België een Federale staat. Een structuur op drie niveaus
Voor meer uitleg over België als federale staat. Klik hier.
Na de onafhankelijkheid van 1830 is België een
eenheidsstaat waar de beslissingsmacht ligt bij een nationaal
parlement en een nationale
regering. Zes
staatshervormingen (1970, 1980, 1988-1989, 1993, 2001-2003, 2011-2012) hebben België hertekend tot wat het nu is: een
federale structuur die de gewestelijke en de culturele identiteiten met elkaar verzoent. Acht politieke partijen waren vanaf 2011 bezig met een nieuwe staatshervorming (nieuwe financieringswetten,
splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde en de vorming van een nieuwe federale regering).
Het unitaire België van 1830 heeft thans een complexere structuur op drie niveaus in het leven geroepen: het hoogste niveau bestaande uit de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten, dan het middelste niveau met de provincies en ten slotte het laagste niveau met de gemeenten.
Zo bestaat België uit drie gemeenschappen (
de Vlaamse Gemeenschap,
de Franse Gemeenschap en
de Duitstalige Gemeenschap), drie gewesten (
het Vlaamse Gewest,
het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en
het Waalse Gewest), tien provincies (
Antwerpen,
Vlaams-Brabant,
Waals-Brabant,
West-Vlaanderen,
Oost-Vlaanderen,
Henegouwen,
Luik,
Limburg,
Luxemburg,
Namen) en vijfhonderd negenentachtig gemeenten.
De beslissingsmacht ligt nu niet meer uitsluitend in handen van de federale regering en het federale parlement. Het land wordt bestuurd door verschillende overheden die autonoom beslissen over de aangelegenheden waarvoor ze zijn aangesteld.
Bevoegdheden van de verschillende overheden
De
federale overheid blijft bevoegd voor alles wat in het belang van alle Belgen is, los van elke taalkundige, culturele of territoriale overweging, zoals buitenlandse zaken, landsverdediging, justitie, financiën, sociale zekerheid en een groot deel van de volksgezondheid en binnenlandse zaken. Ook alle verantwoordelijkheden van België en van de deelstaten aangaande de
Europese Unie en de
NAVO zijn een zaak van de federale overheid.
De gemeenschappen zijn bevoegd voor de
persoonsgebonden aangelegenheden van wie er deel van uitmaakt, zoals taal, cultuur en onderwijs.
HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. Klik hier.
Omvat 19 gemeenten met een totale oppervlakte van 161,38 km2. Het aantal inwoners is 1.241.175 (01/01/2023). De gemiddelde bevolkingsdichtheid is ruim 7383,8 mensen per km2. Op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wonen zowel Nederlandstaligen (meestal Vlamingen) als Franstaligen, al heeft een duidelijke meerderheid van de bevolking Frans als eerste taal. De Vlaamse en de Franse Gemeenschap van België oefenen er hun bevoegdheden uit voor alle communautaire aangelegenheden, namelijk cultuur, onderwijs, en bijstand aan personen en gezondheidszorg.
De 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Lijst van gemeenten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Klik hier.
BRUSSEL-HOOFDSTAD
Brussel (stad) Geografische ligging 50°50' NB 04°21' OL
Aantal inwoners 194.291 (01/01/2023)
Oppervlakte 32,61 km²
Bevolkingsdichtheid 5872,21 inw./km²
Voor meer cijfers.
Klik hier.
Brussel stad. Klik hier.
Brussel is de hoofdstad van het Koninkrijk België en daarnaast van de Vlaamse en Franse Gemeenschappen en van het Vlaams Gewest. De stad is tevens het
bestuurlijk centrum van de Europese Unie en wordt door velen als de hoofdstad van Europa beschouwd. Het is een van de 19 gemeenten (in de praktijk niet meer dan wijken binnen de kernstad) van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Brussel huisvest ook veel Europese instellingen. Het
parlement (kamer en senaat) van de federale regering en het
Vlaamse parlement zetelen in Brussel. Brussel is een politiek beslissingscentrum en trekt daardoor andere tertiaire functies aan, zoals financiële diensten, hoofd- en bijkantoren van bedrijven, handel, administratie, distributie, cultuur. Brussel is het grootste verkeersknooppunt in België. Het centrum van Brussel, bestaat vooral uit handelspanden en kantoren. De woonwijken liggen eerder buiten dit centrum. In een grote stad hebben sommige wijken een speciale functie, bv. alleen wonen of alleen handel. Ook trekt een grote stad veel toeristen aan en is het cultuuraanbod zoals cinema's, theaters, musea zeer groot. Men kent er ook veel oude en verkrotte woningen die vaak bewoond worden door
allochtonen. Het autoverkeer is er meestal chaotisch (files, milieuvervuiling).
De Europese defensie
De
Europese defensie, onderdeel van het Gezamenlijke Buitenlands- en Veiligheidsbeleid van de Europese Unie, kent een lange geschiedenis. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog is de EU bezig om defensie tussen de lidstaten te coördineren. Deze ontwikkeling is nog steeds gaande. Sinds mei 2002 komen de ministers van defensie uit alle EU-lidstaten enkele keren per jaar bijeen om hierover te vergaderen. Sinds het einde van de
koude oorlog hebben militaire operaties steeds meer als doel om vrede te bewaren, of te helpen bij de opbouw van een land dat is verwoest door een oorlog of interne conflicten; het gaat minder dan vroeger om militaire verdediging. Het defensiebeleid in Europa is daarom toe aan een herziening. De Europese Unie heeft geen gemeenschappelijk leger. De militaire verdediging van veel lidstaten van de Europese Unie en enkele kandidaat-lidstaten wordt, behalve door hun eigen nationale leger, gegarandeerd door de
Noord-Atlantische Verdrags Organisatie (NAVO). In 2010 hebben de EU-landen ingestemd met een Spaans voorstel over de verdere ontwikkeling van een Europese snelle-interventiemacht. Die moet in geval van humanitaire of andere crisissituaties snel ter plaatse hulp kunnen verlenen.
Zie ook: Europees Defensieagentschap (EDA). Klik hier.