar gelukkig konden vele gered worden door de mythologische held Hercules die over bovenmenselijke krachten beschikte. Het eerste van de bekende Twaalf Werken die Hercules opgelegd kreeg omdat deze zijn eigen vrouw en kinderen had gedood was de burgers van Nemea verlossen van deze leeuw en Hercules slaagde hier in door het dier te wurgen en hij maakte later van zijn vacht een mantel.
Cancer (Kreeft)
De Kreeft is het vierde sterrenbeeld uit de Dierenriem en is ook één van de minst opvallende constellaties uit deze groep vanwege zijn zwakke sterren. Dit zwakke sterrenbeeld kan terug gevonden worden tussen de sterrenbeelden Tweelingen (Gemini) en Leeuw (Leo) en om het makkelijk te localiseren moet men kijken tussen de sterren Castor en Pollux (Tweelingen) en Procyon (Kleine Hond) en Regulus (Leeuw). In dit sterrenbeeld loopt de ecliptica en de Zon staat in de Kreeft tussen 20 juli en 10 augustus. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Lynx, Tweelingen (Gemini), Kleinde Hond (Canis Minor), Waterslang (Hydra), Leeuw (Leo),
Kleine Leeuw (Leo Minor).
Mythologie
De Kreeft wordt in het Latijn Cancer genoemd en betekent “krab” of “kreeft” die kan geassocieerd worden met de krab die een belangrijke rol speelde tijdens één van de legendarische verhalen van Hercules. Toen de Griekse held Hercules in het moeras van Lerna een zwaar gevecht leverde met de veelkoppige en verschrikkelijke waterslang Hydra dook plots uit het moeras een krab op die Hercules beet in de voet en gestuurd werd door Hera. Hercules was zo geërgerd door het dier dat het dit meteen doodde maar Hera, die de vrouw van de oppergod Zeus was, verhief dit kleine dier tot sterrenbeeld om Hercules te pesten. Meteen na het doodden van de krab kon Hercules het onsterfelijke hoofd van Hydra afhakken waarna het verschrikkelijke monster stierf.
Extra uitleg, klik hier
Kleine Leeuw (Leo Minor).
Mythologie
De Kreeft wordt in het Latijn Cancer genoemd en betekent “krab” of “kreeft” die kan geassocieerd worden met de krab die een belangrijke rol speelde tijdens één van de legendarische verhalen van Hercules. Toen de Griekse held Hercules in het moeras van Lerna een zwaar gevecht leverde met de veelkoppige en verschrikkelijke waterslang Hydra dook plots uit het moeras een krab op die Hercules beet in de voet en gestuurd werd door Hera. Hercules was zo geërgerd door het dier dat het dit meteen doodde maar Hera, die de vrouw van de oppergod Zeus was, verhief dit kleine dier tot sterrenbeeld om Hercules te pesten. Meteen na het doodden van de krab kon Hercules het onsterfelijke hoofd van Hydra afhakken waarna het verschrikkelijke monster stierf.
Extra uitleg, klik hier
Sextans (Sextant)
Sextans is een klein equatoriaal sterrenbeeld welke een schepping was van Johannes Hevelius. Hij koos de naam ter herinnering aan het verlies van de sextant waarmee hij vroeger de posities van de sterren berekende. In 1679 werd de sextant samen met zijn andere astronomische instrumenten vernield in een brand. Als modern sterrenbeeld heeft het geen verbonden mythologie. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Leeuw (Leo), Waterslang (Hydra), Beker (Crater).
Hydra (Waterslang)
Het grootste sterrenbeeld, maar niet gemakkelijk te lokaliseren, met uitzondering van de kop en Alphard, het hart van de slang. Het strekt zich vanaf de kop ( die net onder het middelpunt van een lijn ligt tussen Procyon en Canis Minor en Regulus in Leo) uit tot ver op het zuidelijk halfrond, om vlakbij Centaurus te eindigen. De kop wordt gevormd door een ruit met zes sterren.
Hydra is het grootste van alle 88 sterrenbeelden. Het kronkelt zich als een slang een weg door meer dan een kwart van het hemelgewelf. Het loopt bijna evenwijdig aan de hemelequator, ten zuiden van drie sterrenbeelden van de dierenriem. Cancer, Leo en Virgo. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Sextant (Sextans), Leeuw (Leo), Kreeft (Cancer); Kleine Hond (Canis Minor), Eenhoorn (Monoceros), Achtersteven (Puppis), Kompas (Pyxis), Luchtpomp (Antlia), Centaur (Centaurus), Wolf (Lupus) (raakt maar op één punt), Weegschaal (Libra), Maagd (Virgo), Raaf (Corvus), Beker (Crater).
Mythologie
Hydra de uit het monster Typhon voortgekomen negenkoppige slang, waarvan de middelste kop onsterfelijk was. De slang woonde in de moerassen van Lerna in de Pelopononnesos en verwoeste en teisterde de omgeving. De slang had een dodelijke giftige adem, dus stierven degenen die deze voelden een pijnlijke dood. Hercules kreeg de opdracht ( de tweede van de twaalf werken) de waterslang te doden. Hercules kwam samen met zijn wagenmenner Iolaüs in Lerna aan en trof de slang aan bij de bron van Amymone. (Betekent “onberispelijk”. Amymone was een dochter van Danaus. Toen ze werd aangevallen door een sater nabij een bron, werd ze door Poseidon gered. Ze werd verliefd op hem en samen kregen ze een kind: Nauplius.) Hij schoot vlammende pijlen in het moeras, waardoor de waterslang zich naar het open veld moest begeven. Hij sprong erop en beukte met zijn knuppel op de koppen van de slang. Maar steeds als hij een kop had afgeslagen, kwamen er twee nieuwe voor in de plaats. Iolaüs stak het omringende bos in brand en brandde met takken de stomp van elk afgehakte kop af tot alleen nog de onsterfelijke kop over was. Hercules hakte deze kop eraf en begroef die onder een rots. Daarna doopte hij zijn pijlen in het bloed van Hydra, waardoor ze dodelijk werden.
Hydra is het grootste van alle 88 sterrenbeelden. Het kronkelt zich als een slang een weg door meer dan een kwart van het hemelgewelf. Het loopt bijna evenwijdig aan de hemelequator, ten zuiden van drie sterrenbeelden van de dierenriem. Cancer, Leo en Virgo. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Sextant (Sextans), Leeuw (Leo), Kreeft (Cancer); Kleine Hond (Canis Minor), Eenhoorn (Monoceros), Achtersteven (Puppis), Kompas (Pyxis), Luchtpomp (Antlia), Centaur (Centaurus), Wolf (Lupus) (raakt maar op één punt), Weegschaal (Libra), Maagd (Virgo), Raaf (Corvus), Beker (Crater).
Mythologie
Hydra de uit het monster Typhon voortgekomen negenkoppige slang, waarvan de middelste kop onsterfelijk was. De slang woonde in de moerassen van Lerna in de Pelopononnesos en verwoeste en teisterde de omgeving. De slang had een dodelijke giftige adem, dus stierven degenen die deze voelden een pijnlijke dood. Hercules kreeg de opdracht ( de tweede van de twaalf werken) de waterslang te doden. Hercules kwam samen met zijn wagenmenner Iolaüs in Lerna aan en trof de slang aan bij de bron van Amymone. (Betekent “onberispelijk”. Amymone was een dochter van Danaus. Toen ze werd aangevallen door een sater nabij een bron, werd ze door Poseidon gered. Ze werd verliefd op hem en samen kregen ze een kind: Nauplius.) Hij schoot vlammende pijlen in het moeras, waardoor de waterslang zich naar het open veld moest begeven. Hij sprong erop en beukte met zijn knuppel op de koppen van de slang. Maar steeds als hij een kop had afgeslagen, kwamen er twee nieuwe voor in de plaats. Iolaüs stak het omringende bos in brand en brandde met takken de stomp van elk afgehakte kop af tot alleen nog de onsterfelijke kop over was. Hercules hakte deze kop eraf en begroef die onder een rots. Daarna doopte hij zijn pijlen in het bloed van Hydra, waardoor ze dodelijk werden.
Virgo (Maagd)
Maagd is één van de sterrenbeelden uit de Dierenriem en deze constellatie is gemakkelijk terug te vinden aan de nachtelijke hemel doordat het ten zuidoosten ligt van dat andere bekenden sterrenbeeld Leeuw (Leo). Dit sterrenbeeld is de hele nacht gemakkelijk zichtbaar in het voorjaar, omstreeks april, maar in het begin van de zomer wordt het steeds moeilijk om het waar te nemen en in de winter zal men moeten wachten tot het tweede deel van de nacht. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Hoofdhaar (Coma Berenices), Leeuw (Leo), Beker (Crater), Raaf (Corvus), Waterslang (Hydra),Weegschaal (Libra), Ossenhoeder (Boötes).
Mythologie
Dit sterrenbeeld wordt in verband gebracht met veel mythische godheden en legenden waarvan volgens één, Maagd de dochter was van Zeus en Themis genaamd Astrea. In het Gouden Tijdperk leefden de goden en de mensen in volmaakte harmonie onder de heerschappij van de god Kronos maar in het Zilveren Tijdperk werd deze macht overgenomen door Zeus en ontstonden de eerste conflicten en meningsverschillen tussen mensen en goden. Astrea zag hoe de relaties tussen mensen en goden steeds achteruit gingen en trok zich vervolgens bedroeft terug op een berg. Later vluchtte Astrea naar de hemel toen ze de verwoestende kracht zag die werd veroorzaakt door het menselijk geweld. Volgens andere legendes en mythische verhalen zou Maagd ook wel de naam Ceres gehad hebben die de Romeinse god van de oogst was en in haar hand een korenaar droeg die nu op afbeeldingen wordt voorgesteld als de helderste ster Spica.
Mythologie
Dit sterrenbeeld wordt in verband gebracht met veel mythische godheden en legenden waarvan volgens één, Maagd de dochter was van Zeus en Themis genaamd Astrea. In het Gouden Tijdperk leefden de goden en de mensen in volmaakte harmonie onder de heerschappij van de god Kronos maar in het Zilveren Tijdperk werd deze macht overgenomen door Zeus en ontstonden de eerste conflicten en meningsverschillen tussen mensen en goden. Astrea zag hoe de relaties tussen mensen en goden steeds achteruit gingen en trok zich vervolgens bedroeft terug op een berg. Later vluchtte Astrea naar de hemel toen ze de verwoestende kracht zag die werd veroorzaakt door het menselijk geweld. Volgens andere legendes en mythische verhalen zou Maagd ook wel de naam Ceres gehad hebben die de Romeinse god van de oogst was en in haar hand een korenaar droeg die nu op afbeeldingen wordt voorgesteld als de helderste ster Spica.
Taurus (Stier)
Eenmaal men de drie sterren gevonden heeft die de gordel van het sterrenbeeld Orion voorstellen moet men deze lijn doortrekken in het noordwesten en komt men uit in het midden van het sterrenbeeld Stier. Dit sterrenbeeld is goed zichtbaar in de maanden november en december en dit dierenriemteken is zelfs totaal niet zichtbaar wanneer de zon in dit sterrenbeeld staat tussen half mei en half juni. Op winternachten is dit sterrenbeeld eenvoudig te herkennen aan de prachtige open sterrenhoop M45 of Pleiaden die zich in deze constellatie bevindt en al heel goed met het blote oog op te merken is. Aangrenzende sterrenbeelden zijn: Orion, Voerman (Auriga), Ram (Aries), Walvis (Cetus), Eridanus, Tweelingen (Gemini), Perseus.
Mythologie
Het sterrenbeeld kan in verband gebracht worden met veel lengenden en mythische verhalen maar in één daarvan was dit sterrenbeeld een afbeelding van de stier waarin Zeus zich had verandert om Europa, de dochter van koning Agenor van Fenicië, te kunnen verleiden. Toen Europa op een dag met vriendinnen aan het spelen was op het strand kwam een kudde runderen op hen afgelopen waarbij één van deze runderen een prachtige witte stier was. Europa voelde zich meteen aangetrokken tot deze witte stier, die eigenlijk Zeus was, en nadat ze zijn hoorns had versierd met slingers klom het meisje op de rug van deze stier. Voor Europa het ook maar door had dook de stier met het meisje op zijn rug de zee in en zwom hij naar het eiland Kreta waar hij terug de gedaante aannam van Zeus. Europa liet zich verleiden en uit hun verbintenis werd later Minos geboren, die koning van Kreta zou worden.
Mythologie
Het sterrenbeeld kan in verband gebracht worden met veel lengenden en mythische verhalen maar in één daarvan was dit sterrenbeeld een afbeelding van de stier waarin Zeus zich had verandert om Europa, de dochter van koning Agenor van Fenicië, te kunnen verleiden. Toen Europa op een dag met vriendinnen aan het spelen was op het strand kwam een kudde runderen op hen afgelopen waarbij één van deze runderen een prachtige witte stier was. Europa voelde zich meteen aangetrokken tot deze witte stier, die eigenlijk Zeus was, en nadat ze zijn hoorns had versierd met slingers klom het meisje op de rug van deze stier. Voor Europa het ook maar door had dook de stier met het meisje op zijn rug de zee in en zwom hij naar het eiland Kreta waar hij terug de gedaante aannam van Zeus. Europa liet zich verleiden en uit hun verbintenis werd later Minos geboren, die koning van Kreta zou worden.
Zie ook
"hemel.waarnemen.com": DE STERRENHEMEL VOOR NEDERLAND EN BELGIË. Klik hier.
lijst sterrenbeelden. Klik hier.
STERRENBEELDEN OP HET ZUIDELIJK HALFROND. Klik hier.
STERRENBEELDEN OP HET NOORDELIJK HALFROND
| 1 Draco | 2 Usa Minor | 3 Cygnus | 4 Usa Major | 5 Herculus |
| 6 Cepheus | 7 Cassiopeia | 8 Perseus | 9 Auila | 10 Lynx |
| 11 Gemini | 12 Leo | 13 Bootes | 14 Virgo | 15 Hydra |
| 16 Corna Berenice | 17 Canes Venatici | 18 Libra | 19 Serpens | 20 Corvus |
| 21 Crater | 22 Ophiuchus | 23 Corona Borealis | 24 Lyra | 25 Leo Minor |
In de zodiak staat nevenstaand teken voor het sterrenbeeld
In de zodiak staat nevenstaand teken voor het sterrenbeeld
In de zodiak staat nevenstaand teken voor het sterrenbeeld
