GEOGRAFIE - 2

Geografie (uit het Grieks: γεωγραφία, geographia, letterlijk "aardbeschrijving") is een wetenschapsgebied dat zich toelegt op de studie van de landen, kenmerken, bewoners en verschijnselen van de aarde en planeten. De eerste persoon die het woord γεωγραφία gebruikte, was Eratosthenes (Cyrene, tussen 276 v.Chr. en 273 v.Chr. - Alexandrië, ca. 194 v.Chr.). Geografie is een allesomvattende discipline die op zoek is naar begrip van de aarde en haar menselijke en natuurlijke complexiteit - niet alleen waar objecten zich bevinden, maar ook hoe ze zijn veranderd en ontstaan. (Zie: beschaving en geschiedenis van de wereld)
Geografie wordt vaak gedefinieerd in termen van twee takken: menselijke geografie en fysieke geografie. Menselijke geografie behandelt de studie van mensen en hun gemeenschappen, culturen, economieën en interacties met de omgeving door hun relaties met en door ruimte en plaats te bestuderen. Fysische geografie behandelt de studie van processen en patronen in de natuurlijke omgeving zoals de aardatmosfeer, de hydrosfeer, de biosfeer en de geosfeer.
De vier historische tradities in geografisch onderzoek zijn ruimtelijke analyses van natuurlijke en menselijke fenomenen, gebiedsstudies van plaatsen en regio's, studies van mens-landrelaties en aardwetenschappen. Geografie wordt "de werelddiscipline" genoemd en "de brug tussen de mens en de natuurwetenschappen".

FYSISCHE GEOGRAFIE (ook wel geosystemen of fysiografie genoemd) is een van de twee belangrijkste gebieden van de geografie. Fysische geografie is de tak van de natuurwetenschappen die zich bezighoudt met de studie van processen en patronen in de natuurlijke omgeving zoals de atmosfeer, de hydrosfeer, de biosfeer en de geosfeer, in tegenstelling tot de culturele of gebouwde omgeving, het domein van de menselijke geografie.

GEOLOGIE Geologie of aardkunde is de wetenschap die de Aarde, haar geschiedenis en de processen die haar vormen en gevormd hebben, bestudeert. Geologie behoort tot de aardwetenschappen. Wetenschappers die de geologie als vakgebied hebben, worden geologen genoemd. Gesteenten bevatten informatie over de wijze waarop ze zijn ontstaan, en van de ontwikkeling die ze daarna hebben doorgemaakt. Gesteenten kunnen daarom iets vertellen over de geschiedenis van de aardkorst, het klimaat en de ontwikkeling van het leven. Het vakgebied dat de inhoud en de stapeling van gesteentelagen bestudeert, wordt stratigrafie genoemd. Het is nauw gerelateerd aan de paleontologie, de wetenschap die fossiele resten van leven uit het verleden bestudeert. Het opstellen en verbeteren van een Geologische tijdschaal wordt geochronologie genoemd. De structurele geologie bestudeert vormen en structuren die ontstaan door vervorming van de Aardkorst, vooral in gebergten. Deze structuren kunnen zowel de schaal hebben van continenten als van afzonderlijke stenen. Gerelateerd hieraan is de petrologie, de classificatie en bestudering van gesteenten en hun ontstaanswijze. Als scheikunde wordt gebruikt om de Aarde of processen binnenin de Aarde en haar atmosfeer te bestuderen spreekt men van geochemie. Op dezelfde manier spreekt men bij het gebruik van natuurkunde bij Aardse vraagstukken van geofysica, waarvan platentektoniek een belangrijk onderdeel is. Beide richtingen hebben veel raakvlakken met geologie. Geologie wordt soms verward met aardrijkskunde. Het raakvlak tussen de twee is de fysische geografie, die de natuurlijke vorming en inrichting van het Aardoppervlak bestudeert. Fysische geografie en geologie ontmoeten elkaar in de vakgebieden geomorfologie: de bestudering van de vormen van het landschap en de sedimentologie: de bestudering van sedimenten en sedimentaire processen. Zie ook. Categorie: geologie van België. Klik hier.

GLACIOLOGIE Glaciologie of gletsjerkunde is de wetenschap die zich met de bestudering van ijs, gletsjerijs, gletsjers en landijs bezighoudt. Het gaat hierbij zowel om bestuderen van glaciale fenomenen die vandaag de dag optreden, als om de studie van glaciaties uit het verleden. Het is een interdisciplinaire aardwetenschap en omvat delen van geologie, klimatologie, meteorologie, hydrologie en natuurkunde. Gletsjeronderzoek Gletsjers worden tegenwoordig wereldwijd bestudeerd. Er wordt met name gekeken naar veranderingen in de massabalans, dat wil zeggen of een gletsjer netto aangroeit of zich terugtrekt. Als gevolg van de opwarming van de Aarde, trekken veel van de kleinere gletsjers zich momenteel terug. De grootste twee ijskappen op aarde, die van Groenland en Antarctica, zijn zo groot dat het in praktijk bijna onmogelijk is om met conventionele methodes de massabalans betrouwbaar vast te stellen. Daarom worden er nieuwe technieken ontwikkeld waarbij men met behulp van satellieten de ijsvolumeveranderingen van deze ijskappen probeert te volgen. IJskernonderzoek Er zijn boringen in de ijskappen van onder meer Groenland en Antarctica verricht om ijskernen ter verkrijgen. Deze kernen zijn van groot belang om een inzicht te verkrijgen in klimaatveranderingen gedurende het het Midden en Laat Pleistoceen en het Holoceen. Glaciale sedimentologie Dit deelgebied omvat de studie van glaciale sedimenten. Ook wordt er aandacht besteed aan glaciofluviale sedimenten, die in een glaciaal milieu door smeltwaterrivieren zijn afgezet. De glaciale sedimentologie onderscheidt zich van andere disciplines binnen de sedimentologie doordat het actualiteitsprincipe niet altijd even makkelijk toepasbaar is. De processen die zich voordoen onder een kilometers dikke, stromende ijskap, kunnen immers niet ter plaatse bestudeerd worden, terwijl juist deze processen van groot belang zijn voor de vorming van veel glaciale sedimenten. Glaciale geomorfologie Binnen dit deelgebied worden landvormen bestudeerd die het directe of indirecte gevolg zijn van ijsbedekking. Dit kan inzichten opleveren over de omvang en chronologie van glaciaties. Om landvormen in kaart te brengen worden vaak remote sensing-technieken gebruikt, maar uiteindelijk is er meestal ook sedimentologische studie noodzakelijk om de glaciale processen die aan de landvormen ten grondslag liggen te kunnen begrijpen. Zie ook. Categorie: glaciologie. Klik hier en Klik hier.

HYDROGRAFIE Hydrografie is de wetenschap die zich bezighoudt met het beschrijven van de waterbodem. In het kort kan men zeggen dat hydrografie landmeten op het water is. Belangrijk bij hydrografie is meten, zoals de diepte, de samenstelling van het water en de zeebodem, het getij, de golven en de stroming. Deze metingen voert de hydrograaf uit vanaf het water of het land met behulp van hydrografische apparatuur en een hydrografisch vaartuig. Er zijn verschillende hydrografische methoden die toegepast kunnen worden om een hydrografische opneming uit te voeren. Vervolgens worden deze hydrografische data verwerkt met hydrografische software. Na de bewerking in de software kunnen de meetgegevens weergegeven worden in hydrografische kaarten, profielen, volumes, tabellen en grafieken. De hydrografie heeft zeer veel toepassingen in het dagelijks leven. Het beroepenveld bestaat uit overheidsinstellingen, baggerbedrijven, offshorebedrijven en opnemingsbedrijven. De manier waarop de hydrografie tegenwoordig wordt toegepast, en de manier waarop, is anders dan die in het verleden, van de hydrografische geschiedenis. In het hydrografische beroepenveld bevinden zich verschillende sectoren. Overheidsinstellingen, offshore-bedrijven, baggerbedrijven en commerciële bedrijven vormen de meerderheid. Overheidsinstellingen Deze sector bestaat uit bedrijven die een overheidsorgaan zijn. Deze overheidsinstellingen hebben een controlerende taak en beheren de vaarwegen in het binnenland en de territoriale wateren. Deze instellingen werken met een opneemplan. Dit opneemplan wordt zo samengesteld dat de gebieden met de hoogste prioriteit één of meerdere malen per jaar worden opgenomen en gebieden met een lagere prioriteit bijvoorbeeld maar een keer in de vijf jaar. Offshorebedrijven De offshoresector bestaat uit bedrijven die opnemingen doen om aardolie en aardgas te kunnen exploreren. Deze bedrijven voeren opnemingen uit in opdracht van grote aardolie- en aardgasmaatschappijen zoals Shell. Er zijn ook bedrijven die de pijpleidingen voor de te exporteren olie en gas plaatsen. Deze pijpleidingroutes worden, voordat de pijpleidingen geplaatst worden, zorgvuldig opgenomen en geselecteerd. Baggerbedrijven Dit zijn bedrijven die met behulp van baggerschepen vaarwegen uitdiepen, kustzones opspuiten en landaanwinningen uitvoeren. Hydrografische vaartuigen nemen constant gebieden op die gebaggerd zijn. Deze gegevens worden in kaarten verwerkt en hierdoor kunnen ze aan boord van de baggerschepen zien waar gebaggerd moet worden en hoeveel. Commerciële opneembedrijven Deze sector bestaat vaak uit kleinere commerciële ondernemingen die allerlei hydrografische projecten aannemen. Vaak hebben deze ondernemingen kleine boten die worden ingezet in de binnenwateren van Nederland. Als er in het buitenland projecten worden uitgevoerd, dan wordt er een zogenaamd "vessel of opportunity" gehuurd. Op dit gehuurde schip wordt dan alle ingevlogen meetapparatuur geïnstalleerd en hiermee wordt dan de opneming in het buitenland uitgevoerd. Sommige bedrijven ontwikkelen zelf hydrografische software en meetapparatuur die ook voor de verkoop op de markt wordt gebracht. Er is ook een bedrijf dat zich bezighoudt met het opsporen van gezonken scheepswrakken, dit zijn "schatzoekers". Dit opsporen kan jaren in beslag nemen, eerst worden oude documenten zorgvuldig nagegaan en als er uiteindelijk bekend is wat voor kostbaarheden het schip mee heeft genomen naar de zeebodem, wordt het schip op locatie gezocht met behulp van hydrografische apparatuur. Als het schip wordt gevonden, worden de kostbaarheden (goud, zilver, porselein) uit het wrak verwijderd. De meeste wrakken die op continentale platen liggen, zijn reeds opgespoord. In de diepe oceanen liggen echter nog erg veel onbekende scheepswrakken. Sinds enige jaren is er een Amerikaans bedrijf (Odyssey Marine Exploration), dat deze scheepswrakken met kostbaarheden op grote diepten, variërend van 500 meter tot 4000 meter, opspoort en leeg haalt. Deze wrakken vallen dan ook niet onder het grensgebied van een land, de vaak kostbare inhoud is dan voor de vinder. Dit kan oplopen tot vondsten van miljoenen euro's aan waarde. Toeleveranciers Hydrografische apparatuur en software Deze sector ontwikkelt software voor de hydrografische sector. De software bestaat uit complete opneempakketten waar het hele opnemingsproces mee kan worden uitgevoerd, planning, opnemen en uitwerken van de opgenomen gegevens en uiteindelijk het presenteren van de opgenomen gegevens (visualisatie). Zie ook. Categorie: hydrografie. Klik hier.

HYDROLOGIE Houdt zich voornamelijk bezig met de hoeveelheden en de kwaliteit van water dat zich verplaatst en ophoopt op het landoppervlak en in de bodem en rotsen nabij het oppervlak en wordt getypeerd door de hydrologische cyclus. Het veld omvat dus water in rivieren, meren, watervoerende lagen en tot op zekere hoogte gletsjers, waarin het veld het proces en de dynamiek van deze waterlichamen onderzoekt. Hydrologie heeft van oudsher een belangrijke connectie met engineering en heeft daarom in haar onderzoek een grotendeels kwantitatieve methode ontwikkeld; het heeft echter een aardwetenschappelijke kant die de systeembenadering omarmt. Domeinen van hydrologie omvatten hydrometeorologie, oppervlakte hydrologie, hydrogeologie, Ecohydrologie, Hydraulica, Limnologie, Oppervlakte-afvoer (model), Hydrografie, Hydrometrie. Zie ook. Categorie: hydrologie. Klik hier.

KLIMATOLOGIE De klimatologie is de wetenschap die het klimaat en klimaatverandering bestudeert. Er wordt geprobeerd de geconstateerde verschijnselen te begrijpen in termen van natuurkunde en de scheikunde. De nauw verwante meteorologie bestudeert het weer. Indeling van klimaten De klimaten op aarde kunnen op verschillende manieren ingedeeld worden: Temperatuur: De tropische of warme klimaten vind je terug tussen de keerkringen. Gematigde of middelbreedtenklimaten zitten tussen de keerkringen en de poolcirkels. Binnen de poolcirkels vind je de polaire of koude klimaten. Totale hoeveelheid neerslag. Droge klimaten vinden we bijvoorbeeld in de woestijnen. Spreiding van de neerslag over het jaar. Is er sprake van een regenperiode en een droge tijd? Nabijheid van zee Schaal waarop het klimaat actief is. In steden heerst vaak een ander klimaat dan op het omringende platteland. Zie ook. Klimaatclassificatie van Köppen. Klik hier. Atmosferische circulatie. Klik hier. Microklimaat. Klik hier Binnenklimaat. Klik hier. Weer en klimaat van A tot Z. Klik hier.

LIMNOLOGIE Limnologie is de wetenschap die zich richt op de bestudering van binnenwateren. Het is een deelvakgebied van zowel de aardwetenschappen als de ecologie. De limnologie maakt studie van de biologische, scheikundige, fysische, geologische en ecologische componenten en karakteristieken van binnenwateren (dit zowel natuurlijke als door de mens aangelegde waterlopen of waterpartijen). De landschapslimnologie, een hiermee sterk verwant vakgebied, bestudeert hoe waterlopen en ecosystemen rond waterlopen kunnen behouden worden in functie van behoud van het landschap. Binnen de limnologie wordt er onderscheid gemaakt tussen: Lotische systemen: dit heeft betrekking op bewegend water zoals rivieren, beken en grondwater Lentische systemen: dit heeft betrekking op stilstaand water zoals meren, vennen en vijvers Zie ook. Een introductie tot de limnologie. Klik hier. Zie ook. Categorie: limnologie. Klik hier.

METEOROLOGIE Meteorologie is een tak van de atmosferische wetenschappen die atmosferische chemie en atmosferische fysica omvat, met een grote focus op weersvoorspellingen. De studie van de meteorologie dateert van millennia, hoewel er pas in de 18e eeuw aanzienlijke vooruitgang in de meteorologie werd geboekt. De 19e eeuw kende een bescheiden vooruitgang in het veld nadat er weerwaarnemingsnetwerken waren gevormd in brede regio's. Eerdere pogingen om het weer te voorspellen waren afhankelijk van historische gegevens. Het was pas na de opheldering van de natuurwetten en meer in het bijzonder de ontwikkeling van de computer, die de geautomatiseerde oplossing mogelijk maakte van een groot aantal vergelijkingen die het weer modelleren, in de tweede helft van de 20e eeuw die belangrijke doorbraken in het weer prognoses werden behaald. Een belangrijk domein van weersvoorspellingen zijn weersvoorspellingen op zee, aangezien het verband houdt met de veiligheid op zee en de kust, waarbij weerseffecten ook atmosferische interacties met grote wateren omvatten. Meteorologische verschijnselen zijn waarneembare weersomstandigheden die worden verklaard door de wetenschap van de meteorologie. Meteorologische verschijnselen worden beschreven en gekwantificeerd door de variabelen van de atmosfeer van de aarde: temperatuur, luchtdruk, waterdamp, massastroom en de variaties en interacties van die variabelen en hoe ze in de loop van de tijd veranderen. Verschillende ruimtelijke schalen worden gebruikt om het weer op lokaal, regionaal en mondiaal niveau te beschrijven en te voorspellen. Meteorologie, klimatologie, atmosferische fysica en atmosferische chemie zijn subdisciplines van de atmosferische wetenschappen. Meteorologie en hydrologie vormen het interdisciplinaire veld van de hydrometeorologie. De interacties tussen de atmosfeer van de aarde en de oceanen maken deel uit van een gekoppeld oceaanatmosfeer-systeem. Meteorologie is toepasbaar op veel verschillende gebieden, zoals het leger, energieproductie, transport, landbouw en bouw. Zie ook. Categorie: meteorologie. Klik hier.