MINERALEN - SILICATEN - NESOSILICATEN

OLIVIJN

Olivijn is een silicaat van magnesium en/of ijzer. De chemische formule is (Mg,Fe)2SiO4. Eigenlijk is olivijn een verzamelnaam voor twee aparte mineralen: forsteriet en fayaliet. Forsteriet is de olivijnsoort met alleen magnesium. Fayaliet bevat juist alleen maar ijzer. In de natuur zijn alle verhoudingen van ijzer en magnesium mogelijk, vandaar de formule (Mg,Fe)2SiO4.
Olivijn groen. De intensiteit van de kleur hangt af van de chemische samenstelling. Hoe donkerder de kleur, hoe meer ijzer erin zit. Pure fayaliet is echter zwart.

Olivijn is een redelijk hard mineraal, hardheid 6.5-7 op de schaal van Mohs, en heeft een vrij hoog soortelijk gewicht: 3.3 - 4.1. In gepolijste vorm wordt olivijn verkocht als het sieraad peridoot. Olivijn is één van de meest voorkomende mineralen van de aarde. Olivijn wordt steeds meer gebruikt voor allerlei industriële toepassingen. Het heeft een hoog smeltpunt, hoger dan bijvoorbeeld ijzer. Daarom wordt olivijn als 'vuurvast' materiaal voor de binnenbekleding van smeltovens gebruikt. Maar ook bij andere industriële processen kan dit groene mineraal worden ingezet. Bijvoorbeeld bij het op goedkope en milieuvriendelijke wijze onschadelijk maken van afvalzuur. Alleen al in de Europese Unie worden jaarlijks enkele miljoenen tonnen afvalzuur geproduceerd. Dat afvalzuur bestaat grotendeels uit zwavelzuur. Het neutraliseren/ onschadelijk maken van zwavelzuur met gebruik van olivijn zou geen andere schadelijke bijproducten opleveren. Bovendien is olivijn relatief goedkoop en is het in grote hoeveelheden verkrijgbaar.


Voor meer uitleg. Klik hier.
Voor extra uitleg. Klik hier.

FORSTERIET

Het doorzichtige kleurloze, witte, groene, gele of geelgroene forsteriet heeft een glasglans, een witte streepkleur en de splijting is goed. De gemiddelde dichtheid is 3,27 en de hardheid is 6 tot 7. Het kristalstelsel is orthorhombisch en het mineraal is niet radioactief.






Voor meer uitleg. Klik hier.
Voor extra uitleg. Klik hier.

FAYALIET

Het doorschijnende tot doorzichtige bruine tot zwarte fayaliet heeft een glasglans, een witte streepkleur en de splijting is onduidelijk volgens kristalvlak. De gemiddelde dichtheid is 4,39 en de hardheid is 6,5. Het kristalstelsel is orthorhombisch en het mineraal is niet radioactief.

Voor meer uitleg. Klik hier.
Voor extra uitleg. Klik hier.





SILLIMANIET

Sillimaniet is een zeer veel voorkomend mineraal als onderdeel van vele gesteenten. Het komt onder andere voor in gemetamorfoseerde sedimentaire gesteenten. Het is ook, samen met de andere aluminiumsilicaten andalusiet en kyaniet een indicatief mineraal voor de diepte en temperatuur waarbij een gesteente metamorfose ondergaan heeft. Sillimaniet is gewoonlijk stabiel bij temperaturen boven de 500 °Celsius en bij drukken boven de 0,2 GPa (gigapascal). De druk en temperatuur zijn gerelateerd waardoor bij hoge temperatuur (800 °C) een lagere druk 0,1 GPa nodig is om sillimaniet uit andalusiet te vormen. Bij temperaturen beneden 600 °C en drukken hoger dan 0,3 GPa wordt juist kyaniet uit andalusiet gevormd.



Voor meer uitleg, Klik hier.
Voor extra uitleg. Klik hier.
Zie ook kijkeensomlaag. Klik hier.

ANDALUSIET

Andalusiet is een zeer veel voorkomend mineraal als onderdeel van vele gesteenten. Het komt onder andere voor in gemetamorfoseerde sedimentaire gesteenten. Het is ook, samen met de andere aluminiumsilicaten sillimaniet en kyaniet een indicatief mineraal voor de diepte en temperatuur waarbij een gesteente metamorfose ondergaan heeft. Andalusiet is gewoonlijk stabiel bij temperaturen beneden de 500 °Celsius en bij drukken lager dan 0,3 GPa (gigaPascal). De druk en temperatuur zijn gerelateerd waardoor bij hoge temperatuur (800 °C) een lagere druk (0,1 GPa) nodig is om uit andalusiet sillimaniet te vormen. Bij temperaturen beneden 600 °C en drukken hoger dan 0,3 GPa wordt juist kyaniet uit andalusiet gevormd.
Wordt o.a. gevonden in Oostenrijk, Australië en Brazilië (Bahía).


Voor meer uitleg. Klik hier.
Zie ook Tian Tu. Klik hier.

KYANIET

Kyaniet of distheen is wit, groenachtig, blauw, blauw/grijsgestreept. De is steen is gelaagd, doorzichtig of opaak met een glas- of parelmoerglans. Het is een hele kwetsbare steen. Kyaniet is een aluminiumsilicaat. Kyaniet heeft meestal een diepblauwe kleur zoals saffier en is daarom genoemd naar het Griekse woord voor donker blauw ‘kyanos’. Het mineraal kyaniet of distheen is een aluminiumsilicaat met de chemische formule Al2SiO5. Het behoort tot de groep van de nesosilicaten.
Kyaniet komt ook voor in groen of zwart en zeer zelden in geel, wit of grijs. Terwijl de meeste mineralen éénzelfde hardheid hebben, varieert de hardheid van deze steen naargelang de manier waarop hij wordt uitgegraven (vermits kyanietkristallen zeer lang en dun zijn). Er bestaat weinig historische informatie over deze steen maar hij wordt sinds de vorige eeuw ontgonnen. Kyaniet zou een krachtige steen zijn op energetisch en metafysisch vlak. Hij wordt geassocieerd met verhoogd bewustzijn, levendige dromen en visualisaties waarbij hij bescherming zou bieden.Belangrijke vindplaatsen van kyaniet omvatten Brazilië, de V.S., Zwitserland, Rusland, Servië, India, Kenia, Myanmar en Australië. Hardheid: in de lengte van 4 tot 5, in de breedte tussen de 6 en 7.

Voor meer uitleg. Klik hier.
Voor extra uitleg. Klik hier.
Voor extra uitleg. Klik hier.

STAUROLIET

Stauroliet is een ijzer Aluminium Silicaat en behoort tot de groep zware (stabiele) mineralen. Deze mineralen verweren niet snel. Sediment dat veel van deze stabiele mineralen bevat, heeft dan ook vaak een lang proces van verwering ondergaan. Hardheid: 7 - 7,5 (Mohs). Echte Stauroliet maakt dan ook gemakkelijk krassen in glas en is bovendien onoplosbaar in zuren. Stauroliet komt voor in metamorfe gesteenten en in alluviale afzettingen en is vrij zeldzaam. Het wordt onder andere gevonden in Rusland (de Oeral), de Verenigde Staten (Georgia, New Hampshire, Tennessee), Duitsland, de Alpen en Frankrijk (Bretagne).


Voor meer uitleg. Klik hier.
Voor extra uitleg. Klik hier.

CHLORITOID

Het mineraal is een ijzer-magnesium-mangaan-aluminium-silicaat met de chemische formule (Fe2+,Mg,Mn)2Al4Si2O10(OH)4. Het behoort tot de nesosilicaten. Het mineraal chloritoïd is genoemd naar de gelijkenis met chloriet. Het doorzichtige tot doorschijnende donkergrijze tot groenzwarte chloritoïd heeft een parelglans, een groengrijze streepkleur en de splijting is imperfect volgens een onbekend kristalvlak. Chloritoïd heeft een gemiddelde dichtheid van 3,54 en de hardheid is 6,5. Het kristalstelsel is triklien en het mineraal is niet radioactief. Chloritoïd is een algemeen mineraal dat voorkomt in diverse metamorfe gesteenten als marmers, fyllietten en schisten. De typelocatie is Saas-Fee, Zwitserland.




Voor extra uitleg. Klik hier.

AFWILLIET

Afwilliet is een mineraal Ca3[{Si(OH)6}|SiO4]. Het is genoemd naar Alpheus Fuller Williams, een voormalige officier van De Beers. De hardheid op de schaal van Mohs is 4,5.








TOPAAS

Het mineraal topaas, met de chemische formule AI2SiO4(OH,F)2, is een hydroxy- en fluor-houdend aluminium-nesosilicaat, waarvan de doorzichtige, kleurloze en gekleurde variëteit vanaf de 18de eeuw als edelsteen wordt gebruikt. Pure topaas is transparant maar is normaliter gekleurd vanwege verontreinigingen. Een typische kleur is een wijnkleur of stro-geel veroorzaakt door chroom. Topaas kan echter ook wit, grijs, groen, blauw door sporen van ijzer, rose, of rood-geel; transparant, of doorschijnend zijn. Topaas is harder dan kwarts en heeft een perfect kloofsel. Mystic topaas is geen kleurvariant maar een topaas die met een dunne filmlaag gecoat is waardoor een regenboogeffect ontstaat. De naam topaas wordt in verband gebracht met 'tapas' het Sanskriet woord voor vuur. Zeker is dat in de oudheid heel veel gele sierstenen 'topazios' genoemd werden. Pas in de eerste helft van de 18e eeuw begon men de naam topaas te gebruiken. Veel topaaskristallen zijn verassend groot. Topaas is een typische geodekristal, dat vooral voorkomt in de holten van grofkorrelige graniet. Deze steen wordt hoofdzakelijk gebruikt voor juwelen als geslepen edelsteen.




Voor meer uitleg. Klik hier.
Voor meer uitleg. Klik hier.

Bestudeer eerst bovenstaande cursus.
IN ONDERSTAANDE GEGEVENS STAAN ER VAAK HYPERLINKS. KLIK ER OP EN LEES OOK DIE TEKSTEN.
ER WORDEN DAAR VRAGEN OVER GESTELD.
Combineer een element links met een element rechts. Je kan selecteren uit het uitrolmenu.
ALLES VERWERKT? KLIK DAN PAS OP DE TOETS CONTROLEER.

MEN KAN DE OEFENING OOK OPNIEUW MAKEN, DOOR MET DE RECHTERMUISTOETS OP HET SCHERM TE KLIKKEN EN DAN, ALS HET WOORD BESTAAT, IN HET GEOPENDE VENSTER TE KLIKKEN OP "VERNIEUWEN"
*
Het mineraal is een nesosilicaat met als chemische formule (Mg,Fe)2SiO4,
waarbij de eindleden tussen magnesium en ijzer worden gevormd door de
mineralenreeks forsteriet (rijk aan Mg) en fayaliet (rijk aan Fe).
*
Het mineraal is een magnesium-silicaat met de chemische formule Mg2SiO4.
Het behoort tot de nesosilicaten. Het mineraal is genoemd naar de Duitse onderzoeker Johann Forster.
*
Het mineraal is een ijzer-silicaat met de chemische formule
Fe2+2SiO4.
Het behoort tot de nesosilicaten. Het komt voornamelijk voor in ultramafische silica-arme stollingsgesteenten.
De typelocatie is het eiland Fayal dat deel uitmaakt van de Azoren.
*
Het mineraal is een aluminium-silicaat met de chemische formule Al2SiO5.
Het behoort tot de groep van de nesosilicaten. is genoemd naar de Amerikaanse
scheikundige en mineraloog B. Silliman (1779-1824).
*
Het mineraal is een aluminium-silicaat met de chemische formule Al2SiO5.
Het behoort tot de groep van de nesosilicaten. is genoemd naar het gebied waar het het eerst beschreven werd,
Andalusië, Spanje in 1789.
*
Het mineraal is een aluminium-silicaat met de chemische formule Al2SiO5.
Het behoort tot de groep van de nesosilicaten. Dit mineraal heeft meestal een diepblauwe kleur zoals saffier
en is daarom genoemd naar het Griekse woord voor donker blauw ‘kyanos’.
*
Het mineraal is een bruin tot bruinzwart ijzer-magnesium-aluminium-nesosilicaat met de
chemische formule (Fe2+,Mg)2Al9(Si,Al)4O20(O,OH)4.
Het is een opvallend mineraal omdat het vaak te vinden is als twee in een kruisvorm met elkaar vergroeide kristallen.
De naam van het mineraal stauroliet is afgeleid van de Griekse woorden stauros ("kruis") en lithos ("steen").
*
Het mineraal is een ijzer-magnesium-mangaan-aluminium-silicaat met de chemische formule Fe2+,Mg,Mn)2Al4Si2O10(OH)4.
Het behoort tot de nesosilicaten. Het mineraal chloritoïd is genoemd naar de gelijkenis met chloriet.
*
Een mineraal dat bestaat uit calcium, silicium, zuurstof en waterstof.
*
De chemische formule AI2SiO4(OH,F)2.
Waarschijnlijk kreeg de het mineraal zijn naam van het eiland Topazis in de Rode Zee.