In Noordelijk België vindt men vooral door de
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] (
klei ,
zand ), rivieren (
rivierklei ) en de
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] (
leem ) afgezette losse gesteenten. De bodem in België aangeduid door (groene kleur) bestaat uit
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] en kleiig
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] . In de
Vlaamse Vlakte overheersen
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] en
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde zand. In het
Hageland vindt men vooral lemig zand en
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] zand. De bodem in de
Noorderkempen bestaat uit
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] zand en de Zuiderkempen heeft dan weer een bodem bestaande uit zand en licht
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] . Op het
Kempens Plateau zand en
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] . In het centrum van België is de bodem zeer vruchtbaar. Hij bestaat uit
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] . In Zuidelijk België vindt men vooral vaste gesteenten met een dunne verweringsbodem. In de
Condroz leem met bijmenging van zandsteen en
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] . In het
Land van Herve bestaat de bodem uit
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] en klei. De bodem van de
Fagne Famennedepressie bestaat uit leem met bijmenging van
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] , (Duits voor
leisteen ) terwijl de zuidrand van de Famenne leem met bijmenging van
kalksteen kent. In de
Ardennen bestaat de bodem vooral uit
zandsteen en
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] . In
Belgisch Lotharingen vindt men van noord naar zuid: klei op
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] , dan zandsteen op kalksteen, dan weer klei op
mergel en tenslotte klei en leem op
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde . (Italiaanse kalksteen)
De ondergrond in de
Kustvlakte werd gevormd tijdens het
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] in het
Kwartair . De ondergrond van het
Kempens Plateau vindt zijn oorsprong in het
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] , terwijl grote delen van centraal België een ondergrond hebben uit het
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] . In het
Holoceen werden gesteenten zoals
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde , rivieralluvium en duinzand afgezet door de zee. In het
Pleistoceen heeft men afzetting van het los gesteente zand en
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde .
ENKELE BEGRIPPEN UIT DE LEGENDE VAN BOVENSTAANDE KAARTEN Metamorf gesteente is gesteente dat onder invloed van
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] , druk of hydrothermale vloeistoffen is gerekristalliseerd of gemetamorfoseerd. Meestal gebeurt dit op grotere diepte in de
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] of mantel. Metamorfe gesteenten worden gekenmerkt door metamorfe
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] ,
die onder invloed van druk en temperatuur in het gesteente groeien. Als een gesteente slechts laaggradig metamorf is zullen deze mineralen sporadisch en klein zijn. Hooggradig
metamorfe gesteenten bestaan volledig uit metamorfe
mineralen Hydrothermale circulatie (van Grieks: hydros=water; thermos=warmte is de circulatie van
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] onder hoge druk en temperatuur door de
aardkorst .
Hydrothermale circulatie vindt voornamelijk plaats bij bronnen van warmte in de korst, zoals rond plekken van
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] of magmatische activiteit.
Rekristallisatie is een fysisch proces binnen vaste stoffen die uit kristallen bestaan. Doordat ze zich in een bepaalde toestand van druk en temperatuur bevinden zijn de kristallen van het materiaal instabiel en groeien nieuwe kristallen over de oude heen. Een bekend voorbeeld is het "verijzen" van sneeuw, waarbij sneeuwkristallen zich omvormen naar
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] .
Andere voorbeelden zijn
metamorfe processen in gesteenten, waarbij de
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] in het gesteente wel kunnen reageren, maar de chemische samenstelling van het gesteente als geheel hetzelfde blijft. Bij
rekristallisatie verandert de chemische samenstelling van het materiaal dus niet.
Löss of Limburgse klei is een grondsoort die onder andere in Belgisch-Limburg voorkomt. Het heeft een typerende
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] kleur.
Löss is een door de
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] aangevoerde afzetting die dateert uit het laatste gedeelte van de "laatste
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] . Destijds stond de
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] droog en dit vormt het brongebied van de löss. De korrelgrootte ligt tussen die van zand en klei in. Qua samenstelling bevat löss voornamelijk
kwarts en andere
silicaten , maar het kan ook een kleine fractie kleimineralen bevatten. Soms is die fractie groter geworden sinds het moment van sedimentatie als gevolg van chemische verwering. De löss is zeer geschikt voor
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] . Uitgestrekte löss-gebieden zijn er ook in Noord-China, langs de
Gele Rivier , en in het Russische
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] ,
waar de aan organische bestanddelen zeer rijke löss-bodem bekend staat onder de naam
tsjernozjom of
aardkorst Eoceen fijn zand grind Holoceen ijskristallen ijstijd ijzerhoudend ijzerrijk mocigno kalksteen klei landbouw leem leisteen lemig mergel middelmatig mineralen Noordzee Pleistoceen polderklei roodachtige schiefer stenig leem steppengebied temperatuur vulkanische water wind zand zandleem zee zwarte aarde [?] .
De löss heeft doorgaans een hoog gehalte aan
kalk , die in koolzuurrijke regen deels oplost en vervolgens naar beneden toe weer neerslaat. Daardoor worden de löss-deeltjes in verticale richting aan elkaar gekit. Het gevolg daarvan is dat de in löss-bodems gevormde dalen vaak steilwandige ravijnen worden.